Wielkopolska: Drugi SA105 wraca do służby po naprawie głównej

Często w Polsce mianem autobusów szynowych błędnie określa się wszystkie spalinowe, a niekiedy nawet elektryczne zespoły trakcyjne. W rzeczywistości pojęcie autobusu szynowego odnosi się do lekkich wagonów silnikowych lub zespołów trakcyjnych, w których na człon przypadają dwie osie. Pojazdy tego typu masowo wdrażano do użytku od lat 50. minionego stulecia. Jednym z najpopularniejszych autobusów szynowych w Europie pozostają czeskie jednostki serii 810, określane popularnie mianem “motoraków”, oraz ich pochodne. Największym atutem autobusów szynowych jest ich niewielka masa, przekładająca się na redukcję zużycia paliwa oraz ograniczenie nacisków na oś.

Dzięki wprowadzeniu pojazdów tego rodzaju możliwa była redukcja kosztów eksploatacji lokalnych linii kolejowych, a także zmniejszenie nakładów finansowych związanych z utrzymaniem infrastruktury. Wadą autobusów szynowych jest natomiast mało wytrzymała konstrukcja, co czyni je bardziej podatnymi na poważne wypadki, a także dość niski komfort jazdy. W Polsce autobusy szynowe we właściwym znaczeniu tego pojęcia nigdy nie zostały wprowadzone do użytku na dużą skalę. Choć w latach 90. były takie plany, ostatecznie nie doszło do ich realizacji, a producenci, czyli Kolzam i ZNTK Poznań, wyprodukowały niewielkie serie tych pojazdów.

Na początku XXI wieku obydwaj producenci wyprodukowali – już na zlecenie samorządów województw – nowocześniejsze autobusy szynowe. W przypadku Kolzamu były to jednostki serii SA107 i dwuczłonowe SA109, zaś ZNTK Poznań wyprodukował SA105 i dwuczłonowe SA108. Jednym z nabywców SA105 i SA108 był samorząd województwa wielkopolskiego, który zakupił 2 jednostki SA105 i 7 jednostek SA108. Zostały one dostarczone w latach 2002-2007, wprowadzając nową jakość w obsłudze połączeń na niezelektryfikowanych liniach kolejowych z Poznania do Wągrowca i Wolsztyna.

Część wyprodukowanych jednostek typu SA108 wykorzystuje należący do samorządu województwa przewoźnik Koleje Wielkopolskie, zaś część Polregio. Z kolei obydwa najmniejsze pojazdy typu SA105 od 2018 roku zostały przekazane Kolejom Wielkopolskim. Po niedawno zrealizowanym utrzymaniu na poziomie P5 w zakładach naprawczych CSI Invest w podbydgoskiej Brzozie jednostka SA105-002 wróciła na tory. Jak poinformowały Koleje Wielkopolskie w dniu 21 marca, pojazd odbył już jazdy próbne, które poprzedzą eksploatację z pasażerami na pokładzie.

Autobusy szynowe serii SA105 mierzą zaledwie 17,2 metra długości, a ich masa wynosi tylko 28 tony (to nieco więcej niż w przypadku wspomnianych wcześniej 20-tonowych jednostek serii 810). Przekłada się to na niskie zużycie paliwa, które – jak podaje przewoźnik – wynosi tylko 38 litrów oleju napędowego na 100 kilometrów. Moc wyprodukowanego przez koncern MAN silnika wynosi tylko 257 kW. Pojazdy mogą rozpędzić się do 120 km/h, jednakże maksymalna prędkość eksploatacyjna wynosi tylko 100 km/h. W przestrzeni pasażerskiej znajdują się 43 miejsca siedzące, jednak wraz z miejscami stojącymi pojazd może przewieźć jednorazowo do 90 osób.