Węgry. Sieć państwowych kolei skurczy się o 752km

Istniejące od 1872 roku przedsiębiorstwo GySEV (Győr – Sopron – Ebenfurti Vasút) z siedzibą w Sopron to węgiersko-austriacki operator, zarządzający siecią kolejową na zachodzie Węgier. Przewoźnik na swojej sieci uruchamia pociągi regionalne oraz dalekobieżne InterCity z Sopronu do Budapesztu. GySEV jest też operatorem muzealnej kolei wąskotorowej 760 mm Széchenyi w Nagycenk. Aktualnie długość linii normalnotorowych zarządzanych przez GySEV wynosi 434,7 km. Po przejęciu 752 km linii od MÁV zasięg operacyjny GySEV zwiększy się prawie trzykrotnie.

Od 1 lipca 2025 r. GySEV przejmie 13 linii kolejowych:

• Boba - Ukk - Zalaegerszeg - Őrihodos (granica słoweńska)
• Porpác – Székesfehérvár
• Pápa – Csorna
• Ukk – Balatonszentgyörgy
• Zalaegerszeg – Rédics
• Zalaszentiván - Nagykanizsa
• Balatonszentgyörgy - Nagykanizsa - Murakeresztúr - Gyékényes
• Győrszabadhegy - Celldömölk
• Veszprém - Győrszabadhegy
• Veszprémvarsány - Franciavágási (przewozy towarowe)
• Zalabér - Batyk – Zalaszentgrót (przewozy towarowe)
• Zirc – Dudarbánya (przewozy towarowe)
• Csajág - Hajmáskér (przewozy towarowe)

Po przejęciu linii państwowy operator MÁV całkowicie zniknie z 3 komitatów (odpowiedniki polskich województw, choć o mniejszej powierzchni) na Węgrzech. Żółto-zielone pociągi GySEV po raz pierwszy w historii dotrą nad Balaton. Jak poinformowało Ministerstwo Budownictwa i Transportu Węgier, przejmowanie działalności w zakresie transportu pasażerskiego będzie przebiegało stopniowo w kilku etapach. Nie wiadomo dokładnie, jak zostanie rozwiązana sprawa alokacji taboru.

O ile państwowy operator MÁV posiada znaczną część taboru dedykowaną do obsługi niezelektryfikowanych linii o charakterze regionalnym, to w przypadku GySEV, który dotychczas operował głównie na liniach „pod drutem”, tego typu pojazdów brakuje. Większość z przejmowanych z dniem 1 lipca br. linii jest niezelektryfikowanych.

Pod znakiem zapytania może stanąć dalsze funkcjonowanie przewozów pasażerskich na regionalnej linii Pápa – Csorna, na której aktualnie kursują tylko 3 pary pociągów w ciągu doby. Linia jest w złym stanie technicznym, a wąskim gardłem jest most nad rzeką Raba, przez który mogą przejeżdżać tylko lekkie, dwuosiowe wagony motorowe serii 117. Operator GySEV nie ma w swoich zasobach ani jednego wagonu tej popularnej na sieci MÁV serii, natomiast całkowita liczba posiadanych przez GySEV wagonów motorowych do obsługi tras regionalnych to zaledwie 13 egzemplarzy.

Tymczasem rząd Austrii rozpoczął postępowanie prawne w związku ze zmianami w kapitale zakładowym GySEV, które ograniczyły jego wpływ na podejmowanie decyzji w spółce będącej własnością rządów Austrii i Węgier. W październiku 2024 r. rząd węgierski nabył 6,1% udziałów w GySEV należących do austriackiej firmy Strabag, co dało Węgrom 71,7% udziałów w spółce, podczas gdy rząd austriacki zachował 28,2%.

Aby utrzymać ten wskaźnik, walne zgromadzenie akcjonariuszy GySEV w grudniu 2023 r. zostało poproszone o zatwierdzenie rozwiązania, które umożliwiłoby Węgrom zwiększenie kapitału zakładowego w spółce o 890 mln forintów (2,3 mln USD), a Austrii o 350 mln forintów.

Jednakże walne zgromadzenie akcjonariuszy postanowiło głosować nad obydwoma elementami oddzielnie, opowiadając się za Węgrami i zwiększając tym samym udział rządu do większości 75,01%. To umożliwiło Węgrom podejmowanie decyzji bez zgody Austrii. Nastąpiło to po wywarciu presji na Strabag, aby ten sprzedał swoje udziały w GySEV węgierskiemu rządowi w 2024 r.