Zmiana sposobu kształtowania opłat, zasady stosowania ulg za dostęp do infrastruktury kolejowej, sposób kontroli stawek oraz zwiększanie efektywności zarządców infrastruktury to podstawowe zadania powstałego Zespołu do spraw stawek. W inicjatywie Prezesa Urzędu Transportu Kolejowego uczestniczą przedstawiciele Ministerstwa Infrastruktury, PKP Polskich Linii Kolejowych, eksperci rynku kolejowego oraz organizacje zrzeszające przewoźników.
– Zespół ds. stawek będzie zajmował się poszukiwaniem systemowych rozwiązań stymulujących rozwój transportu kolejowego. Stawki dostępu do infrastruktury nie powinny ograniczać szans kolei w konkurowaniu z innymi środkami transportu. Szczególnie, że to pociągi są najbezpieczniejszym sposobem transportu lądowego a w dodatku są to przewozy przyjazne środowisku naturalnemu” – podkreśla dr inż. Ignacy Góra, prezes Urzędu Transportu Kolejowego w komunikacie UTK.
Jak czytamy, w posiedzeniach Zespołu uczestniczą nie tylko przedstawiciele Urzędu Transportu Kolejowego, Ministerstwa Infrastruktury i PKP Polskie Linie Kolejowe, ale też organizacji przedsiębiorców: Railway Business Forum, Zespołu Doradców Gospodarczych TOR Fundacji „ProKolej”, Związku Niezależnych Przewoźników Kolejowych, Instytutu Praw Obywatelskich, Stowarzyszenia Ekspertów i Menedżerów Transportu Szynowego, Związku Samorządowych Przewoźników Kolejowych oraz Izby Gospodarczej Transportu Lądowego. Są też związkowcy ze Związku Zawodowych Maszynistów Kolejowych.
Jak czytamy, do głównych zadań Zespołu należeć będą:
- analiza i przygotowanie propozycji zmian metodologii kształtowania opłat za dostęp do infrastruktury kolejowej;
- opracowanie mechanizmów zwiększenia efektywności zarządcy infrastruktury kolejowej (uwzględniających m.in. przepustowość i punktualność na sieci zarządcy);
- ustalenie zasad dla uproszczonej kontroli opłat
- podjęcie analizy porównawczej sektora transportu drogowego i kolejowego;
- przegląd i analiza dobrych praktyk (przyjrzenie się wymiarowi europejskiemu i zastanowienie się, co można wdrożyć w Polsce);
- wypracowanie propozycji zmian legislacyjnych w tym obszarze, w który Zespół sobie postawił za cel działania.
Podczas posiedzenia Zespołu 25 sierpnia 2022 r. rozpoczęto dyskusję nad zagadnieniem kwalifikacji kosztów jako kosztów bezpośrednich, na podstawie treści art. 3 i 4 rozporządzenia wykonawczego Komisji (UE) 2015/909 z dnia 12 czerwca 2015 r. w sprawie zasad obliczania kosztów, które są ponoszone bezpośrednio jako rezultat przejazdu pociągu. Członkowie zespołu zostali zobowiązani do przedstawienia opinii w zakresie każdej kategorii/grupy kosztów wymienionych odpowiednio w art. 4 ust. 1 oraz art. 3 ust. 4 ww. rozporządzenia 2015/909. – Zespół wypracuje wspólne stanowisko w zakresie interpretacji ww. kosztów – ogłosił urząd.
Warto przypomnieć, że kwestia stawek dostępu do infrastruktury oraz kwalifikacji kosztów bezpośrednich jest w tym roku wyjątkowo trudna. Po dwóch odmowach Prezesa Urzędu Transportu Kolejowego zatwierdzenia projektu cennika zarządcy infrastruktury, PKP Polskie Linie Kolejowe
przedstawiły do zatwierdzenia trzeci projekt cennika opłat za korzystanie z infrastruktury kolejowej na rozkład jazdy pociągów 2022/2023. Co ciekawe, został on opublikowany 25 sierpnia – tego samego dnia, w którym zaczął działać zespół.
Kolejne projekty cennika PLK zakładają podwyżkę opłat – mimo wieloletnich apeli branży, bo stawki obniżać, podobnie jak w innych krajach. W tym roku jest to szczególnie ważne ze względu na szalejący kryzys energetyczny i
podwyżki cen energii trakcyjnej rzędu kilkuset procent.