Ubezpieczenia przewoźnika kolejowego będą niższe, niż zakładano

Należy przede wszystkim zwrócić uwagę, że w ostatecznej wersji projektu rozporządzenia Ministra Rozwoju i Finansów w sprawie ubezpieczenia przewoźnika kolejowego zredukowana została minimalna suma ubezpieczenia z pierwotnych 100 mln zł do kwoty 10 mln zł. Obniżenie wymaganych kwot ubezpieczenia o 90% jest sukcesem organizacji branżowych IGTL oraz ProKolej, a także świadczy o otwartości ministra rozwoju i finansów na dialog ze środowiskiem.

Prace nad nowym modelem ubezpieczenia OC przewoźnika kolejowego prowadzone były od 2012 roku przez prezesa UTK, później przez ministra właściwego ds. transportu i finalnie po nowelizacji ustawy o transporcie kolejowym w grudniu 2016 r. projekt trafił do ministra rozwoju i finansów. Prace nad projektem przyniosły efekt korzystny dla całego rynku transportu kolejowego.

IGTL oraz Fundacja ProKolej od samego początku aktywnie uczestniczyły w pracach nad nowym modelem ubezpieczenia OC przewoźnika kolejowego i jednoznacznie krytykowały inicjatywę ustalenia minimalnej sumy ubezpieczenia na poziomie 100 mln zł. Przedstawiciele obu organizacji uczestniczyli w spotkaniach organizowanych przez ministerstwa oraz prezesa UTK. Przygotowywane były również stanowiska i ekspertyzy związane z dyskutowaną kwestią wysokości ubezpieczenia OC. W prace te było włączone również środowisko brokerów i ubezpieczycieli, które m.in. poprzez organizowane spotkania i konferencje akcentowało potrzebę określenia minimalnego ubezpieczenia na poziomie 100 mln zł.

Bez dyskryminacji małych przewoźników

Fundacja ProKolej oraz Izba Gospodarcza Transportu Lądowego zwracały uwagę przede wszystkim na fakt, że minimalne sumy gwarancyjne ubezpieczenia wskazane w projekcie rozporządzenia Ministra Rozwoju i Finansów w sprawie ubezpieczenia przewoźnika kolejowego (tj. 10 mln zł) odpowiadają wymaganiom stawianym przez prawo Unii Europejskiej, a proponowana przez podmioty rynku ubezpieczeniowego wysokość 100 mln zł może prowadzić do dyskryminacji małych przewoźników oraz stanowić barierę wejścia na rynek dla nowych podmiotów. Ponadto podnoszono, że minimalne sumy gwarancyjne ubezpieczenia wskazane w projekcie rozporządzenia odpowiadają ogólnej tendencji panującej w krajach Europejskich (np. w Czechach kwota ta wynosi 2 mln euro).

Ostatecznie minister rozwoju i finansów przychylił się do stanowiska prezentowanego przez środowisko przewoźników kolejowych i wprowadził następujące kwoty minimalnego ubezpieczenia:

• 0,10 mln euro w odniesieniu do przewoźnika kolejowego posiadającego licencję na wykonywanie przewozów kolejowych, wykonującego przewozy wyłącznie po liniach kolejowych wąskotorowych, 
  
• 0,25 mln euro w odniesieniu do przewoźnika kolejowego wykonującego przewozy wyłącznie po infrastrukturze kolejowej, której jest zarządcą, 
• 2,50 mln euro w odniesieniu do pozostałych przewoźników 

Warta odnotowania jest otwartość na dyskusję ministerstwa rozwoju i finansów, które przed skierowaniem projektu do podpisu ministra zliberalizowało wymagania stawiane kolejowym wąskotorowym i zredukowało kwotę minimalnej sumy ubezpieczenia z kwoty 0,25 mln euro do 0,10 mln euro.

W uzasadnieniu projektu wskazano, że zawarta w projekcie rozporządzenia propozycja kwoty minimalnych sum gwarancyjnych została opracowana podczas uzgodnień i konsultacji publicznych z podmiotami rynku ubezpieczeniowego i kolejowego oraz z organizacjami zrzeszającymi przewoźników kolejowych. Zaproponowane w projekcie wysokości minimalnych sum gwarancyjnych mają na uwadze obecne wysokości sum gwarancyjnych określone w zawieranych przez przewoźników kolejowych umowach ubezpieczenia.

Należy wskazać, iż na podstawie obecnie obowiązujących regulacji zawartych w przepisach ustawy o transporcie kolejowym przewoźnicy kolejowi są już zobowiązani do dokonania ubezpieczenia działalności objętej licencją i posiadają zawarte umowy ubezpieczenia. Z przekazanych przez Urząd Transportu Kolejowego informacji wynika, że wprowadzenie przedmiotowych wysokości minimalnej sumy gwarancyjnej spowoduje konieczność podwyższenia wysokości sumy ubezpieczenia przez większość przewoźników kolejowych, co w wyższym stopniu zabezpieczy ryzyko prowadzonej działalności i docelowo pozytywnie wpłynie na funkcjonowanie rynku kolejowego, a także na jego bezpieczeństwo.

Na podstawie analizy warunków polis ubezpieczenia OC przedstawianych przez przewoźników kolejowych (zarówno pasażerskich jak i towarowych) można wywnioskować, że około: 63% przewoźników kolejowych posiada ubezpieczenie poniżej 10 mln zł, 29% przewoźników kolejowych posiada ubezpieczenie powyżej 10 mln zł i w wysokości nie przekraczającej 50 mln zł, a 8% przewoźników kolejowych posiada ubezpieczenie powyżej 50 mln zł. Z powyższego wynika, iż obecnie 63% przewoźników kolejowych w zawartych umowach ubezpieczenia posiada sumę ubezpieczenia na poziomie niższym od wskazanego w projekcie (średnio od 1 mln zł do 3 mln zł). Zawarta w projekcie propozycja wysokości minimalnych sum gwarancyjnych nie pozostaje w istotnej dysproporcji do kwot stosowanych w innych krajach Unii Europejskiej.