Szansa na wsparcie dla połączeń stykowych. Oczekiwanie na lepsze prawo dla kolei turystycznych

Z inicjatywy Ministra Infrastruktury i Budownictwa trwają prace w celu zmiany ustawy o transporcie publicznym. Dotyczą one głównie dostosowania prawa krajowego do regulacji Unii Europejskiej, jednak zawierają również nowe przepisy dotyczące organizacji i finansowania przewozów w województwach. Jak wynika z uzasadnienia do projektu nowelizacji, ma zostać stworzony mechanizm zachęcający do organizacji tzw. połączeń stykowych, czyli na odcinkach linii kolejowych przechodzących przez granice województw, gdzie organizacją i finansowaniem regionalnych połączeń kolejowych nie jest zainteresowany żaden z regionów. Dobitnym przykładem takiej sytuacji jest linia nr 6 łącząca Warszawę z Białymstokiem, gdzie między Małkinią a Szepietowem nie kursują żadne pociągi regionalne.

W tym zakresie nowe prawo ma zobowiązywać ministra właściwego do spraw transportu do uwzględnienia w krajowym planie transportowym zaleceń dla samorządów wojewódzkich w zakresie podejmowania działań na rzecz zapewnienia przewozów do najbliższej stacji w województwie sąsiednim. W planie mają znaleźć się m.in. odcinki linii kolejowych, na których pociągi regionalne powinny kursować oraz minimalną liczbę połączeń w ciągu doby na poszczególnych odcinkach. Wpisane zostaną również wytyczne dotyczące skomunikowań, stabilności oferty przewozowej, a nawet wymagania dla zarządcy infrastruktury kolejowej. Stworzony zostanie mechanizm zachęt finansowych dla zapewnienia połączeń stykowych. Środki na ten cel mają pochodzić z Funduszu Kolejowego.

W prawie zawarto również rozwiązania mające na celu wsparcie z budżetu państwa połączeń kolejowych w regionach. Jego udzielenie uzależnione będzie od uwzględnienia w wojewódzkim planie transportowym zaleceń ministra ds. transportu. Opinie w zakresie zgodności planu transportowego województwa z wymienionymi zleceniami będzie wydawał prezes Urzędu Transportu Kolejowego. Swoje stanowisko wymieniony organ administracji będzie wyrażał również odnośnie m.in. umowy z przewoźnikami kolejowymi na świadczenie usług o charakterze służby publicznej. Dopuszczono również możliwość wsparcia z budżetu w latach 2020–2023 organizowanych połączeń wojewódzkich oraz zakup taboru do ich realizacji, jednak po spełnieniu pewnych warunków. Nowością, wynikającą z prawa unijnego, będą obowiązki sprawozdawcze marszałków dotyczące realizacji zadań z zakresu organizacji transportu publicznego w regionie.

Proponowana nowelizacja jest po uzgodnieniach międzyresortowych, trwają jej konsultacje społeczne. Zanim trafi do Sejmu będą nad nią pracowały komisje rządowe oraz Rada Ministrów.

Jak informowaliśmy na naszym portalu, w Ministerstwie Infrastruktury i Budownictwa trwały prace legislacyjne nad ułatwieniami dla kolei wąskotorowych, historycznych i muzealnych. Po zmianach ma być możliwe m.in. przekazywanie mienia ruchomego i nieruchomego organizacjom pozarządowym, a także materiałów staroużytecznych do napraw i utrzymania infrastruktury, wykorzystywanej do prowadzenia kolei turystycznych i okazjonalnych. Zmniejszone miałyby zostać obowiązki o charakterze administracyjnym dla takich operatorów. W proponowanych przepisach ma się pojawić definicja pojazdów turystycznych i pojazdów historycznych.

Jak wynika z relacji posiedzenia senackiej Komisji Infrastruktury z 25 kwietnia 2017 r., prace nad pakietem zmian były na ukończeniu. Jednak (do połowie sierpnia) w serwisie Rządowego Centrum Legislacji, nie ma informacji o trwających pracach nad nowelizacją prawa mającą na celu pomoc w ratowaniu dziedzictwa kolejowego. Rejestr projektów ustaw procedowanych przez Sejm również nie wskazuje, aby stosowne propozycje zmian wniesione zostały jako projekt poselski.