Utrudnienia na kolei spowodowane skutkami powodzi mogą poważnie skomplikować nasze plany wyjazdowe. Co zrobić, jeśli kupiliśmy bilet, a w związku z trudną sytuacją na terenach kolejowych zdecydujemy się zrezygnować z wyjazdu lub nasz pociąg został odwołany? Jakie prawa przysługują nam, jeśli zdecydowaliśmy się na podróż, a pociąg opóźnił się w wyniku sytuacji hydrologicznej? Czy przewoźnicy honorują swoje bilety? Zebraliśmy najważniejsze informacje w jednym miejscu.
Klęski żywiołowe, ekstremalne warunki pogodowe i ich następstwa są z mocy prawa okolicznością, która pozwala przewoźnikom na uniknięcie odpowiedzialności za niewykonanie lub nienależyte wykonanie umowy przewozu (np. opóźnienie). Mimo to przewoźnicy przewidzieli dla podróżnych pewne ułatwienia.
Zwroty biletów
Standardowo rezygnacja z podróży koleją w komunikacji krajowej z winy podróżnego wiąże się z prawem potrącenia przez przewoźnika odstępnego, a w przypadku promocyjnych biletów międzynarodowych – ich zwrot/wymiana mogą nie być możliwe. Jednak gdy decyzja o odstąpieniu od umowy przewozu wynika z przyczyn od nas niezależnych, takich jak utrudnienia na linii kolejowej czy odwołanie pociągu, mamy prawo otrzymać zwrot pełnej kwoty biletu. W niektórych przypadkach konieczne będzie złożenie reklamacji. W zgłoszeniach warto powołać się na okoliczności powodziowe.
PKP Intercity przyjęło szczegółowe zasady zwrotu niewykorzystanych biletów.
Polregio zwraca należności za bilety jednorazowe i okresowe – proporcjonalnie do liczby niewykorzystanych dni.
Odszkodowanie za opóźnienie pociągu
Jeżeli zdecydowaliśmy się na podróż koleją, a w wyniku bezpośrednich skutków powodzi dotarliśmy do celu z opóźnieniem, odpowiedzialność odszkodowawcza przewoźnika może być wyłączona.
Co do zasady przewoźnik odpowiada za szkodę, jaką poniósł podróżny wskutek opóźnionego przyjazdu lub odwołania regularnie kursującego środka transportowego (art. 62 ust. 2 prawa przewozowego). Przepisy kodeksu cywilnego (art. 471) przewidują jednak możliwość zwolnienia się przedsiębiorcy z odpowiedzialności, jeśli nie wykonał zobowiązania (a takim jest umowa przewozu) z przyczyn, na które nie miał wpływu.
W standardowych przypadkach pasażerowie opóźnionych pociągów dalekobieżnych mogą również liczyć na zryczałtowane odszkodowanie (25% lub 50% ceny biletu) na podstawie przepisów unijnych. Jednak przedsiębiorstwo kolejowe nie jest zobowiązane do wypłaty odszkodowania, jeżeli jest w stanie udowodnić, że opóźnienie, utrata połączenia lub odwołanie zostały spowodowane bezpośrednio lub pośrednio nadzwyczajnymi okolicznościami niezwiązanymi z ruchem kolei. Są to np. ekstremalne warunki pogodowe czy poważne katastrofy naturalne, których przewoźnik nie mógł uniknąć ani których skutkom nie mógł zapobiec (art. 19 ust. 10 lit. a rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2021/782 z 29 kwietnia 2021 r. dotyczącego praw i obowiązków pasażerów w ruchu kolejowym).
Uwaga! Przedstawiony stan prawny nie przekreśla możliwości wniesienia reklamacji. Każda sprawa jest przez spółki kolejowe rozpatrywana indywidualnie.
Wzajemne honorowanie biletów
Na stronach internetowych przewoźników warto również weryfikować komunikaty o wzajemnym honorowaniu biletów. Na wielu trasach objętych skutkami powodzi spółki zdecydowały się uznawać swoje bilety, co minimalizuje niedogodności dla podróżnych. Ograniczenia mogą dotyczyć pociągów objętych całkowitą rezerwacją miejsc.
W razie wątpliwości o możliwość skorzystania z przejazdu zastępczego innym pociągiem warto dopytać drużynę konduktorską przed wejściem na pokład, okazując posiadany bilet.
Gdzie uzyskać informacje o ruchu pociągów na obszarach dotkniętych powodzią?
Gdzie złożyć reklamację?
Zgodnie z obowiązującymi przepisami reklamacje, w tym wnioski o zwrot pieniędzy za częściowo lub całkowicie niewykorzystane bilety, realizują wyłącznie przewoźnicy.
Jak wnieść przez Internet reklamację do przewoźników, którzy działają na obszarach dotkniętych powodzią?
Przydatne linki:
#Powódź – porady pięciu instytucji- Prawa konsumentów podczas zbiórek.
- Jak skutecznie uzyskać pomoc ubezpieczeniową po powodzi?
- Prawa pasażerów w przypadku odwołania podróży.
- Co zrobić z zalanym urządzeniem?
- Problemy z dostawą prądu?
- Kłopoty z siecią?
Urzędy przygotowały wspólną akcję informacyjną. Informacjami, które mogą być przydatne, dzielą się: Urząd Transportu Kolejowego, Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów, Rzecznik Finansowy, Urząd Komunikacji Elektronicznej i Urząd Regulacji Energetyki.