Ponad 30 lat temu młody krakowski fotograf i wielbiciel parowozów, Krzysztof Prądzyński, po raz pierwszy wysiadł na dworcu PKP w Ełku. Zaopatrzony w niezbędne zezwolenia (kolej, przypomnijmy, była wówczas traktowana jako część państwowego potencjału militarnego, a za jego uwiecznianie na zdjęciach można było zostać posądzonym o szpiegostwo) ruszył na tereny miejscowej lokomotywowni.
Odnalazł skarby: parowozy serii Ty 2, Ty 42, Pt-47, Ol-49. Zaprzyjaźnił się też z ełckimi maszynistami. Do tego stopnia, że Ełk i okolice odwiedzał przez siedem kolejnych lat, dokumentując ostatnie chwile istnienia trakcji parowej.
Po wielu latach, porządkując prywatne archiwum, natknął się na negatywy, które przywoził ze swoich wypraw. Okazało się, że był świadkiem końca epoki pary w północno-wschodniej Polsce, a wykonane przez niego fotografie urastają do rangi świadectwa epoki tak odległej, że trudno uwierzyć w jej istnienie. Na skutek szczęśliwego zbiegu okoliczności zdjęcia te trafiły do nowo powstającego Muzeum Historycznego w Ełku.
Cykl prezentowanych tu fotografii stanowi zarówno detaliczny zapis inwentarza polskiego kolejnictwa z ostatnich lat jego złotego wieku, jak i zaproszenie do podróży w czasie. Ci z oglądających, którzy pamiętają fotografowane przez Krzysztofa Prądzyńskiego maszyny, wyruszą w sentymentalną podróż, przypominając sobie zapach węgla na ełckim dworcu, widok kłębów dymu, tłumów na peronach czy gwizd parowozu. Młodsi będą zapewne spoglądać na te świadectwa z niedowierzaniem. Trudno bowiem uwierzyć, że niszczejące resztki taboru, które można oglądać na ełckich bocznicach, jeździły po torach jeszcze całkiem niedawno.
Wystawa ma również inny wymiar: w roku 2013 mija dokładnie 100 lat od momentu otwarcia ełckiej linii wąskotorowej. Jej dawna rola jako środka komunikacji skończyła się bezpowrotnie, jednak teren dworca to idealnie miejsce dla ekspozycji muzealnych oraz innych działań i imprez kulturalnych. Mowa nie tylko o tych wiązanych z historią ełckiego węzła kolejowego, ale również przedsięwzięciach promujących sztukę współczesną. Wystawa otwiera nowy etap w życiu jubilatki. Dzięki przychylności władz miasta nowa para poruszy tłoki ełckiej wąskotorówki.
Wszystkich, którzy w swoich archiwach posiadają dokumenty i fotografie dokumentujące historię ełckiej oraz mazurskiej kolei, prosimy o kontakt z organizatorem wystawy:
Muzeum Historyczne w Ełku
19-300 Ełk
ul. Małeckich 3/2
tel. 087 732 02 83
Autorzy wystawy:
Krzysztof Prądzyński (ur. 1963) – fotograf, bezwzględny miłośnik parowozów, właściciel krakowskiego fotolaboratorium zajmującego się fotografią wystawienniczą.
Emilian Mankiewicz (ur. 1975) – autor kompozycji dźwiękowej wzbogacającej wystawę, ełcki muzyk i kompozytor.
Szczególne podziękowanie składamy ełckim kolejarzom, których głosy słychać w tle wystawy: Panu Andrzejowi Butyńskiemu, Panu Mieczysławowi Hermanowiczowi, Panu Henrykowi Zawadzkiemu oraz Panu Lucjanowi Różyckiemu.