Mało kto wie, że koleje wąskotorowe, będące najczęściej jedynie atrakcją turystyczną, przewiozły w minionym roku blisko milion pasażerów. Oznacza to prawie podwojenie wyniku z 2014 roku i znaczące zwiększenie liczby pasażerów z 2015 roku. UTK podkreśla, że wąskotorówki nie są zjawiskiem marginalnym. To świadectwo rozwoju kolei, które powinno być zachowane dla przyszłych pokoleń. Stanowią bowiem ważny element dziedzictwa narodowego oraz historii techniki.
Różnorodność lokalizacji, tras, taboru czy infrastruktury zachęca do wpisania przejażdżki wąskotorówką na listę atrakcji podczas urlopu. Wiele linii prowadzi przez najpiękniejsze regiony Polski. Są też takie zlokalizowane w miejskich parkach, zapewniające najmłodszym pierwszy kontakt z koleją. Jak zaznacza UTK, rosnąca popularność kolei wąskotorowych jest przede wszystkim zasługą tych osób, które wkładają wiele wysiłku w renowację i przywracanie taboru oraz infrastruktury do użytku. Bez ich woli i determinacji, również w pozyskiwaniu funduszy, funkcjonowanie wąskotorówek praktycznie nie byłoby możliwe.
Operatorzy tego typu kolei również są zobowiązani do zapewnienia bezpieczeństwa podróżnym i z tego względu muszą spełniać odpowiednie przepisy. Urząd Transportu Kolejowego swoimi działaniami wspiera istnienie kolei wąskotorowych w Polsce. Teraz przygotował opracowanie pokazujące działające koleje wąskotorowe w Polsce. W skrócie zaprezentowano aktualne statystyki rynku kolei wąskotorowych, podstawy prawne ich działania oraz obowiązujące zasady bezpieczeństwa i utrzymania.
Duże wzrosty na kolei wąskotorowejJak się okazuje, w ostatnich latach koleje wąskotorowe zwiększyły znacząco liczbę pasażerów. W latach 2014-2016 w 12 województwach w Polsce działały 23 koleje wąskotorowe jeżdżące po infrastrukturze ze świadectwami bezpieczeństwa Prezesa Urzędu Transportu Kolejowego. W sumie w 2016 r. przewiozły blisko 950 tys. pasażerów. Dwa lata wcześniej było to niecałe 590 tys. Oznacza to, że w ciągu dwóch lat liczba pasażerów wzrosła o ponad 60%. Kolej wąskotorowa przeżywa rozkwit, jest wyjątkową atrakcją, która dzięki swojej atmosferze przyciąga coraz więcej pasażerów.
W większości województw zainteresowanie tego rodzaju przewozami rośnie. W czterech województwach liczba pasażerów utrzymuje się na zdecydowanie wyższym poziomie w stosunku do pozostałych. Są to województwa wielkopolskie, zachodniopomorskie, podkarpackie oraz kujawsko-pomorskie. Ich zaletą są wyjątkowe walory regionów, a w przypadku województwa wielkopolskiego bardzo duża liczba pasażerów przewieziona w ramach kolei parkowej (Maltanki) oraz w ramach pleszewskiej kolei wąskotorowej, która jako jedyna była czynna przez cały 2016 r.
Najpopularniejsze wąskotorówkiW 2016 r. 6 największych kolei wąskotorowych przewiozło prawie 3/4 pasażerów. Zainteresowaniem cieszą się zarówno te linie, których głównym walorem są warunki przyrodnicze – Nadmorska Kolej Wąskotorowa (rewalska), Bieszczadzka Kolejka Leśna, Żuławska Kolej Powiatowa, ale również kolej wąskotorowa stanowiąca atrakcję miejską: Kolej Parkowa Maltanka.
Najwięcej linii wąskotorowych znajduje się w województwie mazowieckim – ponad 105 km, jednak w 2016 r. eksploatowane było jedynie 33 km. Najdłuższą infrastrukturę posiada Piaseczyńska Kolej Wąskotorowa – 72 km, ale obecnie eksploatowane jest tylko 15 km. Najkrótszą koleją wąskotorową, która posiada świadectwo bezpieczeństwa, jest Parkowa Kolej w Chorzowie, której długość liczy 1,2 km.
Mat. UTKUTK zauważa, że dane te wpisują się w ogólny trend wzrostu popularności kolei wśród pasażerów, szczególnie w celach podróży turystycznych. Atrakcje turystyczne związane z dawną historią kolejnictwa zapewniają również koleje normalnotorowe. Są to na przykład przejazdy organizowane przez skansen taboru kolejowego w Chabówce czy przez Parowozownię Wolsztyn. Dodatkową atrakcją na wybranych odcinkach mogą być przejazdy drezynami napędzanymi siłą mięśni. Cały raport dostępny jest
tutaj.