Polska wielu kolejowych prędkości. Problemy pasażerów w regionach są różne

– Jeszcze niedawno polski pasażer mógł bardzo zazdrościć pasażerom z Niemiec, Czech czy Austrii. Dziś sytuacja jest złożona, bo mamy Polskę różnych prędkości. Mamy województwa, które przyłożyły się do organizacji przewozów kolejowych, a pasażer dostaje tam nowy tabor, zintegrowaną ofertę taryfową i gęsty rozkład jazdy. Mamy też województwa, w których w zasadzie jest coraz gorzej. Bywa tak, że pasażer przychodzi na swoją stację i widzi mocno przerzedzony rozkład, który nie ma jednak znaczenia, bo pociąg i tak nie przyjeżdża – mówił podczas Kongresu Kolejowego Jakub Majewski, prezes fundacji ProKolej. Różnice w standardzie transportu publicznego w poszczególnych regionach określił on jako szokujące. Wśród samorządów organizujących przewozy na najwyższym poziomie wskazał urzędy marszałkowskie z Dolnego Śląska, Łódzkiego czy – zwłaszcza w ostatnim czasie – Małopolski.

Brakuje informacji, autobusów dowozowych i skomunikowań

Joanna Marcinkowska, rzecznik praw pasażera kolei w Urzędzie Transportu Kolejowego, podkreślała natomiast, że podróżni często narzekają na niedostateczny poziom informacji pasażerskiej. – Często pojawiają się np. głosy, że gdy spółka wie już o opóźnieniu pociągu, mogłaby rozesłać o tym informację drogą mailową – stwierdziła. Problematyczne okazuje się też odczytywanie danych z plakatowych rozkładów jazdy, zwłaszcza gdy jeden pociąg kursuje w różnych wariantach w zależności od konkretnego dnia. Zdaniem przedstawicielki UTK brakuje też bazy rozkładów gromadzącej dane nie tylko o kolei, ale także o innych środkach transportu publicznego, przede wszystkim w zakresie autobusów regionalnych czy dalekobieżnych. Taki system powinien być w jej opinii prowadzony przez podmiot publiczny, dzięki czemu dane byłyby wiarygodne.

Rzecznik praw pasażera kolei zwróciła też uwagę na zjawisko wykluczenia komunikacyjnego, przede wszystkim obszarów położonych w pewnym oddaleniu od linii kolejowych. – Na przestrzeni ostatnich lat rząd starał się wprowadzać programy, które ograniczałyby wykluczenie transportowe. Wciąż ma ono jednak bardzo duże rozmiary. Wydaje nam się, że jest jeszcze dużo do zrobienia – oceniła zaś Iwona Budych, prezes stowarzyszenia Wykluczenie Transportowe. Wśród zmian na lepsze wskazała ona przede wszystkim poprawę stanu dworców kolejowych. – Pojawia się jednak pytanie, czy warto inwestować w modernizację wszystkich dworców, nawet jeśli pojadą tam dwa lub trzy pociągi dziennie – dodała.

– Wśród spraw, na które narzekają podróżni, na pewno jest kwestia skomunikowań – mówiła Paulina Matysiak, posłanka partii Razem. Przywoływała ona przykłady braku synchronizacji dwóch pociągów uruchamianych przez różne regiony, w wyniku czego niemożliwe stawało się przekraczanie granicy administracyjnej. Zwracała też uwagę, że na dworcach w mniejszych miejscowościach często nie ma dostępu do podstawowych usług. Jej zdaniem wynika to m.in. z wysokich stawek czynszu pobieranego przez PKP.

Polregio gotowe na czwarty pakiet kolejowy

Czy szansą na rozwiązanie choćby części problemów podróżnych będzie zbliżająca się era przetargów na obsługę tras organizowanych przez samorządy wojewódzkie? – Historia wskazuje, że można mieć tu mieszane uczucia. Myślę jednak, że w przyszłości przetargi z pewnością nie zaszkodzą, a możliwe, że pomogą. Kluczowe jest, jak te postępowania będą przeprowadzane, jaki czas dla wykonawców zostanie przewidziany, by możliwe było przygotowanie się do takich przetargów, a także w jakim zakresie przewozy będą finansowane – wskazywał dr Tomasz Zielenkiewicz, prawnik z DZP. Dodał, że dla operatora istotnymi kwestiami pozostaną stawki dostępu do infrastruktury czy koszty energii elektrycznej.

– Nie mówiłbym o przetargach w czasie przyszłym. My jesteśmy obecni w 15 regionach i w części z nich świadczymy usługi właśnie w wyniku przetargów – podkreślał Marcel Klinowski, wiceprezes Polregio. Tak stało się na Podkarpaciu, Pomorzu czy Kujawach. – Paradoksalnie na otwarciu rynku możemy tylko zyskać – stwierdził. Wyraził bowiem nadzieję, że w kolejnych latach organizatorzy będą przeznaczać znacznie większe niż obecnie środki na same przewozy i na pozyskiwanie taboru.