Polska kolej na GSM-R przejdzie w 2025 roku

Minister Infrastruktury przyjął i przekazał do Komisji Europejskiej Suplement do Krajowego planu wdrażania technicznej specyfikacji interoperacyjności „Sterowanie”. Dokument zawiera harmonogram migracji z analogowego systemu VHF 150 MHz do cyfrowego GSM-R. Jest to jeden z elementów wdrażania Europejskiego Systemu Zarządzania Ruchem Kolejowym (ERTMS). Na system ten składają się łączność GSM-R oraz sygnalizacja kabinowa ETCS. W Polsce do 2030 r. planowane jest osiągnięcie pełnej funkcjonalności ERTMS na głównych liniach kolejowych (sieć bazowa TEN-T).

Proces przechodzenia z systemu VHF 150 MHz do systemu GSM-R powinien zostać zakończony najpóźniej do końca 2024 roku. Od 1 stycznia 2025 r. łączność w paśmie 150 MHz zostanie zachowana jedynie w pracy manewrowej oraz w sieciach funkcjonalnie wyodrębnionych z systemu kolei. Suplement zawiera też ustalenia w zakresie dopuszczania od 2019 roku pojazdów z ETCS baseline 2, zgodnych z typem.

"Dzień zero"

W latach 2018-2023 do prowadzenia ruchu nadal będzie wykorzystywany system łączności analogowej. Budowa infrastruktury ERTMS/GSM-R na sieci kolejowej PKP PLK powinna się zakończyć w 2023 r. W kolejnym roku system łączności cyfrowej osiągnie pełną funkcjonalność. Wtedy nastąpi migracja do systemu GSM-R w formule tzw. „Dnia Zero”. W wyznaczonym przez zarządcę infrastruktury dniu nastąpi wyłączenie łączności analogowej i rozpocznie się prowadzenie ruchu jedynie przy wykorzystaniu łączności cyfrowej. O dokładnej dacie zarządca powiadomi przewoźników kolejowych przynajmniej z półrocznym wyprzedzeniem.

W ramach łączności cyfrowej Polska planuje wdrożyć nową funkcjonalność hamowania obszarowego, która powinna zastąpić stosowany obecnie w ramach łączności analogowej sygnał „radio-stop”. Szczegóły rozwiązania muszą przed ich wdrożeniem zostać uzgodnione z odpowiednimi instytucjami Unii Europejskiej.

Trzeba szybciej budować GSM-R

Obecnie urządzenia radiowe w standardzie GSM-R są zainstalowane na niespełna 6% pojazdów trakcyjnych. Konieczne jest przyspieszenie procesu wdrażania GSM-R. Od 1 stycznia 2019 r. wszystkie nowe, odnawiane i modernizowane pojazdy trakcyjne (lokomotyw oraz elektryczne i spalinowe zespoły trakcyjne) muszą być wyposażane w urządzenia pokładowe systemu GSM-R.

Na wyznaczonych przez PKP PLK liniach, na których będzie prowadzona eksploatacja obserwowana systemu GSM-R, poruszać się będą mogły wyłącznie pojazdy wyposażone w pokładowe urządzenia radiołączności cyfrowej. Pozostałe pojazdy muszą do „Dnia Zero” zostać wyposażone w urządzenia GSM-R. Nie dotyczy to jednak pojazdów, które mają być eksploatowane wyłącznie tam, gdzie system GSM-R nie będzie wdrażany.

Prezes Urzędu Transportu Kolejowego będzie współpracował z Ministerstwem Infrastruktury w celu określenia warunków dofinansowania montażu urządzeń pokładowych systemu GSM-R.

Zmiany Planu wrażania TSI „Sterowanie” zawierają też wytyczne dotyczące obowiązku wyposażenia pojazdów w urządzenia ETCS. Zgodnie z TSI „Sterowanie”[2] od 2019 r. pojazdy powinny być wyposażane w urządzenia zgodne z baseline 3. W suplemencie sprecyzowano, że w wyjątkowych przypadkach możliwe będzie stosowanie systemu zgodnego z baseline 2. Dotyczyć to będzie pojazdów zgodnych z typem, posiadających dopuszczenie do eksploatacji, których produkcja lub modernizacja trwała w chwili przyjęcia Suplementu. Takie pojazdy mogą być dopuszczone do eksploatacji nawet po 1 stycznia 2019 r.