Podlaskie: Plaga ZKA na liniach spalinowych

Choć wskaźnik wykorzystania kolei w województwie podlaskim (średnio 2,1 podróży koleją na mieszkańca rocznie) jest najniższy w kraju, choć przewozy (2,4 mln pasażerów w 2023 r.) nie mogą równać się z tymi w Lubuskiem czy Opolskiem, choć znacznie mniejsza jest również gęstość sieci kolejowej – podlascy pasażerowie doświadczali w ostatnich tygodniach podobnych utrudnień, jak użytkownicy kolei w wymienionych wcześniej regionach.

Styczeń: ZKA za 139 pociągów

Podobnie jak w województwie lubuskim czy na Opolszczyźnie, odwoływane były głównie pociągi regionalne, obsługiwane przez Polregio. Podobnie jak tam, problem dotyczył głównie linii niezelektryfikowanych (Białystok – Czeremcha, Hajnówka – Bielsk Podlaski, Łapy – Ostrołęka). W styczniu praktycznie co drugi dzień odwoływano od jednego do dziewięciu połączeń, a dla ich udokumentowania (kolejna analogia) powstał facebookowy profil „Czy ZKA w Podlaskim dziś wyjechało?”. W poprzednich miesiącach dzienna liczba odwoływanych pociągów sięgała czasem kilkunastu – porównywalnie ze wspomnianym woj. lubuskim, choć zamawiana przez podlaski samorząd praca przewozowa jest o wiele mniejsza.

Jak wyliczył autor materiału w portalu Podlaskie.tv, w ciągu dwóch miesięcy (24 listopada 2024 r. – 24 stycznia 2025 r.) odwołano aż 139 kursów pociągów regionalnych. Pasażerów przewieziono autobusową komunikacją zastępczą, za której zastosowanie organizator przewozów – Urząd Marszałkowski Województwa Podlaskiego – naliczy przewoźnikowi kary umowne. Doświadczenia z Lubuskiego i Opolskiego wskazują na to, że sytuacja może się pogarszać.

Polregio: Już po utrudnieniach. Czyżby?

Zespół prasowy Polregio twierdził w ostatni piątek (31 stycznia), że utrudnienia w ruchu już nie występują. W istocie, tego i następnego dnia żaden pociąg nie został zastąpiony komunikacją autobusową.

Rzeczywistość szybko zweryfikowała jednak te zapewnienia. W niedzielę 2 lutego na tory nie wyjechał pojedynczy kurs między stolicą województwa a Czeremchą. W poniedziałek 3 lutego sam przewoźnik poinformował, że „z przyczyn technicznych” autobusami zastąpiono jedną parę pociągów Białystok – Czeremcha oraz jedną Białystok – Ostrołęka (ZKA obsługiwała tylko odcinek Łapy – Ostrołęka, a pozostała część trasy była obsługiwana elektrycznym zespołem trakcyjnym). Wspomniany profil na Facebooku dodaje do tej listy także poranną parę Hajnówka – Czeremcha.

ZKA to nie odwołanie

– Odnosząc się do wcześniejszych utrudnień, należy podkreślić, że żaden kurs nie został odwołany: za niektóre połączenia była uruchamiana zastępcza komunikacja autobusowa – zaznacza przewoźnik. Problemy na liniach z trakcją spalinową tłumaczy wykonywaniem przeglądów technicznych taboru spalinowego połączonych z modernizacją pojazdów, a także koniecznością przeprowadzenia napraw gwarancyjnych oraz powypadkowych. – Przepraszamy podróżnych za wszelkie niedogodności. Każdorazowo dokładamy starań, by trwały one możliwie najkrócej – deklaruje Polregio.

Informacje dotyczące wysokości kar nie mogą – jak twierdzą przedstawiciele Polregio – zostać udostępnione „z uwagi na uregulowania prawne odnoszące się do tajemnicy przedsiębiorstwa”. Czekamy jeszcze na odpowiedzi na pytania, które wysłaliśmy podlaskiemu Urzędowi Marszałkowskiemu.

Na razie wagon piętrowy…

– Obecnie (na 31 stycznia) PR Białystok posiada wystarczającą liczbę szynobusów do obsługi połączeń na liniach niezelektryfikowanych – zapewnia biuro prasowe spółki. Dokładnych liczb, o które pytaliśmy, nie podało. W celu dodatkowego wzmocnienia parku taborowego do białostockiego zakładu Polregio został skierowany wagon piętrowy. – Jest on obecnie przygotowywany do użytku. Piętrus pozwoli realizować połączenia w razie konieczności wyłączenia pojazdów obsługujących podlaskie trasy – zapowiada spółka.

Kursowanie składu zastępczego złożonego z pojedynczego wagonu i lokomotywy spalinowej nie powinno być jednak czymś więcej niż rozwiązaniem doraźnym. Koszty eksploatacji (zużycie paliwa) są w takim wypadku znacznie wyższe niż przy obsłudze połączeń lekkimi wagonami motorowymi. Dodatkowym minusem jest bardziej czasochłonna zmiana czoła na stacjach końcowych, co może powodować opóźnienia. Jak Polregio zamierza docelowo rozwiązać problem małej ilości taboru?

…wkrótce – miliardowe zakupy?

– Priorytetem obecnych władz Polregio jest – obok stałego rozwijania oferty spółki – wymiana najstarszych i najbardziej wyeksploatowanych pojazdów. Pozyskanie nowego taboru jest kluczowe dla poprawy sytuacji i komfortu pasażerów. Zarząd spółki jest w trakcie rozmów dotyczących finansowania takiego zakupu – informuje przewoźnik. Nowo zakupione pojazdy mają zostać skierowane do wszystkich zakładów regionalnych, a ich wartość ma wynosić wiele miliardów złotych.

Spółka zastrzega, że proces ten będzie wymagał czasu. – Mamy nadzieję, że prowadzone obecnie rozmowy zakończą się pomyślnie. O decyzjach będziemy informować, gdy tylko zostaną one podjęte – zapewnia Polregio. Przypomnijmy, że podjęta w ostatnich latach próba częściowej odnowy taboru ze środków unijnego Funduszu Odbudowy (inwestycja przewidziana w Krajowym Planie Odbudowy) zakończyła się niepowodzeniem. Spółka zapowiedziała już sięgnięcie po nowe źródła finansowania unijnego i krajowego.