Pietrzykowski: Zastaliśmy firmę tkwiącą w przeszłości

Mikołaj Kobryński, Rynek-Kolejowy.pl: W 2024 roku Polregio przewiozło blisko 101 mln pasażerów. To najwyższy wynik przewozowy od 2012 roku. Ilu pasażerów spodziewacie się przewieźć w tym roku?

Krzysztof Pietrzykowski, Prezes Zarządu Polregio: Ubiegłoroczne dane przewozowe są najlepszym wynikiem Polregio od kilkunastu lat. W 2024 roku każdego dnia naszymi pociągami podróżowało średnio ponad 275 tys. pasażerów. Jestem przekonany, że gdybyśmy dysponowali nowszym i nowocześniejszym taborem, ten wynik byłby jeszcze lepszy. Czy 2025 rok będzie równie dobry? Z pewnością będziemy robić wszystko, by tak było. Popularność kolei rośnie. Jak przedstawił Urząd Transportu Kolejowego, liczba pasażerów kolei w styczniu 2025 roku przekroczyła 33,7 mln, co jest wartością wyższą o prawie 2,3 mln wobec tego samego miesiąca przed rokiem. By utrzymać ten trend, rozwijać go, ale też zaspokoić potrzeby oraz oczekiwania podróżnych, konieczne są inwestycje w tabor, infrastrukturę oraz kadry.

Nie jest tajemnicą, że największym wyzwaniem dla Polregio jest dziś sytuacja taborowa – w najbliższych latach konieczne będzie wycofanie 42% eksploatowanych dziś pojazdów. Czy wobec fiaska programu zakupu nowych elektrycznych zespołów trakcyjnych i w obliczu niewielkich szans na pozyskanie dużej ilości nowych pojazdów w ramach innych programów Polregio rozważa zakup większych ilości taboru używanego, w szczególności zagranicznego?

Krajowy Plan Odbudowy i Zwiększania Odporności był bez wątpienia szansą dla Polregio na wymianę części najbardziej wyeksploatowanych pojazdów, choć nie wszystkich. Niestety błędy popełnione przez poprzedni zarząd spółki te szanse pogrzebały. Działamy jednak dalej, rozmawiamy z rządem o mechanizmie wsparcia kolei regionalnych, przygotowujemy się do starań o unijne dofinansowanie z innych programów. Zakup pojazdów używanych jest także opcją, którą bierzemy pod uwagę.

W 2024 roku rozpoczęliśmy badanie możliwości oferowanych przez rynek wtórny, w tym rynek niemiecki. Przeprowadziliśmy oględziny wybranych pojazdów trakcji spalinowej. Obecnie rozważamy zakup do 14 pojazdów spalinowych oraz od 4 do 6 zestawów trakcyjnych z napędem elektrycznym, wyposażonych m.in. w klimatyzację, rozwiązania umożliwiające przewóz osób z ograniczeniami ruchowymi oraz inne udogodnienia podnoszące komfort pasażerów. Nawiązaliśmy robocze kontakty z szeregiem europejskich przewoźników kolejowych i operatorów pooli taborowych. Jest jeszcze zbyt wcześnie, by mówić o szczegółach.

W listopadzie i grudniu ubiegłego roku Polregio złożyło wnioski dotyczące dofinansowania ze środków unijnych zakupu łącznie 5 elektrycznych zespołów trakcyjnych w ramach programów regionalnych dla województw świętokrzyskiego i warmińsko-mazurskiego. Kiedy spodziewacie się decyzji w tej sprawie? Jaka byłaby perspektywa dostawy nowych pojazdów, gdyby udało się uzyskać dofinansowanie?

Decyzje w sprawie przyznania dofinansowania w obu tych przypadkach spodziewane są w drugim kwartale 2025 roku. Wnioski dotyczą nieco innego taboru, więc okres dostawy pojazdów to od 2 do maksymalnie 4 lat.

Jakie działania Polregio zamierza podjąć, aby sprostać większej konkurencji, jaka z dużym prawdopodobieństwem zaistnieje na polskim rynku po 2030 roku z uwagi na nowe regulacje unijne, wprowadzone w ramach IV pakietu kolejowego?

Dotychczasowy model funkcjonowania Polregio wyczerpał się. Zmieniły się czasy, zmienił się rynek, ale moi poprzednicy nie dostosowali spółki do tych zmian. Zastaliśmy firmę tkwiącą w przeszłości. Rozwój Polregio wymaga nie tylko naprawy oraz rozliczenia licznych błędów i zaniedbań z poprzednich lat, co już się dzieje, ale także zaszczepienia w spółce ducha XXI wieku. By Polregio mogło przetrwać na rynku, konieczne jest nowe otwarcie. Intensywnie pracujemy nad nową strategią, aktualizujemy nasz model biznesowy. Opowiemy o nich więcej, gdy prace nad nimi dobiegną końca. Chcemy przygotować spółkę na stojące przed nią wyzwania.

Osobną kwestię stanowią koszty funkcjonowania spółki – to one w znacznej mierze wpływają na konkurencyjność. IV pakiet kolejowy kładzie nacisk na kryterium ceny i – jeśli chcemy wygrywać kolejne przetargi – musimy zrobić wszystko, by oferowana przez nas stawka za pociągokilometr była jak najniższa. W ostatnich miesiącach dokonaliśmy przeglądu finansów Polregio, przede wszystkim centrali. Chcemy optymalizować koszty funkcjonowania spółki. Jako przykłady można tu wskazać trzy obszary, w których dokonaliśmy redukcji: koszty reprezentacyjne, usługi marketingowe oraz PR, a także doradztwo. Łączne oszczędności w tym zakresie w 2024 roku – w porównaniu do roku 2023 – to blisko 4 mln zł.

Czy optymalizacja kosztowa dotknie też pracowników?

Oszczędzać z pewnością nie chcemy i nie planujemy na naszych pracownikach i ich rozwoju. Biorąc pod uwagę stan taborowy Polregio, wiek i wyeksploatowanie naszych pojazdów, należy stwierdzić, że największym kapitałem i rdzeniem Polregio są ludzie. To m.in. dzięki nim i ich świetnej pracy funkcjonujemy. Celem zmian, jakie wdrażamy, jest sprawienie, by spółka stała się atrakcyjnym miejscem pracy, oferującym stabilne zatrudnienie i przyciągającym również młodych ludzi. Gorąco zachęcam do współpracy właśnie z nami.

Kolejne samorządy wojewódzkie w Polsce przekazują coraz większą część pracy eksploatacyjnej własnym przewoźnikom. Inne natomiast rozważają ich powołanie. W tym kontekście nasuwa się pytanie – dlaczego warto wybrać jednak ofertę Polregio?

Polregio to przystępne cenowo przejazdy, zapewniające możliwość dotarcia do bliskich, szkoły, pracy czy lekarza nawet z mniejszych miejscowości. W wielu przypadkach działamy na trasach, których nie obsługuje nikt inny. Tym, co powinno łączyć wszystkich przewoźników, jest dążenie do zapewnienia pasażerkom i pasażerom efektywnej siatki połączeń i komfortu podróży, a w szerszej perspektywie: wspólna praca nad zrównoważonym rozwojem transportu w Polsce. Jestem przekonany, że zamiast ze sobą konkurować, możemy się wzajemnie uzupełniać – kluczowa jest tu koordynacja rozkładów jazdy i wzajemne honorowanie biletów, co znacząco ułatwia podróżowanie.

Decyzja o uruchomieniu własnych kolei to ogromne wyzwanie, zarówno przy jej podjęciu, jak i realizacji. Dzięki wieloletniemu doświadczeniu, zasobom oraz infrastrukturze do utrzymania taboru, Polregio jest w pełni przygotowane do świadczenia usług przewozowych. Moim celem jest, aby nasza spółka była partnerem pierwszego wyboru dla samorządów. Już w pierwszych dniach mojej pracy dla Polregio rozpocząłem spotkania z marszałkami województw, aby omówić zasady współpracy i zebrać opinie, które – choć nie zawsze pozytywne – stanowią podstawę do dalszych usprawnień.

Jakich działań naprawczych w lubuskim oddziale spółki powinniśmy spodziewać się w najbliższym czasie? Kiedy sytuacja wróci do normalności?

Planujemy m.in. kontynuowanie szeregu dotychczasowych działań naprawczych, ale też podnoszenie kwalifikacji personelu zakładu w województwie lubuskim, doposażenie punktów utrzymania taboru oraz egzekwowanie starannych komisarycznych odbiorów powykonawczych u firm zewnętrznych oraz w zakładzie. W przeciągu roku liczba pociągów uruchamianych przez Polregio w województwie lubuskim wzrosła z blisko 2,7 tys. w styczniu 2024 roku do niemal 4 tys. w styczniu 2025 roku. Porównując dane rok do roku, widać poprawę sytuacji na lubuskich torach, co jest efektem działań naprawczych wdrażanych przez obecny zarząd spółki. Odsetek pociągów odwołanych z przyczyn leżących po stronie Polregio spadł z 22,9% w styczniu 2024 roku do 10,7% w styczniu 2025 roku, a także z 16,7% w lutym 2024 roku do 12,4% w lutym 2025 roku.

Choć jest lepiej, to wciąż nie jest to jednak wynik satysfakcjonujący, pracujemy nad tą kwestią dalej. Choć robimy, co tylko możemy, by unormować zastaną trudną sytuację w województwie lubuskim, to wielu lat zaniedbań nie da się naprawić w kilka miesięcy. Tutaj potrzebny jest czas, ale też stabilne i odpowiednie finansowanie kolei oraz dobra współpraca wszystkich podmiotów odpowiedzialnych za przewozy. To warunki rozwoju kolei regionalnej.

Niedawno zarząd Polregio złożył do prokuratury zawiadomienie o możliwości popełnienia przestępstwa przez poprzednie władze spółki, m.in. w zakresie nieuprawnionego wykorzystania służbowych kart płatniczych. Czy możemy spodziewać się w najbliższym czasie kolejnych informacji w tym obszarze, czy też działania audytowe zostały już zakończone?

Wewnętrzna kontrola działania – tak jak optymalizacja kosztów – to proces, który powinien być stale obecny w firmie. Dotyczy to zarówno przeszłości, jak i bieżącej pracy. Pamiętajmy jednak, że kontrole nie są wymierzone w konkretne osoby. Ich celem jest przede wszystkim zidentyfikowanie błędów i ich naprawa, a poprzez to stałe podnoszenie jakości świadczonych usług. Efektem dotychczas przeprowadzonych kontroli były zawiadomienia do odpowiednich organów dotyczące naszego zakładu w Zielonej Górze oraz centrali. O wynikach kolejnych kontroli, ustaleniach czy decyzjach, będziemy mówić, gdy one zapadną – oczywiście w zakresie, na jaki zezwalają nam przepisy i uregulowania wewnętrzne.