– Sytuacja na rynku jest dynamiczna – stwierdził Paweł Wac, prezes firmy Infra Silesia podczas Kongresu Kolejowego. Po długotrwałej przerwie w ogłaszaniu przetargów, nowe postępowania ruszają, a w kolejnych latach mogą być odczuwalne skutki wręcz spiętrzenia inwestycji. Optymizmem napawają zapowiedzi dotyczące prac nad utworzeniem stabilnego źródła finansowania inwestycji, czy polubownego rozwiązywania sporów na budowie.
– Rok temu byliśmy w sytuacji, w której od trzech lat przetargi PKP PLK albo nie były ogłaszane, albo były publikowane „z gwiazdką”, czyli warunkiem, że umowy będą podpisane w momencie, w którym będzie zagwarantowane finansowanie na te inwestycje – przypomniał Paweł Wac, prezes firmy Infra Silesia. Branża pracowała jeszcze nad kontraktami z poprzedniej perspektywy, ale te w kolejnych latach kończyły się. – Nie ukrywam, że branża to bardzo mocno odczuła. Luka inwestycyjna stała się faktem.
Ta luka, jak mówi Paweł Wac, była powodowana przez brak funduszy w okresie między unijnymi budżetami, a ty samym przerwania ciągłości finansowania inwestycji kolejowych.
– Bardzo dobrym działaniem, które miało miejsce w roku 2024, było odblokowanie środków z KPO i uruchomienie środków unijnych. To pozwoliło zamawiającemu kolejowemu na publikację nowych przetargów – powiedział Paweł Wac. – Oczywiście odbyło się to po pewnej przerwie, ponieważ nowe ministerstwo i nowy zarząd PKP PLK poddały stan istniejący audytom – zaznaczył.
W efekcie tych audytów część kontraktów została unieważniona, inne natomiast, w tym te o dużej wartości, są kierowane na rynek. – Do końca roku mają być opublikowane przetargi za 17,5 mld zł. To daje na przyszłość, ostrożną, ale jednak nadzieję, że wychodzimy z dołka inwestycyjnego i rynek wykonawczy, który w Polsce ma ogromny potencjał, będzie mógł z tego skorzystać – mówi prezes Infra Silesia.
Zwraca uwagę, że pozytywnym wydarzeniem z ostatniego okresu jest także wznowienie prac Forum Inwestycyjnego. – Bardzo to sobie chwalimy, ponieważ daje nam to platformę do wymiany myśli. PKP PLK też korzysta z pewnych podpowiedzi rynku, co bardzo cieszy, ponieważ są to zwykle dobre pomysły – zauważa przedstawiciel branży.
Na etapie prac jest także oczekiwana przez branżę procedura polubownego rozstrzygania sporów. – Kontrakty budowlane mają to do siebie, że generują pewne spory pomiędzy zamawiającym a wykonawcą. Dobrze jest mieć platformę, która te spory będzie rozwiązywać w trakcie kontraktu, albo krótko po jego zakończeniu, tak żeby sprawa nie trafiła do sądu, gdzie zwykle utyka na kilka lat – mówił Paweł Wac. Taka sytuacja, jak wskazywał, jest niekorzystne ani dla wykonawcy, który nie otrzymuje należnych środków, ani dla zamawiającego, który ponosi ryzyko odsetkowe. – Szybkie rozstrzygnięcie sporu leży w interesie obu stron. Wydaje się, że mediacje i ugody są dobrym kierunkiem – uznał rozmówca Rynku Kolejowego.
– Jako branża liczymy, że po audycie PKP PLK kontrakty faktycznie będą ukierunkowane na bardziej efektywną kolej, która zwiększy przepustowość i szybkość na sieci – wskazał również Paweł Wac. – To bardzo dobry kierunek z punktu widzenia rynku, pasażera i ładunku, ale nie zapominajmy też o firmach budowlanych, które doinwestowały się w ostatnich latach i muszą mieć kontrakty, żeby sprzęt i ludzie „na siebie zarobili”. Branża budowlana to 10 procent polskiego PKB i należy ją traktować priorytetowo tak, żeby gospodarka również się rozwijała – stwierdził przedstawiciel Infra Silesii.
Jak powiedział, po okresie braku środków na inwestycje, w najbliższych kilku latach środków będzie bardzo dużo i choć nie ma obaw o zasoby, to jednak trzeba się liczyć z tym, że kumulacja inwestycji będzie miała wpływ na wzrost cen. Optymizmem napawają jednak deklaracje rządzących dotyczące prac nad Funduszem Kolejowym, który zapewniłby stabilne źródło finansowania kolei, co pozwoliłoby uniknąć w przyszłości luk inwestycyjnych. Skorzystałyby na tym wszystkie strony: wykonawcy, zamawiający, a docelowo także i pasażer „najbardziej ekologicznego, najbardziej efektywnego, najmniej inwazyjnego i bezpiecznego” transportu szynowego – wskazuje Paweł Wac.
Kongres Kolejowy to największe i najbardziej prestiżowe wydarzenie konferencyjne branży transportu szynowego organizowane przez Zespół Doradców Gospodarczych TOR wspólnie z magazynem Rynek Kolejowy oraz Forum Kolejowym - Railway Business Forum. Każda z edycji Kongresu gromadzi nawet 800 uczestników reprezentujących świat polityki, samorządu, nauki, biznesu i przemysłu.