W grudniu 2020 roku spółka Centralny Port Komunikacyjny opublikowała i rozpoczęła udostępnianie – całkowicie nieodpłatnie i dla wszystkich zainteresowanych instytucji i firm – Pasażerskiego Modelu Transportowego wraz z sieciową prognozą ruchu. Półtora roku od inauguracji tym nowoczesnym narzędziem dysponuje ponad 30 instytucji: rządowych, samorządowych i prywatnych. A to wcale nie koniec.
W grudniu 2020 roku spółka Centralny Port Komunikacyjny opublikowała i rozpoczęła udostępnianie – całkowicie nieodpłatnie i dla wszystkich zainteresowanych instytucji i firm – Pasażerskiego Modelu Transportowego wraz z sieciową prognozą ruchu. Półtora roku od inauguracji tym nowoczesnym narzędziem dysponuje ponad 30 instytucji: rządowych, samorządowych i prywatnych. A to wcale nie koniec.
Co to jest Pasażerski Model Transportowy (PMT)? W największym skrócie to zaawansowany model planistyczny, który uwzględnia transport drogowy, kolejowy i lotniczy. Pozwala on m.in. na analizy konkurencyjności kolei wobec innych rodzajów transportu. Istotną cechą tego modelu jest możliwość porównania przepływów pasażerskich w transporcie zbiorowym, na przykład z prognozowanym natężeniem ruchu samochodowego.
– PMT pozwoli na wiarygodną i spójną dla obszaru całej Polski prognozę zmian, jakie przyniesie realizacja inwestycji CPK. Dzięki PMT rozwiązania techniczne przygotowywane przez nas i innych inwestorów będą „szyte na miarę”, czyli dostosowane do realnych przyszłych potrzeb transportowych – mówił podczas prezentacji PMT Mikołaj Wild, prezes spółki CPK.
Od tamtego czasu model okazał się narzędziem szeroko stosowanym w planowaniu inwestycji infrastrukturalnych w Polsce. Dotychczas PMT został udostępniony ponad 30 różnym podmiotom.
PMT został udostępniony m.in. zarządcom infrastruktury: PKP Polskim Liniom Kolejowym (PKP PLK) w lipcu 2020 r. i Generalnej Dyrekcji Dróg Krajowych i Autostrad (GDDKiA), a także przewoźnikom kolejowym, np. PKP Intercity, Łódzkiej Kolej Aglomeracyjnej (ŁKA) czy Arrivie RP.
Umowy licencyjne na model PMT zostały podpisane z blisko 30 podmiotami z różnych części Polski, w trakcie rozmów kolejne 10 podmiotów. – Łącznie PMT został wykorzystany w ponad 100 opracowaniach i projektach różnych instytucji, w tym w studiach planistyczno-prognostycznych dla nowych linii kolejowych w ramach programu Kolej Plus – mówi Michał Pyzik, koordynator ds. modelowania i prognozowania ruchu w CPK.
To nie wszystko. Narzędzie zostało przekazane ponad rok temu, w marcu 2021 r., również do wykorzystania przez m.in. Centrum Unijnych Projektów Transportowych (CUPT), samorządy (dla przykładu: urzędy marszałkowskie w województwach świętokrzyskim i Warmińsko-Mazurskim), a także instytucje naukowe, np. Polską Akademię Nauk (PAN), Politechnikę Poznańską czy Instytut Kolejnictwa.
Jak wynika z prognoz wykonanych przy pomocy PMT, po uruchomieniu Portu Solidarność i oddaniu do użytku nowych linii kolejowych można spodziewać się blisko dwukrotnego wzrostu liczby pasażerów w perspektywie 2050 r.: do 120 mln pasażerów rocznie w kolejowym transporcie dalekobieżnym (95 mln pasażerów w pociągach kategorii Intercity i 25 mln w regionalnych ekspresach). Dla porównania: w 2019 roku – ostatnim przed epidemią COVID-19 – spółka PKP Intercity przewiozła niespełna 49 mln pasażerów.
Dzięki możliwości prognozowania liczby pasażerów na liniach i na stacjach kolejowych oraz określania liczby pociągów wymaganych do obsługi przewozów, model pozwala porównywać różne scenariusze rozwoju systemu transportowego. Umożliwia też wybór najlepszych wariantów inwestycyjnych, co jest obecnie wykorzystywane m.in. w pracach nad studiami techniczno-ekonomiczno-środowiskowymi (STEŚ) dla 1300 z 2000 km planowanych linii kolejowych CPK, czyli tzw. „szprych”.
Co ważne, narzędzie jest ciągle rozwijane i aktualizowane o nowe dane. Przykład? Najnowszy model PMT w wersji 1.3 w pełni odzwierciedla wyniki Generalnego Pomiaru Ruchu 2020/2021 na drogach krajowych wykonanego przez GDDKiA.
PMT pokazuje czarno na białym korzyści dla pasażerów kolei. Z prognoz wynika, że dzięki inwestycjom CPK w latach 2018-2040 w Polsce przybędzie pasażerów na dworcach nie tylko w miastach leżących bezpośrednio na liniach prowadzących do Portu Solidarność, ale także w innych lokalizacjach w różnych częściach kraju.
Dzięki uwzględnieniu wpływu wielu czynników (np. prognoz demograficznych, współczynnika PKB, założeń dotyczących rozbudowy dróg krajowych, zmieniającej i rozwijającej się oferty pociągów dalekobieżnych i regionalnych) inwestorzy są w stanie przewidywać, jak wzrośnie wymiana pasażerska na stacjach kolejowych w wielu miastach w Polsce.
Z prognozy wynika, że można przewidywać wzrosty ruchu na stacjach i przystankach kolejowych w takich miastach, jak np. Lublin (wzrost o 200 proc.), Jelenia Góra (170 proc.), Nowy Sącz (142 proc.), Sieradz (135 proc.), Skierniewice (114 proc.), Gorzów Wielkopolski (108 proc.) i Zawiercie (99 proc.). Szczegółowe dane można obejrzeć na załączonej mapie. PMT został zbudowany w środowisku PTV VISUM, które jest wykorzystywane przez wiodących przewoźników i zarządców infrastruktury (m.in. w Niemczech, Austrii, Szwajcarii czy Holandii). Prace nad budową PMT realizowane były wspólnie przez ekspertów spółki CPK, zewnętrznych doradców i firmy specjalistyczne.
Wzrost liczby pasażerów na wybranych dworcach kolejowych w latach 2018-2040Program kolejowy CPK zakłada realizację do 2034 r. łącznie prawie 2000 km nowych linii kolejowych w ramach 12 szlaków kolejowych (w tym 10 „szprych”). Nowe linie będą wykorzystywane do obsługi przede wszystkim pociągów dalekobieżnych (w tym kolei dużych prędkości), jak również przez pociągi regionalne, a na wybranych odcinkach także przez składy towarowe.
Zapisz się do newslettera:
