W 1923 r. powstała dokumentacja techniczna parowozu Ty23 stworzona przez zespół inżynierów konstruktorów pod kierunkiem wybitnego konstruktora parowozów inż. Wacława Łopuszańskiego przy współpracy Biura Konstrukcyjnego Berlińskiej Fabryki Maszyn i Lokomotyw Schwartzkopf. W tym samym roku na zamówienie rządu polskiego fabryka Schwartzkopfa zbudowała 15 parowozów Ty23, które wkrótce trafiły do Ministerstwa Kolei Żelaznych.
Następne 60 parowozów zakupiono w Belgii, a od roku 1926 parowozy tej serii zaczęły budować zakłady H. Cegielskiego w Poznaniu. W następnych latach ruszyła produkcja tych maszyn w Warszawskiej Spółce Akcyjnej Budowy Parowozów oraz w Pierwszej Fabryce Lokomotyw w Polsce – w Chrzanowie. Ogółem do 1939 r. zostało zbudowanych 612 parowozów serii Ty23. Zostały one rozlokowane w dyrekcjach PKP Warszawa, Radom, Katowice, Lwów, Poznań i Toruń, gdzie obsługiwały ruch towarowy.
Również 106 parowozów tej serii obsługiwało ruch na linii węglowej Herby – Gdynia należącej do Francusko-Polskiego Towarzystwa Kolejowego. Już podczas ich produkcji wprowadzono ulepszony przegrzewacz pary, a na dwóch parowozach zastosowano zakupione w USA mechaniczne podawacze węgla Stockera. Parowóz Ty23 był najsilniejszym parowozem na PKP w okresie międzywojennym, stanowiącym główny środek trakcyjny w ruchu towarowym. Podczas kampanii wrześniowej 1939 r. Niemcy zdobyli 437 parowozów, Rosjanie 170, a pięć parowozów wjechało do Rumunii i zostało włączone w skład kolei rumuńskich.
Po zakończeniu wojny w 1945 r. parowozy Ty23 znajdowały się w różnych państwach Europy, ale do PKP powróciło tylko 312 parowozów, które otrzymały nowe numeracje inwentarzowe PKP. Były one eksploatowane na PKP do 1979 r., a zostały wycofane z uwagi na wiek i stopień zużycia ich kotłów, jak też wskutek intensywnego rozwoju trakcji elektrycznej i spalinowej. Ostatni parowóz Ty23-145 został przekazany do Muzeum Kolejnictwa w Warszawie jeszcze jako eksponat w stanie czynnym.
To tylko fragment artykułu. Więcej w najnowszym magazynie „Rynek Kolejowy|" 10 /2013. Do nabycia w salonach Empik