Infrastruktura

Opóźnienia w inwestycjach PLK na liniach nr 1, 2, 3, 6, 7, 8, 9, 14, 20, 31, 32, 52, 133, 139, 146, 203, 207, 219, 271, 274, 281, 289, 405, 447, 582

Dalej

Wstecz

Partnerzy działu

Autor:

Jakub Madrjas

Data publikacji:

02-09-2019

Tagi:

KPK, Opóźnienia inwestycyjne, PKP PLK

Tagi geolokalizacji:

Polska

Podziel się ze znajomymi:

INFRASTRUKTURA

Opóźnienia w inwestycjach PLK na liniach nr 1, 2, 3, 6, 7, 8, 9, 14, 20, 31, 32, 52, 133, 139, 146, 203, 207, 219, 271, 274, 281, 289, 405, 447, 582

Fot. Grzegorz Koclęga

Inwestycje realizowane w ramach Krajowego Programu Kolejowego są znacząco opóźnione. Niestety, informacje o opóźnieniach nie są podawane wprost. Za pomocą kilku źródeł utworzyliśmy listę – bardzo długą, choć być może i tak niekompletną – inwestycji, o których wiemy, że nie przebiegają zgodnie z założeniami.

W informacjach prasowych PKP PLK próżno szukać informacji o opóźnieniach inwestycji. Podawane w nich terminy zakończenia prac w miarę powstawania kolejnych opóźnień w realizacji są coraz dalsze. Dochodzi nawet do tego, że inwestor wprost podaje. że "inwestycja realizowana jest zgodnie z harmonogramem" – bez informacji, że harmonogram ten... został zmieniony. Takie działanie może podważyć zaufanie społeczeństwa do realizującej inwestycje państwowej spółki.

Ponieważ oferty złożone w przetargach są jawne, można jednak sprawdzić pierwotny, zaproponowany przez wykonawcę i zaakceptowany przez PKP PLK termin realizacji. Zestawiliśmy te terminy z aktualnymi informacjami dotyczącymi opóźnień całych inwestycji lub ich faz. Korzystaliśmy wyłącznie z oficjalnych źródeł, takich jak raporty giełdowe, wypowiedzi publiczne, sprawozdania rządowe, informacje prasowe czy harmonogramy zamknięć torowych. Warto pamiętać, że opóźnienie nie zawsze wynika z winy zamawiającego lub wykonawcy.

W niniejszym artykule publikujemy efekty naszej analizy, w kolejności odpowiadającej numeracji linii kolejowych. O ile nie zaznaczono inaczej, w nawiasie podano wartości netto inwestycji. "Termin kontraktowy" oznacza tu pierwotny (wynikający z przetargu) termin zakończenia umowy w dniu jej podpisania.

Linia nr 1 ("Wiedenka") Częstochowa – Zawiercie (371,6 mln zł)
Termin kontraktowy: II poł. 2020 r.
Opóźnienie: 4 miesiące

O opóźnieniach na tej inwestycji można się dowiedzieć ze sprawozdania z realizacji Krajowego Programu Kolejowego. Jak czytamy, opóźnienia spowodowane są "decyzją środowiskową oraz zmianą zakresu rzeczowego projektu". Nie podano skali opóźnienia, a PKP PLK wciąż informuje o zakończeniu prac w III kwartale 2020 roku, czyli bez opóźnień. Jednak porównanie harmonogramów zamknięć torowych potwierdza informacje z rządowego dokumentu; pierwotnie prace na odcinku Myszków – Zawiercie miały zacząć się w styczniu, ale w marcowej korekcie harmonogramu termin ten zmieniono na maj. O inwestycji piszemy tutaj.

Linia nr 2 (E20) LCS Terespol (417,6 mln zł)
Termin kontraktowy: VIII 2020 r.
Opóźnienie: 5 miesięcy

Podczas realizacji podpisanego przed rokiem kontraktu znacząco wydłużyły się zamknięcia torowe, co spowodowało duże utrudnienia dla przewoźników i pasażerów. Na domiar złego część podwykonawców zgłosiła się do PKP PLK z żądaniem zapłaty za wykonane prace, skarżąc się na opieszałość w tym zakresie głównego wykonawcy. PKP PLK i wykonawca (Trakcja PRKiI) zapewniają jednak, że ostateczny termin na razie nie jest zagrożony; prodecowany jest aneks zwiększający zakres prac. Warto przypomnieć, że w przetargu wykonawca zaproponował kilkukrotnie (!) krótszy okres zamknięć torowych niż konkurencja.

Linia nr 3 (E20) Sochaczew – Swarzędz (2,6 mld zł)
Termin kontraktowy: XI 2020 r.
Opóźnienie: zależnie od kontraktu, do kilku miesięcy

Realizacja poszczególnych etapów podzielonej na trzy kontrakty inwestycji jest opóźniona. Wbrew pierwotnym zapowiedziom nie udało się osiągnąć czas przejazdu pomiędzy Warszawą a Poznaniem na poziomie 2 godzin 20 minut od czerwca 2019 roku; ma to się stać dopiero półtora roku później. Wiadomo o problemach z modernizacją stacji czy przy budowie wiaduktów. Zmiany na stacji Kutno odcięły możliwość wjazdu na linię 16, a tuż przed otwarciem ruchu okazało się, że wjazd pociągów będzie niemożliwy jeszcze przez dwa miesiące.

Według oficjalnego stanowiska PKP PLK opóźnień nie ma, ale co innego twierdzi Ministerstwo Infrastruktury w Sprawozdaniu z Realizacji KPK, w którym podano, że występują tu „opóźnienia po stronie wykonawcy”.

Linia nr 6 (Rail Baltica) Sadowne – Czyżew (521,6 mln zł)
Termin kontraktowy: XI 2019 r.
Opóźnienie: 6 miesięcy

Podpisanie kontraktu z Intercorem opóźniła długa procedura przetargowa. Następnie opóźniła się realizacja – nie ma już szans na zakończenie prac w tym roku, jak planowano. Obecnie PLK podaje jako termin II połowę 2020 roku. O opóźnieniach na budowie do ostatniej chwili nie są informowani przewoźnicy, co skutkuje nagłymi zmianami w rozkładzie jazdy.

Linia nr 7 Otwock – Lublin (1,7 mld zł)
Termin kontraktowy: Lipiec 2019 (Pilawa – Dęblin – Lublin), Sierpień 2020 (Otwock – Pilawa)
Opóźnienie: 17 miesięcy

To kolejna inwestycja rozpoczęta później z powodu zamieszania z przetargiem. Podczas realizacji tej inwestycji doszło z kolei do głośnego rozwiązania umowy zawartej przez PLK i Astaldi. Zmiana wykonawcy spowodowała nie tylko opóźnienie realizacji inwestycji, ale też znaczny wzrost kosztu realizacji. Inwestor zapłaci nowym wykonawcom ponad 1,2 mld złotych, a do tego wypłacił ponad 100 mln zł ze zgłoszonej przez podwykonawców Astaldi kwoty ok. 180 mln. Tymczasem umowa z Astaldi opiewała na mniej niż miliard złotych.

PLK obecnie zapowiada, że do końca 2020 roku "przywróci ruch po dwóch torach" (a nie, że zakończy inwestycję). Zasadnicze prace toczą się jeszcze na dwóch kontraktach Otwock – Pilawa i Pilawa – Dęblin. Prace na odcinku Pilawa – Dęblin – Lublin miały trwać 22 miesiące, a więc powinny być już zakończone.

Linia nr 8 Warszawa Okęcie – Radom (1,8 mld zł)
Termin kontraktowy: Czachówek Płd. – Warka (Lot B) IV kwartał 2020 r., Warka – Radom (LOT C, D, E) II kwartał 2021 r.
Opóźnienie: 6 miesięcy

Modernizacja ma już łącznie osiem lat opóźnienia względem pierwotnych założeń. Natomiast obecnie realizowane kontrakty, których harmonogramy publikowaliśmy tutaj, już są opóźnione, co powoduje zmiany dla przewoźników i pasażerów. PKP Polskie Linie Kolejowe wciąż oceniają, że przy "właściwym zaangażowaniu" wykonawcy (Swietelsky), nadal możliwe jest zakończenie prac i udostępnienie linii na odcinku Warka – Radom w połowie 2021 roku. Rozpoczęcie prac budowlanych pomiędzy Czachówkiem a Warką opóźniło się o kilka miesięcy z powodu braku dokumentów. One również mają się zakończyć w połowie 2021 roku.

Linia nr 9, 2 (E20 odc. Warszawa Praga – Mińsk Mazowiecki) (126,2 mln zł)

Termin kontraktowy: XI 2019 r.

Opóźnienie: 6 miesięcy

Wykonawca inwestycji mającej podnieść przepustowość na odcinku linii E20 przez Warszawę, w ramach której ma powstać m.in. przystanek Warszawa Targówek nie wykorzystał zamknięcia torowego, co zwiększyło i tak duże utrudnienia w ruchu kolejowym po stolicy. PLK wciąż ma nadzieję na realizację kontraktu przez Torpol zgodnie z końcowym harmonogramem. Na innym odcinku linii nr 9 opóźnione o co najmniej 3 lata jest wprowadzanie prędkości 200 km/h, a po poprzedniej modernizacji trzeba wzmacniać nasypy i przedłużać perony.

Linia nr 14 Łódź Kaliska – Zduńska Wola (281 mln zł)
Termin kontraktowy: III kwartał 2020 r.
Opóźnienie: 3 miesiące

Nie w trzecim, a w czwartym kwartale przyszłego roku mają zakończyć się roboty na trasie Łódź Kaliska – Zduńska Wola. PKP PLK biorą winę na siebie – jak podają wykonawca (ZUE) prowadzi remont zgodnie z harmonogramem, ale inwestor postanowił rozszerzyć kontrakt w trakcie jego realizacji.

Linia 20 Warszawa Gdańska – Warszawa Zachodnia (169,1 mln zł)
Termin kontraktowy: kwiecień 2019 r.
Opóźnienie: 8 miesięcy

Czas działań przy modernizacji został wydłużony o 6 miesięcy z powodu odkrycia podczas prac budowlanych kilkunastu bunkrów poniemieckich, zlokalizowanych wzdłuż remontowanej trasy. Wykonawcą było konsorcjum Budimeksu ze Strabagiem i ZUE. Teraz na linii obwodowej, przy ulicy Powązkowskiej, powstaje nowy przystanek Warszawa Powązki. O jego budowie inwestor pomyślał zbyt późno, by uwzględnić go w pierwotnym projekcie - dlatego jest on budowany oddzielnie; to powoduje utrudnienia w ruchu dla pasażerów. Jak zapowiadają PKP PLK, z przystanku – którego budowa opóźniała się – pasażerowie skorzystają „w tym roku”.

Linia nr 31 gr. województwa – Czeremcha – Hajnówka (173,4 mln zł)
Termin kontraktowy: maj 2019 r.
Opóźnienie: 17 miesięcy

Zgodnie z podpisanym we wrześniu 2017 roku kontraktem, roboty miały trwać 20 miesięcy, czyli do maja 2019 roku. Warto podkreślić, że wykonawca wygrał (Torpol) przetarg dzięki zadeklarowaniu skrócenia czasu realizacji inwestycji – konkurencyjne oferty były tańsze, ale ich realizacja miała trwać dłużej. W maju tego roku Torpol i PKP PLK podpisały aneks wydłużający termin realizacji prac aż do 21 października 2020 roku, czyli o 17 miesięcy; to niewiele mniej, niż miała trwać realizacja umowy.

Linia nr 32 Białystok – Bielsk Podlaski (Lewki) (62,9 mln zł)
Lipiec 2019 r.
Opóźnienie: 15 miesięcy

Analogiczna sytuacja do linii nr 31 – PKP PLK podpisała z Torpolem aneks, wydłużający termin wykonania inwestycji prawie dwukrotnie. Żadna ze stron nie chce dochodzić od siebie kar umownych; opóźnienie jest tłumaczone nieuregulowanym stanem prawnym kilku gruntów.

Linia nr 52 na odcinku Lewki – Hajnówka (77,1 mln zł)
Termin kontraktowy: Grudzień 2018
Opóźnienie: 22 miesiące

Oferta Torpolu deklarowała wykonanie prac w czasie 16 miesięcy od daty podpisania umowy. Województwo planowało wznowienie ruchu pociągów pasażerskich na wskazanej linii już od czerwca 2019 roku. Przewidywane obecnie zakończenie robót to październik 2020 roku. Daje to rekordowe 22 miesiące opóźnienia – więcej niż w przypadku kontraktów, z których zeszło Astaldi.

Linia nr 68, 565 Lublin – Stalowa Wola Rozwadów wraz z elektryfikacją (299,3 mln zł)
Termin kontraktowy: Listopad 2019 (pierwotnie podany w artykule termin lipiec 2019 r. pochodził z informacji prasowej PKP PLK)
Opóźnienie: Brak

Modernizacja według informacji prasowych PKP PLK miała się zakończyć w lipcu 2019 roku. W rzeczywistości jednak termin kontraktowy to listopad 2019 roku. Ta inwestycja nie jest opóźniona - przepraszam za umieszczenie jej na liście.

Linia nr 133 Kraków – Katowice (E30) (1,5 mld zł).
Opóźnienie: od 6 do 24 miesięcy

Terminy kontraktowe:
Kraków Mydlniki – Kraków Główny Towarowy: 18 miesięcy (maj 2018 r.); Opóźnienie: Ponad 12 miesięcy
Krzeszowice – Kraków Mydlniki: Grudzień 2017 r.; Opóźnienie: 24 miesiące
Trzebinia – Krzeszowice: 27 miesięcy (styczeń 2020 r.); Opóźnienie: 6 miesięcy
Jaworzno-Szczakowa – Trzebinia: 24 miesiące (grudzień 2018 r.); Opóźnienie: 12 miesięcy

Na odcinku pomiędzy Krakowem a Krzeszowicami roboty Viyas y Construcciones według pierwotnych deklaracji miały się skończyć na przełomie 2017 i 2018 r., a potrwają aż do końca 2019 roku, co oznacza dwa lata opóźnienia. Odcinek Kraków Mydlniki - Kraków Główny Towarowy miał zostać zmodernizowany przez Torpol w 18 miesięcy, ale ten termin również wielokrotnie zmieniano, opóźnienie dawno przekroczyło rok. Roczne opóźnienie jest też na realizowanym przez Trakcję odcinku Jaworzno-Szczakowa - Trzebinia. Prace na odcinku Trzebinia - Krzeszowice miały się zakończyć w 27 miesięcy od podpisania umowy w październiku 2017 roku. Obecnie podawany jest termin w III kwartale 2020 roku, co oznacza opóźnienie o pół roku. Odcinek z Katowic do Jaworzna nie jest w ogóle objęty projektem modernizacyjnym. Prace na odcinku Katowice – podg. Szabelnia – Mysłowice miały się rozpocząć w 2019 roku, ale nie ma jeszcze przetargu na ich realizację.

Linia nr 139 Żywiec – Węgierska Górka (42,8 mln zł brutto)
Termin kontraktowy:Czerwiec 2019 r.
Opóźnienie: 6 miesięcy

Prace na linii 139 Żywiec – Węgierska Górka powinny być już zakończone, a potrwają jeszcze pół roku. Wykonawcą jest CTL Service.

Linia 146 Wyczerpy – Chorzew Siemkowice (174,5 mln zł)
Termin kontraktowy: Październik 2019
Opóźnienie: 6 miesięcy

Inwestycja rozpoczęła się w sierpniu 2017 roku. Miała się zakończyć w październiku tego roku, ale w lipcu poinformowano, że prace są dopiero na półmetku. W ubiegłym roku PKP PLK podpisała z dotychczasowym wykonawcą – firmą ZUE – umowę na dodatkowe prace warte 35,5 miliona złotych bez przetargu.

Linia 203 – modernizacja estakady w Gorzowie Wlkp. (98,4 mln zł)
Termin kontraktowy: III kwartał 2018 r.
Opóźnienie: 9 miesięcy

Otwarcia estakady prowadzącej do głównej stacji Gorzowa Wielkopolskiego, pomimo obietnic PKP PLK, nie udało się dokonać we wrześniu 2018. Ta sztuka nie udała się też w grudniu, ani w marcu. Otwarcie nastąpiło dopiero w czerwcu 2019 r. Wykonawcą jest Intercor. Ogólnie modernizacja opóźniona jest o kilka lat – pierwotnie PKP PLK zapowiadała wyremontowanie będącej w złym stanie estakady kolejowej w Gorzowie Wlkp. do połowy 2016 roku.

Linie 207: Malbork – Gardeja (212,3 mln zł)
Termin kontraktowy: Jesień 2019 r.
Opóźnienie: Kilka miesięcy

W maju informowaliśmy że spółka NDI, która w konsorcjum z PPM-T realizuje wartą 212 milionów złotych modernizację linii 207 z Malborka do Gardei, wstrzymała prace. PLK zaczęła wypłacać pieniądze podwykonawcom. Prace potrwają co najmniej do końca roku.

Linia 219 Szczytno – Ełk (289 mln zł)
Termin kontraktowy: Koniec 2019 r.
Opóźnienie: 9 miesięcy

Torpol poinformował w raporcie o podpisaniu aneksu do umowy, na mocy którego termin realizacji uległ wydłużeniu o 9 miesięcy oraz został wyznaczony na maj 2020 roku. Zostały również zlecone dodatkowe prace o wartości ok. 19,9 mln zł netto.

Linia nr 271 (E59) Leszno – granica woj. dolnośląskiego (862 mln zł)
Termin kontraktowy: Grudzień 2019 r.
Opóźnienie: 12 miesięcy

PKP Polskie Linie Kolejowe podpisały umowę na kontynuowanie prac na odcinku Leszno – granica woj. dolnośląskiego. Prace po zejściu z budowy firmy Astaldi dokończy Torpol. Zmiana wykonawcy znacząco podniesie koszt realizacji inwestycji i opóźni ją o kolejne kilka miesięcy.

Elektryfikacja linii kolejowych nr 274, 278 na odcinku Węgliniec – Zgorzelec (33,1 mln zł)
Termin kontraktowy: Styczeń 2019 r.
Opóźnienie: 11 miesięcy

Cała inwestycja według pierwotnych planów miała się zakończyć w 2017 roku, ale dopiero w listopadzie tegoż roku podpisano umowę z wykonawcą (PKP Energetyka). Spółka zaoferowała w przetargu wykonanie prac w 14 miesięcy. Obecnie PLK podaje termin realizacji do końca tego roku, oznacza to jedenaście miesięcy opóźnienia.

Linia nr 281 Grabowno Wielkie – Cieszków (138,7 mln zł brutto)
Termin kontraktowy: Czerwiec 2018 r.
Opóźnienie: 17 miesięcy

Torpol wygrał przetarg dzięki skróceniu deklarowanego czasu wykonania do 10 miesięcy. Linia nie była jednak gotowa w terminie – odbiorów dokonano w marcu, czyli wykonanie trwało dwukrotnie dłużej niż planowano. Co gorsza, na linii są niedoróbki, przez które trzeba będzie ją ponownie zamknąć. Warto dodać, że dwukrotnie wydłużyły się też prace utrzymaniowe na przyległym odcinku linii nr 355 Ostrów Wielkopolski – Grabowno Wielkie.

Linia nr 289 Legnica – Rudna Gwizdanów (190 mln zł)
Termin kontraktowy: Lipiec 2019 r.
Opóźnienie: 6 miesięcy

Wykonawca Torpol wygrał przetarg dzięki zapowiedzi skrócenia czasu realizacji inwestycji w stosunku do tańszej konkurencji. Początkowo wydawało się, że uda się przyspieszyć prace, które miały zająć 24 miesiące. Ostatecznie jednak trzeba było przesunąć otwarcie linii dla pasażerów, a roboty potrwają co najmniej do końca tego roku.

Linia nr 405 granica województwa – Słupsk – Ustka (157,4 mln zł)
Termin kontraktowy: IV kw. 2019 r. (pierwotnie błędnie podałem III kw.)
Opóźnienie: Nieznane, otwarcie linii opóźniło się o 8 miesięcy

Pomimo otwarcia dla ruchu pociągów regionalnych odcinka linii 405 od Słupska do Szczecinka, na jego większym fragmencie nie działają semafory, mijanki oraz urządzenia przejazdowe. Przybliżony termin ich uruchomienia to IV kwartał 2019 - poinformował wykonawca inwestycji – Trakcji PRKiI. Przeszło o pół roku było także częściowe otwarcie linii.

Linia nr 447 Warszawa Włochy – Grodzisk Mazowiecki (289,5 mln zł)
Termin kontraktowy: luty 2019 r.
Opóźnienie: 10 miesięcy

Szeroko opisywana przez nas modernizacja linii 447 wciąż nie została zakończona, pomimo przekroczenia przez wykonawcę (Intercor) wszystkich terminów: dwutorowego zamknięcia linii (o trzy tygodnie, ale bez pełnej funkcjonalności), zakończenia wszystkich prac budowlanych (w grudniu 2018 r.), czy całej umowy (podpisana w kwietniu 2017 r. miała obowiązywać 22 miesiące). Prace modernizacyjne wciąż powodują utrudnienia dla pasażerów. Nie są gotowe przejścia podziemne, a udostępniono je pasażerom jako przejście przez plac budowy.

Linia nr 582 (budowa łącznicy Czarnca - Włoszczowa) (42,8 mln zł)
Termin kontraktowy: Grudzień 2019 r.
Opóźnienie: 7 miesięcy

Krótka linia kolejowa nr 582 pozwoli bez zmiany czoła pociągu przemierzyć trasę z Kielc do Warszawy przez linie 61 i Centralną Magistralę Kolejową. Wykonawca łącznicy – firma ZUE – poinformował, że z PKP PLK podpisał aneks, który przesuwa termin realizacji zadania o około 7 miesięcy. Zmiana terminu realizacji umowy wynikała zdaniem PLK m.in. z konieczności rozszerzenia zakresu prac projektowych i wykonania dodatkowych projektów podziałów działek.

GSM-R (2,15 mld)
Termin kontraktowy: XII 2021 r.
Opóźnienie: ok. 3 miesiące

Największy kontrakt podpisany przez PLK, na budowę infrastruktury GSM-R za 2,15 mld zł ma zostać zrealizowany do grudnia 2021 roku.Wykonawca (Nokia) ma opóźnienia w przedłożeniu wymaganego kontraktem harmonogramu rzeczowo-finansowego. PLK zapewnia, że kamienie milowe są wykonywane w terminie. Warto pamiętać, że wcześniej mówiono o starcie prac w 2017 roku, ale to się nie udało ze względu na bardzo długą procedurę przetargową.

Łódzki tunel średnicowy (1,3 mld)
Termin kontraktowy: XII 2021 r.
Opóźnienie: ok. 1 miesiąc

Podczas podpisania umowy na budowę łódzkiego tunelu średnicowego zapowiadano rozpoczęcie pierwszych prac budowlanych po 10 miesiącach. Nic takiego nie nastąpiło, ale opóźnienie względem harmonogramu można ocenić na razie na jeden miesiąc – o tyle później przejęto plac budowy komory startowej. Wykonawca (Energopol) ma jednak problemy z płynnością i złożył wniosek o upadłość.

Wiele inwestycji opóźnionych jeszcze przed startem

Oddzielną sprawą jest szereg inwestycji wstrzymanych przed podpisaniem umowy. Przyczyny są różne, najczęściej powodem były znacznie przekroczone kosztorysy. Do mniejszych inwestycji, które miały się zacząć już przed laty należą m.in. prace na linii nr 57, modernizacja kolejowej "Zakopianki" pomiędzy Suchą Beskidzką a Chabówką (linia 98) czy linii 221 do Braniewa. Na liście są też jednak ogromne inwestycje warte przeszło miliard złotych, które również nie doczekały się uruchomienia: linii 202 do Słupska, południowa częściej Magistrali Węglowej, przebudowa warszawskiej linii średnicowej (stacja Warszawa Zachodnia), modernizacja trzeciej części Rail Baltiki, czy środkowa część linii Poznań – Szczecin. Z kolei w bardzo ważnym projekcie poprawy połączeń do portów umowy podpisano dopiero przed trzema miesiącami, mimo że miały one zostać zrealizowane do 2020 roku.

Warto jednak pamiętać, że opóźnienie realizacji inwestycji, które są już w toku powoduje nie tylko późniejsze uzyskanie pozytywnych efektów czy ryzyko utraty środków unijnych. To także wydłużenie wszystkich utrudnień dla pasażerów i przewoźników, takich jak objazdy, mniejsza przepustowość linii, komunikacja zastępcza, dłuższy czas przejazdu czy zwiększone ryzyko opóźnień. Łączna wartość opisanych powyżej projektów, na których opóźnienia poza kilkoma wyjątkami wynoszą co najmniej 6 miesięcy to ok. 12,5 mld złotych (16 mld, wliczając GSM-R i łódzki tunel średnicowy). Każdy miesiąc opóźnienia realizowanych prac oznacza milionowe straty dla polskiej gospodarki.

Partnerzy działu