Spadek dynamiki przewozów na Nowym Jedwabnym Szlaku i rosnące nowe potrzeby przewozowe reorganizują przepływy towarów i oczekiwania klientów. Równolegle wzmacnia się rola korytarzy transportowych północ – południe oraz portów. A na opisane trendy nakładają się globalne zmiany gospodarcze i oczekiwania obejmujące ograniczanie zużycia surowców energetycznych, relokację produkcji oraz politykę klimatyczną.
Okres gwałtownych przekształceń rynku transportowego niesie za sobą szereg wyzwań w zakresie planowania strategicznego. Wiele z nich wymaga pogłębienia wiedzy i przedyskutowania. Jedną z okazji do zebrania cennej wiedzy w tym zakresie jest organizowana przez Fundację „Pro Kolej” w dniach 17-19 maja 2023 r.
konferencja z cyklu „Kolejowe przejścia graniczne”. – Przy okazji trzeciej edycji wydarzenia koncentrującego się na przewozach międzynarodowych nieco zmodyfikowaliśmy dotychczasowy tytuł – wyjaśnia prezes Fundacji dr Jakub Majewski – tak, by lepiej oddawał zakres tematyczny i zmieniającą się sytuację w międzynarodowym transporcie towarów. Poprzednie spotkania koncentrowały się na funkcjonowaniu kolejowych przejść granicznych i terminali, tym razem chcemy skupić się na styku transportu morskiego i kolejowego. Stąd też wybór Szczecina jako miejsca wydarzenia.
Partnerem tegorocznej konferencji „Transport bez granic” jest szereg instytucji i uczelni ze Szczecina, miasta położonego równolegle na granicy morskiej i polsko-niemieckiej. Operatorzy portowi, działający w tutejszym zespole portowym obsłużyli w 2022 roku ponad 36,7 mln ton ładunków, osiągając w ciągu roku blisko 11 procentowe wzrosty. Gdyby porównać te dane z rokiem 2011, to wzrost przeładunków wyniósł 72%, co czyni Szczecin i Świnoujście najdynamiczniej rozwijającym się zespołem portowym na południowym Bałtyku. Są one portami uniwersalnymi, przystosowanymi do obsługi zarówno ładunków masowych, jak i drobnicowych, w tym kontenerów. Ich główną zaletą jest położenie geograficzne: znajdują się na najkrótszej drodze morskiej łączącej poprzez Bałtyk Finlandię i kraje bałtyckie z Niemcami i Europą Zachodnią i na najkrótszej drodze łączącej Skandynawię z Europą Środkową i Południową.
Ostatnie lata przyniosły cały szereg inwestycji zwiększających możliwości przeładunkowe Szczecina i Świnoujścia. Szczególnie istotne było zakończone w 2022 r. pogłębianie szlaku, którym statki pełnomorskie docierają do oddalonego od Bałtyku o 65 km portu. Całkowity koszt inwestycji wyniósł 1,9 mld zł. Oprócz pogłębienia toru wodnego do 12,5 m, prace modernizacyjne polegały również na jego poszerzeniu i przebudowie obrotnic dla statków. Dzięki temu do Szczecina mogą zawijać frachtowce o większym zanurzeniu i tonażu, co przekłada się też na znacznie szersze spektrum przeładowywanych towarów.
Zwiększanie możliwości przeładunkowych w portach musi być zsynchronizowane z działalnością przewoźników innych gałęzi transportu lądowego, którzy rozwiozą towary do centrów logistycznych lub odbiorców końcowych. Zgodnie z tendencjami polityki transportowej i klimatycznej, w pracy przewozowej dla towarów z portów rosnący udział powinna mieć kolej. PKP Polskie Linie Kolejowe S.A. zrealizowały projekt poprawy kolejowego dostępu do obu portów, o wartości około 1,5 mld zł, przy wsparciu funduszu „Łącząc Europę”. Modernizacja stacji Świnoujście i Szczecin Port Centralny oraz torów dojazdowych, zapewnia kursowanie składów o długości 750 metrów i o dopuszczalnym nacisku 221 kN na oś.
Wykorzystanie tych szans i możliwości dla rozwoju transportu intermodalnego, będzie jednym z przewodnich tematów konferencji „Transport bez granic”. Wśród szczegółowych tematów w jej programie znajdą się: koordynacja i współpraca różnych gałęzi transportu, rozbudowa infrastruktury transportu intermodalnego i wzmacnianie powiązań w głównych korytarzy transportowych oraz udrożnienie połączeń kolejowych jako podstawy rozwiązań intermodalnych i najbardziej ekologicznej gałęzi transportu. W programie konferencji przewidziano także wizytę studyjną w wybranych terminalach przeładunkowych w porcie w Szczecinie.
Konferencję honorowym patronatem objęli: Ministerstwo Infrastruktury, Politechnika Morska w Szczecinie, Uniwersytet Szczeciński, Urząd Transportu Kolejowego, Centrum Unijnych Projektów Transportowych, Izba Gospodarcza Transportu Lądowego, Polska Izba Spedycji i Logistyki oraz Stowarzyszenie Inżynierów i Techników Komunikacji RP.
Partnerem strategicznym wydarzenia jest DB Port Szczecin, a partnerami wspierającymi: Captrain Polska sp. z o.o., INTERMODAL sp. z o.o., CTL Logistics sp. z o.o., OLTIS Polska sp. z o.o., Marsh
sp. z o.o., Kolej Bałtycka S.A.