Niższe podatki od terenów kolejowych dzięki nowelizacji

Pod koniec 2016 r. znowelizowano ustawę o transporcie kolejowym, redefiniując w sposób zgodny z europejską dyrektywą 2012/34/UE pojęcie infrastruktury kolejowej. Przy okazji, znowelizowano także ustawę o podatkach i opłatach lokalnych w zakresie regulującym zwolnienia z podatku od nieruchomości tejże infrastruktury.

Znowelizowana ustawa o podatkach i opłatach lokalnych zwalnia z podatku od nieruchomości, od 1 stycznia 2017 roku, nie tylko, jak to miało miejsce dotychczas, budowle i grunty pod nimi, ale także budynki i grunty wchodzące w skład infrastruktury kolejowej. Zmiana jest istotna, gdyż wprowadza zwolnienie z podatku dla budynków, które do tej pory ze zwolnienia nie korzystały w ogóle i rozszerza zwolnienie dla gruntów, które do tej pory mogły być zwolnione z podatku tylko pod warunkiem, że były zajęte pod budowle wchodzące w skład infrastruktury kolejowej. Obecnie, zwolnieniu będą mogły podlegać całe działki ewidencyjne wchodzące w skład infrastruktury kolejowej.

Dla określenia wagi zmian w przepisach o podatku od nieruchomości zasadnicze znaczenie ma nowelizacja przepisów ustawy o transporcie kolejowym, do której odsyła przepis przewidujący przedmiotowe zwolnienie z podatku.

Nowa definicja infrastruktury

W znowelizowanej ustawie o transporcie kolejowym, pojęcie infrastruktury kolejowej zostało zdefiniowane na nowo, w załączniku nr 1 do ustawy, zawierającym wykaz elementów tworzących tę infrastrukturę. Zgodnie z nową definicją infrastruktury kolejowej, wymienione w załączniku elementy wchodzą w jej skład pod warunkiem, że tworzą część linii kolejowej, bocznicy kolejowej lub innej drogi kolejowej lub są przeznaczone do zarządzania nimi, obsługi przewozu osób lub rzeczy lub ich utrzymania.

Pośród wymienionych obiektów znajdują się między innymi: tory kolejowe, obrotnice i przesuwnice, podtorze wraz z nasypami, czy inne obiekty inżynieryjne, takie jak mosty, wiadukty, przepusty, perony kolejowe wraz z infrastrukturą umożliwiającą dotarcie do nich pasażerom, jak również, oznaczone jako działki ewidencyjne grunty, na których znajdują się elementy infrastruktury wymienione w załączniku.

Duże oszczędności dla podatników

Nowa konstrukcja definicji powoduje, że jej zakres przedmiotowy jest znacznie szerszy, a – w konsekwencji – został bardzo rozszerzony zakres zwolnienia z podatku od nieruchomości. Dobrym tego przykładem są bocznice kolejowe, niestanowiące – przed zmianą przepisów ustawy o transporcie kolejowym – części infrastruktury kolejowej i niekorzystające, do końca 2016 roku, ze zwolnienia z podatku od nieruchomości.

Zmiany spowodują potencjalnie wymierne oszczędności po stronie podatników, z drugiej jednak strony przyczynią się do uszczuplenia dochodów gmin, pochodzących w dużej części właśnie z podatku od nieruchomości.

Krytyka ze strony samorządów

Nic dziwnego, że samorządy nie są zadowolone z wprowadzonych zmian. Samorządowcy zarzucają władzom, że zmiany te nie były z nimi wystarczająco konsultowane i zostały wprowadzone pochopnie. Zarzuty dotyczą także nieprecyzyjnego lub zbyt szerokiego określenia, wymienionych w załączniku do ustawy o transporcie kolejowym, obiektów składających się na infrastrukturę kolejową, na przykład: perony wraz z infrastrukturą umożliwiającą dotarcie do nich pasażerom, pieszo lub pojazdem, z drogi publicznej lub dworca kolejowego, drogi technologiczne i przejścia wzdłuż torów, rampy towarowe, wraz z drogami dowozu i odwozu towarów do dróg publicznych. Podane przykłady, a pewnie i inne przepisy są potencjalnie, źródłem dyskusji i sporów z samorządami – podatnicy mogą mieć tendencję do ich interpretowania na swoją korzyść, a samorządy będą chciały ograniczyć ich zakres pojęciowy. Nie ułatwi to życia ani podatnikom ani samorządom.

Nie sposób przewidzieć dokładnie, w chwili obecnej, znaczenia zmian dla dochodów samorządów lokalnych, natomiast bezsprzeczne jest, że obniżą się ich dochody z tytułu podatku od nieruchomości od obiektów infrastruktury kolejowej. Może to rykoszetem uderzyć w pozostałych podatników podatku od nieruchomości, bo naturalnym dążeniem samorządów będzie chęć odzyskania utraconych dochodów.