Nieuprawnione użycie Radiostop. Tak źle jeszcze nie było

O problemach z nieuprawnionym użyciem sygnału Radiostop na kolei wiedziano już od lat, ale dopiero latem poprzedniego roku sprawa odbiła się szerokim echem w całym kraju. Zaczęło się od informacji na Twitterze (obecnie X) o atakach hakerskich na infrastrukturę kolejową oraz puszczaniu na kanałach łączności kolejowej hymnu Rosji. Sytuacja w końcu zrobiła się na tyle napięta, że sama spółka PKP PLK zaczęła informować o następnych przypadkach użycia systemu.

– Przypadki nieuzasadnionego użycia systemu Radiostop zdarzają się stosunkowo często i obecna sytuacja nie jest precedensem. Nigdy nie wpływają one na bezpieczeństwo polskiej kolei, a najczęściej nie generują także utrudnień w ruchu. Opóźnienia pociągów pasażerskich wywołane nieuzasadnionym użyciem systemu Radiostop wahają się od kilkudziesięciu sekund do kilkunastu minut – tłumaczył wówczas Ireneusz Merchel, prezes zarządu PKP PLK. Zapewniał przy tym, że każde złamanie przepisów jest zgłaszane odpowiednim służbom.

2023 najgorszy w historii

Z informacji przekazany przez PKP Polskie Linie Kolejowe w raporcie do Prezesa Urzędu Transportu Kolejowego (UTK), wynika, że liczba nieuprawnionych przypadków nadania sygnału „Alarm” drogą radiową wyniosła w 2023 r. do poziomu 775. To najwyższy wskaźnik w ciągu ostatnich 8 lat. Jak dotąd najczęściej do nieuprawnione emitowanie sygnałów alarmowych dochodziło w roku 2019, kiedy odnotowano 705 przypadków. W roku 2022 było ich jedynie 482, czyli 1,6 razy mniej niż w mijającym 2023.

775 przypadków użycia Radiostop spowodowało opóźnienie 524 pociągów pasażerskich łącznie na 3 609 minut oraz 141 pociągów towarowych na 2 834 minuty.


– Zdaniem Prezesa UTK, PKP PLK, jako narodowy zarządca infrastruktury, który pełni szczególną rolę w systemie kolejowym w Polsce, musi w większym stopniu zaangażować się w kwestię zabezpieczenia sieci radiołączności w paśmie 150-156 MHz przed nieuprawnioną ingerencją oraz podejmować się systemowych zmian w tym wymagającym obszarze – mówi Tomasz Frankowski, rzecznik prasowy UTK.

Kiedy będzie lepiej?

W sierpniu 2023 r. prezes PKP PLK zaznaczał, że w sytuacji „wzmożonej liczby przypadków nieuzasadnionego użycia systemu Radiostop” podjęta została decyzja o przyspieszeniu procesu wymiany analogowych urządzeń nadawczo-odbiorczych na cyfrowe. – Taka zmiana dotyczyć będzie nie tylko PKP PLK, ale wszystkich podmiotów zajmujących się ruchem kolejowym. W ten sposób możliwość nadawania sygnału Radiostop przez osoby nieuprawnione zostanie poważnie zredukowana – mówił wówczas prezes PKP PLK. Największym wyzwaniem pozostają oczywiście koszty.

– Prezes UTK stoi na stanowisku, że nadzorującym ryzyko nieuzasadnionego użycia lub nieuprawnionego dostępu do sieci radiołączności jest PKP PLK, jako zarządca infrastruktury, na którego liniach kolejowych radiołączność jest wykorzystywana. Przewoźnicy uczestniczą natomiast w ryzyku wspólnym. Ich obowiązkiem jest m.in. zapewnienie należytego stanu technicznego użytkowanych radiotelefonów – zaznacza Frankowski.

Dodaje przy tym, że prezes UTK zwrócił się do PKP PLK o opracowanie i ustalenie planu naprawczego wraz z harmonogramem jego realizacji, obejmującego docelowo przejście na łączność cyfrową w paśmie 150–156 MHz oraz uwzględniającego zadania leżące po stronie przewoźników kolejowych. – Plan naprawczy oraz harmonogram jego wdrożenia zarządca powinien przedstawić Prezesowi UTK na początku marca – przypomina rzecznik prasowy urzędu.

Co to jest sygnał Radiostop?

Odebranie sygnału Radiostop skutkuje natychmiastowym zatrzymaniem wszystkich pociągów, których radiotelefony pracują na danej częstotliwości. Powoduje on automatyczne zatrzymanie składów w danym rejonie. Celem jego funkcjonowania jest zapewnienie maksymalnego bezpieczeństwa na sieci kolejowej.

O bezpieczeństwie na polskiej kolei będziemy rozmawiać już w przyszłym tygodniu podczas Forum Bezpieczeństwa Kolejowego! Zapraszamy!