Monitoring wykroczeń na przejazdach. Mandat może być nieuchronny

Przejazdy kolejowo-drogowe należą do najbardziej newralgicznych miejsc w systemie kolejowym. Występuje tu interakcja pomiędzy dwoma rodzajami transportu. W około 98% przypadków przyczyna wypadków na przejazdach leży po stronie użytkowników dróg. Dlatego cały czas trzeba szukać nowych rozwiązań, które pozwolą na zmniejszenie ryzyka zdarzenia.

W Polsce na czynnych liniach kolejowych jest ponad 12 tysięcy przejazdów. Rocznie dochodzi tu do ponad 200 wypadków, w których zostają poszkodowani kierujący pojazdami oraz piesi. Prezes Urzędu Transportu Kolejowego podejmuje wiele inicjatyw, które mają przyczynić się do zmniejszenia liczby wypadków na przejazdach.

Policja potwierdza: można karać kierowców na podstawie monitoringu

Popieram wyposażanie przejazdów w kamery umożliwiające nagrywanie sytuacji drogowej. Sam widok kamer powinien działać prewencyjnie i powstrzymywać kierowców przed łamaniem przepisów. Zwróciłem się do Komendanta Głównego Policji z prośbą o informację dotyczącą dopuszczalności stosowania nagrań z kamer przemysłowych jako źródła dowodowego w postępowaniach prowadzonych przez organy ścigania. Pytanie dotyczyło również parametrów takich nagrań i proponowanego sposobu ich przekazania Policji.

Zgodnie z otrzymaną odpowiedzią, nagrania z kamer przemysłowych mogą być wykorzystane jako materiał dowodowy w sprawie o wykroczenie bądź przestępstwo. Istotne jest, aby materiał przekazywany do jednostki Policji dokumentował fakt dopuszczenia się naruszenia, wyczerpującego znamiona czynu karalnego, jak również umożliwiał identyfikację sprawcy, np. poprzez widoczny numer rejestracyjny pojazdu. Tak zarejestrowany film, przekazany do Policji drogą elektroniczną bądź na nośniku danych, może służyć jako materiał dowodowy.

Bieżąca weryfikacja nagrań z monitoringu na przejazdach kolejowo-drogowych i przekazywanie ich Policji niewątpliwe przyczyni się do minimalizacji ryzyka w transporcie kolejowym powodowanego przez użytkowników dróg. W korespondencji między Prezesem UTK a zarządcą infrastruktury dotyczącej wykorzystania monitoringu do nakładania kar za wykroczenia PKP Polskie Linie Kolejowe poinformowały, że określiły wymagania dotyczące systemów telewizji przemysłowej na przejazdach kategorii A i F oraz B. Zasadniczą rolą rejestracji obrazu na przejazdach jest możliwość identyfikacji osoby działającej na szkodę zarządcy infrastruktury (np. uszkadzającej sygnalizator itp.), weryfikacja poprawności działania zabezpieczeń i urządzeń przejazdowych oraz pomoc przy ustalaniu odpowiedzialności za zdarzenia zaistniałe na przejazdach. PKP PLK wdrożyły procedurę przekazywania nagrań z kamer przemysłowych do właściwych organów ścigania w przypadkach zarejestrowania zachowań mających znamiona wykroczeń lub przestępstw przeciwko bezpieczeństwu w komunikacji lub przeciwko mieniu.

Potrzeba większej skali działania

W mojej ocenie zasadne jest przekazywanie Policji wszystkich nagrań, które wprost wskazują na naruszenie przepisów przy przekraczaniu przejazdów. Korzystanie z nagrań nie powinno sprowadzać się wyłącznie do sytuacji, gdy na przejeździe dojdzie do wypadku i ludzkiej tragedii lub uszkodzenia mienia. Nagrania są przekazywane Policji, jednak z pewnością do organów ścigania mogłoby trafić więcej zawiadomień. Kierowcy powinni mieć świadomość, że wykroczenia powodujące zagrożenie bezpieczeństwa nie pozostaną bezkarne.

Niezależnie od działań Prezesa UTK i narodowego zarządcy infrastruktury mających na celu poprawę bezpieczeństwa na przejazdach kolejowo-drogowych, również Centrum Automatycznego Nadzoru nad Ruchem Drogowym (CANARD) prowadzi projekt pod nazwą „Zwiększenie skuteczności i efektywności systemu automatycznego nadzoru nad ruchem drogowym” współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach programu operacyjnego „Infrastruktura i Środowisko 2014 – 2020”. W ramach projektu przewidziano wytypowane lokalizacje dla stu nowych urządzeń rejestrujących, w tym pięciu urządzeń rejestrujących niestosowanie się do sygnalizacji świetlnej na przejeździe kolejowym.

Warto pamiętać o zabezpieczeniach, jakie dają nowe rozwiązania techniczne. Należy rozważyć stosowanie takich rozwiązań jak zamiana urządzeń sygnalizacyjnych na używane w ruchu drogowym, wprowadzenie dodatkowego oznakowania przejazdów znakami lub tablicami tekstowymi o zmiennej treści, zastosowanie linii spowalniających (wibracyjnych), progów zwalniających oraz specjalnej kolorystyki nawierzchni drogowej zarówno na przejściach dla pieszych, jak i na przejazdach kolejowo-drogowych, a także zastosowanie systemów opartych o czujniki wykrywania przeszkód na przejeździe.

Jednak najważniejsza jest zmiana świadomości kierowców. Powinni wiedzieć ,czym grozi lekkomyślne zachowanie na przejazdach. Edukację zaczynamy od najmłodszych lat, prowadząc wśród dzieci „Kampanię Kolejowe ABC”. Uczymy przyszłych kierowców i użytkowników dróg. To w połączeniu z innowacyjnymi zabezpieczeniami technicznymi powinno w kolejnych latach przynosić efekty w postaci zmniejszania się liczby wypadków.

Śródtytuły pochodzą od Redakcji