MIR o wyczerpującej się przepustowości linii kolejowych na wschodniej granicy

W kontekście problemów z konstruowaniem rozkładów jazdy, kolejowa Polska w ostatnich tygodniach i miesiącach żyła przede wszystkim kwestią pogorszenia rozkładów pociągów regionalnych i aglomeracyjnych na trasach, na których pojawią się Pendolino. Jak na tę kwestię patrzą przewoźnicy towarowi? – My z tym problemem borykamy się co roku, bo zgodnie z regulaminem i istniejącym prawem pociągi pasażerskie mają pierwszeństwo trasowania przed towarowymi – zwracała uwagę Katarzyna Marciniak, dyrektor biura komunikacji w DB Schenker Rail Polska.

Wyczerpana przepustowość w Terespolu i Kuźnicy

Jednocześnie Marciniak zauważyła, że spółka ta jak dotychczas nie spotkała się z problemami wynikającymi z planowania przejazdu Pendolino. Zasygnalizowała jednocześnie problemy zupełnie innej natury, związane choćby z ograniczoną przepustowością wschodnich przejść granicznych. DB Schenker, jak podaje Katarzyna Marciniak, miał w trakcie konstrukcji rozkładu jazdy 2014/15 do czynienia z dwoma utrudnieniami:

• Wyczerpania przepustowości na granicy polsko-białoruskiej: nie otrzymano tras na wszystkie zamówienia na przejściach Terespol – Brześć (zarówno po torze 1435 mm, jak i 1520 mm), a także na przejściu Kuźnica Białostocka – Bruzgi (Grodno);
• Konieczność przetrasowania pociągów intermodalnych do/z Wrocławia Głównego WGB z pominięciem odcinka Grabiszyn – Wrocław Główny (podobnie jak w obecnym rozkładzie).

– Żadna z tych sytuacji nie wpływa w sposób istotny na realizację naszego biznesu – dodaje Katarzyna Marciniak.

Nawet jednak jeśli wspomniane wyżej problemy są dla DB Schenker (czy też innych przewoźników towarowych) marginalne, to sam fakt zasygnalizowania tego, iż wyczerpuje (wyczerpała?) się przepustowość wschodnich przejść granicznych, budzić powinna niepokój. Tym bardziej, że Polska, z racji swojego położenia, ma szansę i możliwości, by odgrywać znaczącą rolę pośrednika w transporcie ładunków nie tylko w relacjach pomiędzy Azją i Europą Środkową oraz Południową, ale także m.in. w transporcie ładunków do krajów Wspólnoty Niepodległych Państw, jak również na Litwę, Łotwę i Estonię.

PLK milczy, MIR odpowiada zdawkowo

Zapytaliśmy Ministerstwo Infrastruktury i Rozwoju oraz PKP PLK, czy odnotowują sygnały, że przepustowość na przejściach kolejowych na wschodniej granicy jest na wyczerpaniu. Chcieliśmy dowiedzieć się, na których przejściach jest największy problem, a gdzie, np. w wyniku dokonanych inwestycji, sytuacja z przepustowością poprawiła się w ostatnich latach. PLK w ogóle nie odpowiedziały na nasze pytania, natomiast MIR nie odniósł się do pytań bezpośrednio, ograniczając się de facto do odesłania do dokumentów.

–  Od czerwca br. obowiązuje rozporządzenie Ministra Infrastruktury i Rozwoju w sprawie warunków dostępu i korzystania z infrastruktury kolejowej, które wprowadza zmiany do zasad postępowania w przypadku ujawnienia odcinków linii kolejowych o zmniejszonej przepustowości. Nadzór nad identyfikacją takich odcinków oraz wdrażaniem planu poprawy przepustowości sprawuje Prezes Urzędu Transportu Kolejowego – czytamy w oświadczeniu przesłanym do redakcji „RK” przez biuro prasowe MIR.

Wspomniane rozporządzenie mówi m.in. o tym, że jeśli zarządca infrastruktury odnotuje zjawisko przepełnienia danego odcinka (bądź ryzyko jego przepełnienia w kolejnym rocznym rozkładzie jazdy), to powiadamia o tym UTK oraz przewoźników. W ciągu 6 miesięcy od zgłoszenia takiego faktu, zarządca infrastruktury ma obowiązek przedłożyć w UTK raport nt. przyczyn wyczerpania przepustowości oraz propozycji wdrożenia działań zaradczych, takich jak wyznaczenie dla części pociągów tras objazdowych, zaproponowanie zmiany rozłożenia ruchu pociągów, podniesienie przepustowości poprzez działania remontowo-modernizacyjne (w tym – budowę drugiego toru), zmianę urządzeń srk.

W ciągu kolejnych 6 miesięcy, zarządca infrastruktury, zgodnie z przywołanym rozporządzeniem, ma obowiązek (po konsultacjach z przewoźnikami) przedłożenia prezesowi UTK planu powiększenia zdolności przepustowej newralgicznego odcinka. Plan ten ma zawierać m.in. przewidywane natężenie ruchu pociągów, przewidywane ograniczenia w rozwoju infrastruktury kolejowej, możliwe warianty powiększenia zdolności przepustowej wraz z przewidywanymi kosztami (i ich wpływem na wysokość stawek za dostęp do infrastruktury kolejowej), a także proponowany harmonogram wprowadzania proponowanych rozwiązań.

Rozporządzenie mówi też m.in. o tym, że w przypadku ujawnienia przepełnionego odcinka, w celu zapewnienia opracowania rocznego rozkładu z wykorzystaniem przepełnionego odcinka, zarządca infrastruktury, pod nadzorem prezesa UTK, przeprowadza z udziałem zainteresowanych przewoźników aukcję nieprzydzielonej zdolności przepustowej

Jakie konkretnie inwestycje związane z rozbudową przejść są planowane w najbliższych latach na forum rządowym? – Utrzymanie i inwestowanie w przejścia graniczne leży w kompetencjach wojewodów. Planowane w najbliższych latach inwestycje infrastrukturalne realizowane ze środków, których dysponentem jest minister ds. transportu, określa Wieloletni Program Inwestycji Kolejowych oraz Dokument Implementacyjny do Strategii Rozwoju Transportu do 2020 r. (z perspektywą do 2030 r.) – czytamy w oświadczeniu biura prasowego MIR.

Co kryją WPIK i DI

W WPIK zapisane są m.in. następujące inwestycje powiązane z poprawą przepustowości przejść granicznych (licząc wszystkie granice – nie tylko tę wschodnią):

• Modernizacja linii kolejowej nr 91 Kraków Główny Osobowy - Medyka i linii nr 92 Przemyśl – Medyka, odcinek Rzeszów – granica państwa;
• Modernizacja linii kolejowej nr 63 (szerokotorowej) Dorohusk – Zawadówka Naftobaza na odcinku Granica Państwa Dorohusk – Wólka Okopska w km 0,100–4,000;
• Studium wykonalności dokumentacja przedprojektowa dla „Modernizacji linii kolejowej E65/C–E65 na odcinku Grodzisk Mazowiecki – Kraków/Katowice – Zwardoń/Zebrzydowice – granica państwa, stacje kolejowe: Czechowice Dziedzice, Zebrzydowice, Zwardoń”;
• Z kolei w DI zapisano następujące działania dla poprawy przepustowości przejść granicznych:
• Prace na linii kolejowej E-59 na odcinku Kędzierzyn Koźle – Chałupki (granica państwa);
• Prace na linii kolejowej E 75 na odcinku Białystok - Suwałki - Trakiszki (granica państwa);
• Prace na linii kolejowej nr 6 na odcinku Białystok – Sokółka – Kuźnica Białostocka (granica państwa);
• Modernizacja odcinka linii kolejowej Nowy Sącz – Muszyna – granica państwa;
• Prace na linii nr 358 na odcinku Czerwieńsk – Gubin (granica państwa);
• Prace na linii kolejowej nr 139 na odcinku Czechowice Dziedzice – Bielsko Biała - Zwardoń (granica państwa).