Zmiana projektów PKP PLK finansowanych z KPO nie taka łatwa. MI komentuje. PLK wyjaśnia [aktualizacja]

Na początku sierpnia Ministerstwo Infrastruktury (MI) dokonało przeglądu projektów planowanych do wdrożenia przez PKP Polskie Linie Kolejowe, finansowanych (PKP PLK) z Krajowego Planu Odbudowy (KPO). Zadecydowano o zaniechaniu realizacji kilkunastu zadań związanych z budową dynamicznej informacji pasażerskiej czy modernizacją i zabudową nowych urządzeń SRK w miejscach, które potrzebują większej i bardziej gruntownej przebudowy układu torowego.

Zaoszczędzone w ten sposób ok. 0,5 mld zł zostało przesunięte na realizację innych zadań, które w ocenie resortu mają przynieść większe korzyści. Szczegółową listę nowych projektów poznaliśmy pod koniec sierpnia. Wszczęcie pierwszych postępowań przetargowych w ramach nowych projektów zaplanowano na ostatni kwartał tego roku.

Projekty zmienione, część firm protestuje, a PLK się wycofuje

Decyzja Ministerstwa od początku wzbudzała pewne obawy na rynku. Marita Szustak z Izby Gospodarczej Transportu Lądowego mówiła, że zmiany w kolejowym KPO będą testem wiarygodności resortu i PKP PLK. Na początku września IGTL przypominał, że chociaż PKP PLK ogłosiła przetargi o wartości ok. 6 mld zł to branża potrzebuje także mniejszych zadań, z których wykonaniem będą się mogli zmierzyć nie tylko najwięksi gracze. Takimi zadaniami są właśnie te planowane do finansowania z KPO.

Nowe projekty pojawiły się wprawdzie dość szybko, ale okazało się, że to nie koniec problemów związanych z KPO, albowiem zaprotestowali wykonawcy, których oferty zostały uznane za najkorzystniejsze w anulowanych postępowaniach. Wystąpili więc w tej sprawie do Krajowej Izby Odwoławczej (KIO), a ta w jednej ze spraw wydała korzystny wyrok dla firmy Swietelsky i zakwestionowała odwołanie przetargu.

– Zostało wydane postanowienie o umorzeniu postępowania z uwagi na uwzględnienie przez zamawiającego zarzutów odwołania w całości – poinformowała „Puls Biznesu” Agnieszka Trojanowska, rzeczniczka KIO. To zaś oznacza, że PKP PLK anulowała swoją decyzję o anulowaniu postępowań.

Ministerstwo Infrastruktury: To PKP PLK ma załatwić sprawę

Wydaje się, że Ministerstwo Infrastruktury znalazło rozwiązanie sprawy. Resort przypomina, że odpowiada za wyznaczanie kierunków rozwoju transportu kolejowego oraz wybór projektów zasadnych ekonomicznie, które przyniosą większe korzyści i lepsze efekty dla podniesienia komfortu podróżowania i rozwoju transportu kolejowego. – Kwestie proceduralne natomiast leżą po stronie zamawiającego, tj. PKP PLK SA., w tym działanie zgodnie z prawem zamówień publicznych – wyjaśnia resort.

– Stosowna zmiana umów o objęcie wsparciem dla projektów w tym zakresie, jeszcze przed unieważnieniem postępowań przetargowych przez PKP PLK SA, została zlecona do realizacji Centrum Unijnych Projektów Transportowych (CUPT), które we współpracy ze spółką powinno doprowadzić do zmiany zapisów umów tak, aby nie było wątpliwości co do braku finansowania wstrzymanych projektów – tłumaczy Ministerstwo Infrastruktury. – Środki zostaną przeznaczone na realizację projektów PKP PLK, dzięki którym osiągnięte zostaną lepsze efekty dla rozwoju sieci kolejowej w Polsce – zaznacza resort.

Dalszy ciąg działań może być więc następujący: po odwieszeniu anulowania przetargów z pierwszej serii dofinansowanej przez KPO zmienione zostaną umowy z CUPT, co w efekcie będzie oznaczało brak finansowania, zaś on będzie podstawą do ponownego odwołania postępowań.

PKP PLK przedstawia plan [aktualizacja z 10 września]

Na chwilę obecną CUPT informuje, że nie będzie komentował sprawy do czasu zakończenia prac nad umowami, ze względu na poufny charakter postępowania. Na nasze zapytania odpowiedziało jednak biuro prasowe PKP PLK, które potwierdziło przedstawiony wyżej scenariusz. – Działając w poszanowaniu do wyroku Krajowej Izby Odwoławczej w postępowaniu o sygnaturze KIO 2878/24 z 29.08.2024 oraz troski Zamawiającego o zapewnienie transparentności realizowanych działań, PLK SA. unieważniła czynności unieważnienia postępowań o udzielenie zamówienia publicznego. Działanie Zamawiającego ma na celu dostosowanie podejmowanych działań do wskazań KIO, podkreślających przedwczesność czynności realizowanych przez PLK SA w zakresie unieważnienia postępowania przetargowego, którego dotyczy wyżej wskazany wyrok KIO – napisała Rusłana Krzemińska, rzecznik prasowy PKP PLK.

– Niniejsze działanie nie zmienia optyki PKP PLK w zakresie utraty dofinansowania wyartykułowanej w piśmie CUPT, a jest jedynie wynikową dostosowania podejmowanych czynności prawnych do obecnego statusu posiadanej Umowy o Objęcie Przedsięwzięcia Wsparciem dla zadania, z której Spółka zgodnie z pismem CUPT nie może korzystać (tj. finansować wydatków) – dodaje rzeczniczka.

Wszystko wskazuje więc na to, że kolejne miesiące przyniosą próbę formalnego rozwiązania sprawy. Jest szansa, że w końcu uda się znaleźć rozwiązanie, ale musimy pamiętać, że jak dotąd termin realizacji zadań finansowanych z KPO nie został wydłużony. Na realizację projektów zostanie więc bardzo mało czasu i będzie nad nimi wisiało widmo utraty dofinansowania.