Maszyniści – lingwiści? Branża nie chce obowiązkowego angielskiego

Jak czytamy w liście, który wiceprezes Izby Gospodarczej Transportu Lądowego Piotr Macioszek przesłał do podsekretarza stanu w Ministerstwie Infrastruktury i Budownictwa Andrzeja Bittela, chodzi o ewaluację dyrektywy unijnej 2007/59/EC w sprawie przyznawania uprawnień maszynistom prowadzącym lokomotywy i pociągi w obrębie systemu kolejowego Wspólnoty. Polskie organizacje branżowe odcinają się od stanowiska Europejskiego Stowarzyszenia Transportu Towarowego ERFA, które pozytywnie odnosi się do konieczności uregulowania w dyrektywie i de facto nałożenia obowiązku stosowania jednego języka operacyjnego w przewozach międzynarodowych w ramach Jednolitego Europejskiego Obszaru Kolejowego.

– Część podmiotów zaangażowanych w proces ewaluacji dyrektywy postuluje, aby język angielski uzyskał status powszechnie stosowanego języka w komunikacji personelu zarządców i drużyn trakcyjnych w przewozach międzynarodowych. Zwolennicy takich rozwiązań powołują się w swojej argumentacji na konieczność poszukiwania uproszczeń i harmonizacji – pisze IGTL.

Kolej to nie lotnictwo

Jak podkreśla Macioszek, koncepcja jednego języka operacyjnego jest wprost inspirowana rozwiązaniami przyjętymi w transporcie morskim i lotniczym, a przecież są to diametralnie różne przewozy. Z powodu czasów przejazdu i ograniczeń w zakresie czasu pracy maszynistów, niezwykle rzadką sytuacją jest przekroczenie przez jednego maszynistę więcej niż jednej granicy.

– Jest oczywistym, że odległości pomiędzy węzłami transportowymi różnią się w poszczególnych krajach członkowskich i czasem położone są blisko siebie po różnych stronach granicy kilku państw, ale nie zmienia to faktu, że nie jest możliwe, aby jedna załoga pokonała trasę obejmującą szereg państw poprzez całą Europę, jak ma to miejsce w transporcie lotniczym – czytamy w liście do MIB.

Maszynista z trzema językami

Jak dodaje IGTL, nie ma żadnych prawnych przeszkód do podpisywania porozumień transgranicznych pomiędzy sąsiadującymi krajami, mogą więc one wymagać od siebie wzajemnie znajomości języka sąsiada przez personel kolejowy (w tym zarządców infrastruktury). – Jeżeli dyrektywa w sprawie uprawnień maszynistów wymagać będzie dodatkowo znajomości języka angielskiego, może powstać sytuacja, kiedy jakakolwiek osoba biorąca udział w kolejowych operacjach transgranicznych będzie musiała wykazać się znajomością trzech języków – przestrzega IGTL.

Organizacja podkreśla też, że taka sytuacja tworzyłaby nierównowagę wymagań pomiędzy transportem kolejowym i drogowym. – Nie ma żadnych regulacji językowych dla kierowców samochodów ciężarowych w przewozach międzynarodowych. Transport drogowy jest głównym konkurentem kolei i jest naszym zdaniem wysoce kontrowersyjne tworzenie dodatkowych wymogów generujących koszty po stronie kolei. – zauważą Izba, dodając, że liczba osób które musiałyby zostać przeszkolone jest ogromna, co generuje wielkie koszty.

Według organizacji idea wspólnego języka operacyjnego jest warta dalszego rozważania, ale podkreśla że „podejście oparte na przyjęciu jednolitej recepty dla wszystkich państw członkowskich (…) wielokrotnie okazało się błędne”. Przypomina też, że wciąż wdrażany jest europejski system sterowania ETCS, przez co komunikacja głosowa ma coraz mniejsze znaczenie.

– Railway Business Forum podpisuje się pod tym stanowiskiem. Ministerstwo nie sygnalizuje póki co pojawienia się tej propozycji w oficjalnych pracach w Brukseli, ale trzeba trzymać rękę na pulsie. Szczęśliwie Polska nie zamierza takich rozwiązań popierać – mówi przewodniczący Railway Business Forum Adrian Furgalski.