Trzy godziny zajmuje dojazd koleją ze Śląska do Warszawy. Byłby znacznie krótszy, gdyby wykorzystać osiągnięcia francuskich kolejarzy. W zeszłym miesiącu TGV pobiło rekord prędkości dla konwencjonalnego składu torowego. Pociąg V150 osiągnął szybkość 574,8 km/h. Przyszłością kolejnictwa są jednak pociągi unoszące się nad szyną na poduszce magnetycznej.
Rekord prędkości pociągu typu maglev wynosi 581 km/h. Ustanowiono go cztery lata temu w Japonii.
Eksperymentalny pociąg TGV podczas bicia rekordu mknął z szybkością myśliwskiego samolotu spitfire z II wojny światowej. Poprzedni rekord prędkości na zwykłych torach także należał do francuskiego TGV i wynosił 515 km/h. Potrzeba było 17 lat, żeby go poprawić. Test unowocześnionego składu V150 odbywał się na odcinku Paryż - Strasburg. Pociąg skonstruowany przez firmę Alstom miał większe koła i dwie "lokomotywy" po obu końcach składu, które wprawiały w ruch trzy 2-pokładowe wagoniki. Moc silników wynosiła ponad 25 tys. koni mechanicznych. Przewody elektryczne przenosiły napięcie od 25.000 do 31.000 volt (większe niż zwykle). Przed testem wydano 30 mln euro na gruntowną modernizację prawie 200-kilometrowego torowiska.
Bez kół i szynFrancja wprowadziła szybkobieżne pociągi TGV w 1981 roku. Ekspresy przewożą rocznie dziesiątki tysięcy pasażerów z prędkością ok. 300 km/h. Od 10 czerwca składy na trasie Paryż - Strasburg będą jeździć z szybkością o dwadzieścia kilometrów większą niż dotychczas.
Rywalami dla TGV w wyścigu szybkobieżnych pociągów są japoński Shinkansen i niemiecki Intercity Express. Linie szybkich kolei rozwijają też Chiny, Południowa Korea i Tajwan. Podobne do TGV pociągi mają w niedalekiej przyszłości połączyć Los Angeles i San Francisco w USA.
Znacznie większe możliwości przemieszczania się po szynie oferują testowane obecnie systemy maglev, czyli lewitacji magnetycznej. W kolei magnetycznej zwykłe torowisko zastąpił układ elektromagnesów nadprzewodnikowych. Oznacza to, że sam wagon nie ma styczności z szyną, bo szyny nie ma. Pociąg unosi się, czyli lewituje, nad torowiskiem. To z kolei powoduje, że wyeliminowane jest zjawisko tarcia kół. Na razie na świecie istnieje tylko jeden 30-kilometrowy odcinek komercyjnej kolei magnetycznej. nazywa się IOS i znajduje się w Szanghaju, łącząc centrum miasta z lotniskiem Pudong. Pociąg z pasażerami pokonuje tę odległość w niespełna 8 minut. Sznghajska kolejkę magnetyczną zbudowała niemiecka firma Transrapid International. Pociąg potrafi rozwinąć prędkość ponad 430 km/h. Koszt budowy linii wyniósł 1,2 mld dolarów.
To właśnie Niemcy są liderami w pracach nad zastosowaniem kolei magnetycznych w Europie. Firma Transrapid to wspólne przedsięwzięcie Siemensa i ThyssenKruppa. Niestety, we wrześniu zeszłego roku, podczas testów magleva w północnych Niemczech doszło do wypadku, w którym zginęły 23 osoby. Wagony pociągu wyleciały z magnetycznego torowiska i spadły na znajdujący się 5 metrów poniżej grunt. Przyrządy nie wskazywały na awarię urządzeń. Śledztwo wykazało, że powodem katastrofy był błąd człowieka, a nie zła technologia.
Testowy tor kolei magnetycznej z Lathen do Doerpen mierzy nieco ponad 30 km. Do tej pory był wykorzystywany do prób i demonstracji możliwości magleva. Wypadek ostudził jednak zapał zwolenników budowy regularnej linii kolei magnetycznej, łączącej centrum Monachium z lotniskiem. Zwykła kolej potrzebuje 45 minut na przewiezienie pasażerów z Monachium na lotnisko im. Franza-Josefa Straussa. System maglev mógłby skrócić dystans 38 km do zaledwie 10 minut.
Wszyscy próbująW Europie nad budową linii magnetycznych zastanawiają się również Brytyjczycy. To na Wyspach uruchomiono pierwszą na świecie linię maglev. Choć bardzo krótką, bo zaledwie 600-metrową. Funkcjonowała od 1984 roku przez 11 lat, przewożąc pasażerów między lotniskiem Birmingham a stacja kolejową. Potem jednak zastąpiono ją konwencjonalną kolejką.
Teraz dyskutuje się się, czy nowy maglev nie mógłby połączyć Glasgow i Edynburga w Szkocji. Taka podróż trwałaby wtedy około kwadransa. Obecnie przejazd pociągiem zajmuje 50 minut.
Wielu Brytyjczyków chciałoby doczekać sie wprowadzenia na Wyspach szybkobieżnych kolei, choćby takich, jak TGV. Z Oksfordu do Glasgow leci się obecnie cztery godziny (z odprawą lotniskową). Podróż zwykłym pociągiem zajmuje półtorej godziny więcej. Ten sam odcinek z Paryża do Avignon kolej TGV pokonuje w 2 godz. 40 minut.
Lewitujący HolenderPierwsza komercyjna linia kolei magnetycznej wejdzie w Japonii do eksploatacji przed rokiem 2025. Z prędkością ponad 500 km/h wagoniki magleva mają przemieszczać się miedzy Tokio a Nagoyą. Kolejne połączenie planowane jest między Tokio a Osaką. Zastąpi słynny ekspress Shinkansen, który obecnie mknie po torach z szybkością o 200 km mniejszą od przyszłego magleva. Plany te ogłosił właśnie prezes Centralnych Kolei Japońskich,Masayuki Matsumoto. Amerykanie zastanawiają się natomiast nad budową połączeń magleva z Baltimore do Waszygtonu (63 km), z Las Vegas do Primm (56 km) i z Pittsburgha do Greenburga (87 km).
W przyszłym roku także władze Holandii mają podjąć decyzję dotyczącą budowy linii kolei magnetycznej z Amsterdamu (lotnisko Schiphol) do oddalonego o 186 km Groningen. Podróż takim pociągiem trwałaby niespełna godzinę. O zlecenie na inwestycję stara się Transrapid. Koszt wybudowania kilometra magleva w Szanghaju wyniósł około 30 mln dolarów.
System lewitacji dla utrzymania w powietrzu i prowadzenia pojazdu opiera się na zasadzie przyciągania sił między elektromagnesami w pojeździe i pakietami stojanów (jak w silnikach elektrycznych) oraz bocznymi liniami prowadzącymi. Pociąg maglev systemu Transrapid jest rozpędzany i hamowany jak klasyczny silnik elektryczny. Prą dostarczany jest tylko do segmentu trakcji, w której aktualnie znajduje się pociąg. Skład magnetyczny jest nie tylko szybki, ale także ma duże przyspieszenie. Jest w stanie osiągnąć 300 km/h po 5 kilometrach. Szybkie pociągi szynowe na rozpęd potrzebują ponad 28 km i cztery razy więcej czasu.
Pendolino11 maja 1994 roku prędkość 250,1 km/h osiągnęło w Polsce Pendolino ETR 460, mknąc po torach Centralnej Magistrali Kolejowej. To nasz krajowy rekord na szynach. Intercity z Katowic do Warszawy przemieszczają się obecnie z maksymalną szybkością 160 km/h. Centralna Magistrala Kolejowa pomiędzy Zawierciem a Rawą Mazowiecką to najlepsze torowisko w Polsce.
* Szanghajski pociąg magnetyczny (fot. home.wangjianshuo.com).
Zapisz się do newslettera:
