Dwa dokumenty koncepcyjne i programowe opracowane przez administracje centralną wskazują na uzupełnienie oraz rewitalizację linii w regionie lubelskim. Gdyby zamierzenia zostały zrealizowane, sieć kolejowa zostałaby uzupełniona o kilka nowych linii oraz odcinków prostujących niekorzystny przebieg istniejących tras.
Według danych statystycznych na terenie województwa lubelskiego eksploatowanych jest 1047 km normalnotorowych linii kolejowych. Większość z nich jest jednotorowych (667 km). Trasy zelektryfikowane mają długość 416 km. Długość linii na 100 km2 powierzchni regionu wynosi 4,2 km i jest to jedna z najniższych wartości w kraju (średnia to 6,3 km/100 km2). Ponadto użytkowane są odcinki linii szeroko- (w tym LHS) i wąskotorowych. W ostatnich latach zaproponowano rozwój regionalnej sieci dróg kolejowych.
Inwestycje związane z budową CPK
Uchwalona w 2017 r. przez Radę Ministrów
Koncepcja przygotowania i realizacji inwestycji Port Solidarność – Centralny Port Komunikacyjny dla Rzeczypospolitej Polskiej zakłada rozbudowę sieci kolejowej. Na Lubelszczyźnie proponowana jest poprawa komunikacji między Lublinem a większymi miastami regionu – Białą Podlaską i Zamościem, a także lepsze skomunikowanie z siecią kolejową województw mazowieckiego i podlaskiego oraz podkarpackiego. Według koncepcji ma powstać (częściowo w śladzie linii nr 7) trasa Świdnik – Zamość – Tomaszów Lubelski o długości 99 km. W północnej części regionu wskazywana została budowa odcinka Milanów – Biała Podlaska – Fronołów (80 km). Wskazano również przedsięwzięcie polegające na skróceniu przebiegu (obecnie modernizowanego i elektryfikowanego) odcinka Kraśnik – Zaklików (21 km) linii nr 68, stanowiącego fragment drogi kolejowej łączącej Lublin z Rzeszowem.
Postulowane inwestycje wpisują się w określoną przez Mikołaja Wilda, sekretarza stanu w Ministerstwie Infrastruktury, grupę inwestycji pn. "Solidarność", które "służą likwidacji obszarów wykluczenia transportowego i są niezbędnymi infrastrukturalnymi przedsięwzięciami polityki wyrównywania szans rozwojowych obszarów peryferyjnych". W odpowiedzi na interpelację w sprawie budowy nowych linii kolejowych do Centralnego Portu Komunikacyjnego, zgłoszoną przez posła Adama Andruszkiewicza, wskazał również, że „we wschodniej części kraju, w ramach realizacji tego komponentu zadań, należy przewidzieć budowę uzupełnień sieci kolejowej niezwiązanych z bezpośrednimi połączeniami z CPK, ale umożliwiających uruchomienie połączeń obwodowych w stosunku do „szprych” wychodzących z CPK – dla bezpośredniego skomunikowania głównych ośrodków Polski Wschodniej: Białegostoku, Lublina i Rzeszowa”. Zgodnie z przytoczoną odpowiedzią na interpelację inwestycje powinny zostać zrealizowane do 2027 r., czyli końca przyszłej perspektywy finansowej Unii Europejskiej.
Kolej+ w regionie
Województwo lubelskie może także zyskać na realizacji
rządowego Programu Uzupełniania Lokalnej i Regionalnej Infrastruktury Kolejowej. W materiałach opublikowanych przez Ministerstwo Infrastruktury rozważa się wykonanie dwóch inwestycji, w tym jednej polegającej na budowie nowej „drogi żelaznej”. Zadanie pn. „Budowa nowego połączenia kolejowego Lublin – Zamość” zakłada uruchomienie nowej linii kolejowej na odcinku Trawniki – Zamość. Jak wskazuje Ministerstwo Infrastruktury, projekt wpisuje się w inwestycję związaną z CPK. Druga z wymienionych inwestycji to rewitalizacja czynnej linii nr 81 Chełm – Włodawa.
Województwo lubelskie wnioskuje
W związku z nową perspektywą Unii Europejskiej w ramach prac planistycznych prowadzonych w PKP Polskie Linie Kolejowe,
Urząd Marszałkowski Województwa Lubelskiego zgłosił swoje propozycje dotyczące inwestycji kolejowych. Z informacji podanych przez Ministerstwo Infrastruktury wynika, że samorząd województwa zgłosił dwa przedsięwzięcia związane z rozbudową sieci kolejowej – „budowa mostu kolejowego na rzece Bug w Orchówku k/Włodawy oraz budowa linii kolejowej szerokotorowej relacji Orchówek k/Włodawy – Zawada” oraz „ prace dotyczące dobudowy i korekty linii kolejowych w celu poprawy dostępności transportu kolejowego”. Pierwsze z wymienionych przedsięwzięć, przynajmniej w części dotyczącej budowy przejścia granicznego w Orchówku, zostało już wpisane do wojewódzkich dokumentów planistycznych i strategicznych. Drugie zaś łączy się z planowanymi inwestycjami w ramach CPK i Kolej+, zwłaszcza z korektą połączenia kolejowego Lublin – Zamość.
Należy odnotować, że samorząd proponuje również realizacje prac na istniejącej sieci linii kolejowych, takich jak kontynuacja przebudowy linii nr 7 na jej wschodnim odcinku, modernizacji linii nr 69 Rejowiec – Hrebenne oraz nr 72 Zawada – Hrubieszów. Inwestycje wpisujące się w skrócenie czasu przejazdu z Lublina do Zamościa wpisane są na listę rezerwową Krajowego Programu Kolejowego do 2023 r., a PKP PLK jest na etapie pozyskiwania dokumentacji przedprojektowej. W kontekście tych prac rozważa się budowę łącznicy omijającej od wschodu stację Zawada, istotnie skracającej czas przejazdu między miastami o największej liczbie mieszkańców w regionie.