Na polskiej sieci kolejowej eksploatowane jest prawie 3500 lokomotyw spalinowych (tabor przewoźników + przemysł). Część z nich poddawana jest ciekawym modernizacjom i często uzyskuje w ten sposób „drugie życie”. W takich przedsięwzięciach celuje zwłaszcza nowosądecki Newag.
Według danych VIS Systems największą grupą lokomotyw spalinowych jeżdżących w Polsce są maszyny SM42 – jest ich ponad 1200, co stanowi prawie połowę wszystkich spalinowych lokomotyw manewrowych eksploatowanych w naszym kraju. Sporo jest także SM48/TEM2 (380) oraz SM30 (354).
Wiek wymienionych lokomotyw oscyluje zazwyczaj wokół 30 lat. Z tego względu przeprowadzane są modernizacje polegające zazwyczaj na wymianie silnika, zamontowaniu mikroprocesorowego sterowania oraz ergonomicznej kabiny maszynisty poprawiającej lub dopiero wprowadzającej komfort korzystania z niej. Lokomotywy spalinowe są wdzięcznymi obiektami modernizacji motywowanych zazwyczaj dwutorowo – zamontowanie nowoczesnych silników zapewnia oszczędność zużycia paliwa, co ma spore znaczenie przy ciągle rosnących cenach ropy naftowej oraz umożliwia przystosowanie lokomotywy do restrykcyjnych europejskich norm emisji zanieczyszczeń (szerzej o modernizacjach lokomotyw spalinowych można przeczytać w artykule Z. Kotowskiego i H. Stępniewicza „Rynek modernizacji lokomotyw spalinowych w Polsce” w RK 12/2009). Czasem modernizacja przeradza się w faktyczną przebudowę lokomotywy – przykładami mogą być tutaj ST44 zmodernizowane przez Newag do modelu 311D oraz SM48 – do 15D. W obu przypadkach ze starej lokomotywy pozostały faktycznie jedynie wózki i ostoja (więcej na temat modernizacji nowosądeckiej spółki w tekście „SM48-15D z Newagu” w RK 5/2010).
O ile manewrowe i liniowe lokomotywy spalinowe mają przed sobą przyszłość (część przewoźników spoza Grupy PKP postawiła także na sprowadzanie nowych pojazdów zza granicy – np. Freightliner, a PKP Cargo ma zamiar zmodernizować 100 sztuk SM42 i 26 ST44), to te przeznaczone dla obsługi pociągów pasażerskich odchodzą już raczej do lamusa. Ze względu na zlikwidowanie wielu połączeń lokalnych i zmniejszenie liczby pasażerów, zasadność ekonomiczna uruchamiania tradycyjnych składów osobowych (lokomotywa + wagony) znacznie zmalała. Samorządy regionalne, będące właścicielami Przewozów Regionalnych stawiają obecnie na zakupy lekkich autobusów szynowych (co nie jest również bez znaczenia, jeśli chodzi o kiepski stan nawierzchni torowej na liniach lokalnych). Ambitne plany modernizacji awaryjnych SP32 produkcji rumuńskiej pozostają na razie niezrealizowane.
Całość artykułu w miesięczniku Rynek Kolejowy nr 3/2011. Zapraszamy do prenumeraty lub salonów Empik
10 marca 2011 r. w Warszawie odbędzie się konferencja "Perspektywy rynku lokomotyw w Polsce", organizowana przez "Rynek Kolejowy". Więcej szczegółów na temat spotkania tutaj