Przez lata ruch pociągów pasażerskich na trasie Łódź – Tomaszów Mazowiecki – Drzewica – Radom był marginalny lub zerowy. Przywrócenie połączeń regionalnych okazało się, nawet w dobie pandemii, pewnym sukcesem. Czy wkrótce na linii kolejowej nr 22 pojawią się także składy dalekobieżne? Choć zarówno PKP IC, jak i Ministerstwo Infrastruktury są na razie odległe od jasnych deklaracji, resort rozważa otwarcie przewozów relacji Lublin – Poznań bądź Lublin – Szczecin z wykorzystaniem odcinka przez Drzewicę.
Choć jest mniejsza od leżącej w porównywalnej odległości Warszawy, Łódź pozostaje jednym z naturalnych kierunków ciążenia dla Radomia. Jest bowiem ważnym ośrodkiem akademickim, ale też – mimo wciąż silnych problemów gospodarczych będących spuścizną czasów PRL i okresu burzliwej transformacji – liczącym się centrum biznesowym. To także spory rynek pracy i – tak postrzegana jest coraz częściej – ciekawy kierunek nietypowej, industrialnej turystyki. Dla łodzian Radom jest zaś istotnym węzłem komunikacyjnym, a dzięki uczelniom wyższym o mocno wyspecjalizowanym profilu może też stać się ważnym punktem na mapie Polski w oczach młodych ludzi.
Pociągiem jedynie przez Warszawę
Mimo to przez szereg lat transport zbiorowy pomiędzy tymi miastami funkcjonował źle. Nie licząc możliwości mocno naokrężnej i przesiadkowej podróży przez Warszawę, kolej nie zapewniała żadnych opcji przejazdu. Mało było też autobusów, a te, które kursowały, były uruchamiane przez różnych przewoźników. Ich rozkłady jazdy były więc niezsynchronizowane, w związku z czym jeszcze trudniej było znaleźć dogodne połączenie w wybranej porze dnia.
Podobnie kształtowała się sytuacja w zakresie komunikacji pomiędzy Łodzią a Lublinem: między dwoma relatywnie nieodległymi miastami wojewódzkimi jeździło tylko kilka par autobusów, w tym większość obsługiwana przez małych przewoźników dysponujących głównie taborem niskopojemnym. Stan ten dodatkowo pogorszyła pandemia koronawirusa, w wyniku której z grafików połączeń wypadły (okresowo lub na stałe) niemal wszystkie kursy autobusowe. Likwidacja części pociągów z Łodzi do Warszawy doprowadziła zaś do pogorszenia i tak niezbyt atrakcyjnej oferty przesiadkowej.
Stacja Drzewica stała się ważnym węzłem przesiadkowym
W tym kontekście przełomem było uruchomienie w grudniu 2020 r. linii Łódzkiej Kolei Aglomeracyjnej z Łodzi do Drzewicy. Tam część kursów została skomunikowana z pociągami Kolei Mazowieckich do Radomia. Choć podróżni wciąż nie mogą liczyć na podróż bezpośrednią, zyskali możliwość sprawnego przejazdu bez konieczności nadkładania drogi.
Łódzka spółka początkowo uruchomiła sześć par pociągów relacji Łódź Fabryczna – Drzewica – Łódź Fabryczna, w marcu dołożyła siódmą parę kursów. – Przy tworzeniu oferty przewozowej staraliśmy się zapewnić dojazd w godzinach porannych i popołudniowych do Łodzi i do Drzewicy oraz do Tomaszowa Mazowieckiego, a także zapewnić jak najlepsze skomunikowania z pociągami KM. Jednocześnie wprowadziliśmy ofertę specjalną, która pozwala na zakup biletu jednorazowego w atrakcyjnej cenie, również pomiędzy przystankami położonymi na odcinku Tomaszów Mazowiecki – Drzewica. Dodatkowo na odcinku Drzewica – Radom bilety wydane w ramach tej oferty są honorowane w pociągach KM – mówi Joanna Osińska, rzecznik prasowy Łódzkiej Kolei Aglomeracyjnej.
Póki co samorządy nie planują uruchamiania kursów bezpośrednich
Przewoźnik informuje, że ok. 7 proc. podróżujących na tej trasie to osoby przesiadające się. W kontekście tego, że w niektórych kursach frekwencja sięga nawet ok. 180 osób, oznacza to niepomijalną grupę pasażerów, zwłaszcza jak na warunki trwającej pandemii. Czas przejazdu całej trasy wynosi w najlepszym wypadku ok. dwóch godzin (zazwyczaj jednak 20-30 minut więcej) i jest porównywalny z czasem przejazdu samochodem. Obecnie skomunikowania zapewnione są pięć razy na dobę w każdym z kierunków.
O dużej wadze przykładanej do zachowania możliwości przesiadek mówi także Donata Nowakowska, rzecznik prasowy Kolei Mazowieckich. – Obserwujemy, że w Drzewicy przesiada się od kilku do nawet kilkunastu osób w okresie weekendowym – dodaje. Deklaruje też, że KM będą dążyć do ulepszenia systemu skomunikowań. Na razie nie ma natomiast planów uruchomienia bezpośrednich kursów regionalnych Radom – Łódź obsługiwanych przez jednego z operatorów lub przez obie samorządowe spółki naprzemiennie. Urząd Marszałkowski Województwa Łódzkiego wskazuje bowiem, że trwająca pandemia utrudnia prowadzenie analiz popytu.
Przewozy dalekobieżne pod kilkoma warunkami
Nie oznacza to jednak, że bezpośrednie kursy w ogóle nie pojawią się w rozkładzie jazdy, może je bowiem wkrótce uruchomić PKP Intercity. Miałyby one zapewniać skomunikowanie Łodzi nie tylko z Radomiem, lecz także z Lublinem. Najprawdopodobniej umożliwiałyby też dojazd do Poznania i Szczecina. Spółka na razie wypowiada się jednak o starcie połączeń bardzo ostrożnie. – Stale obserwujemy frekwencję w naszych pociągach, a widząc zwiększone zainteresowanie na poszczególnych trasach czy odcinkach, w miarę możliwości dostosowujemy naszą ofertę do zapotrzebowania. Ewentualne uruchomienie pociągów z Radomia do Łodzi po linii przez Drzewicę zależy m.in. od terminu zakończenia przez zarządcę infrastruktury, PKP PLK, modernizacji linii kolejowej nr 22 oraz od dostępności taboru (odbiorów pojazdów w ramach realizowanych obecnie kontraktów) – stwierdziła Katarzyna Grzduk, rzecznik prasowy PKP IC. Dodajmy, że trasa pozostaje wciąż przejezdna, a ruch pociągów ŁKA i KM odbywa się bez zakłóceń.
O wiele więcej informacji przedstawia potencjalny organizator połączeń, Ministerstwo Infrastruktury. – Dostrzegamy potrzebę uruchomienia pociągów na trasie Lublin – Radom – Łódź z możliwością przedłużenia lub przesiadki do pociągów jadących do Poznania i Szczecina – deklaruje Szymon Huptyś, rzecznik prasowy resortu. Również on wskazuje przy tym na szereg warunków, które musiałyby zostać spełnione, by do inauguracji takich kursów doszło. Obok wspomnianych kwestii infrastrukturalnych i taborowych na ostatecznej decyzji zaważyć mają analizy potencjalnej frekwencji oraz możliwości finansowe ministerstwa.
Długofalowe plany są jasne: pociągi mają ruszyć w trasę
Ramowy rozkład jazdy pociągów dotowanych z budżetu centralnego zakłada jednak uruchomienie pociągów Lublin – Łódź – Poznań z częstotliwością raz na cztery godziny (dokument obejmuje horyzont czasowy do roku 2030). Wiemy też, że na trasę miałyby zostać skierowane nowe, produkowane wciąż w siedleckiej fabryce Stadlera jednostki ED160 Flirt. Kursy mogłyby wejść do rozkładu jazdy po zakończeniu tzw. eksploatacji obserwowanej, która ma potrwać pół roku od momentu dostarczenia dwóch pierwszych zespołów trakcyjnych.
Na razie trudno więc precyzyjnie określić termin otwarcia połączenia, ale jeśli MI nie zmieni swoich priorytetów, mogłoby ono zostać zainaugurowane w ciągu najbliższych dwóch lat. Tym samym praktycznie niewykorzystywany do 2020 r. ciąg międzywojewódzki mógłby się stać jedną z ważniejszych tras w układzie równoleżnikowym na obszarze położonym na południe od magistrali E20. Należy przy tym zauważyć, że jeśli stosunkowo bogata oferta połączeń dalekobieżnych uzupełniona kursami regionalnymi zostałaby utrzymana w dłuższej perspektywie czasu, tworzyłoby to precedensową sytuację funkcjonowania trasy położonej relatywnie blisko Warszawy, ale nieprzebiegającej przez samą stolicę. Byłby to więc także realny sprawdzian skali powiązań pomiędzy pozostałymi ośrodkami centralnej i wschodniej Polski.
Artykuł ukazał się w numerze 5/2021 miesięcznika Rynek Kolejowy.
Zapisz się do newslettera:
