1 Października 2011 roku Koleje Śląskie rozpoczęły świadczenie usług transportowych na terenie woj. Śląskiego. Koleje Śląskie przejęły regionalny ruch pasażerski na najbardziej uczęszczanym odcinku Gliwice – Katowice – Częstochowa. Przejęcie wiąże się nie tylko z wprowadzeniem nowego taboru i zmianą rozkładu, ale także z wprowadzeniem całkowicie nowej taryfy. Czy taryfa KŚ będzie dla podróżnych korzystniejsza? Stowarzyszenie Rozwoju Kolei Górnego Śląska przeprowadziło szczegółową analizę cenową dla różnych popularnych relacji.
Skąd brać informacje o cenach biletów?
Dotychczasowy przewoźnik zapewniający połączenia regionalne w woj. śląskim – spółka „Przewozy Regionalne”, na swojej stronie internetowej w dziale „przepisy” udostępnia taryfę i cennik. Informacje tam zawarte w połączeniu z kilometrażem podanym w rozkładzie jazdy pozwalają na określenie cen biletów wydawanych przez spółkę. Koleje Śląskie również udostępniają taryfę i cennik na swojej stronie internetowej. Oprócz podstawowych biletów „trasowanych” w których cena zależy od przejechanego dystansu obowiązują oferty specjalne, są to:
- bilety strefowe w przypadku Przewozów Regionalnych,
- bilety liniowe w przypadku Kolei Śląskich.
Innym źródłem informacji o cenach połączeń może być internetowa wyszukiwarka połączeń www.rozklad.pkp.pl. Informacje tam podane są opatrzone adnotacją „wersja testowa modułu cenowego” nie są więc wiarygodnym źródłem informacji.
Sytuacja cenowa do 30 IX 2011
Dotychczas podróżni mogli kupować bilety strefowe i odcinkowe, miesięczne lub jednorazowe. Bilety strefowe miesięczne i jednorazowe pozwalały zacznie obniżyć koszty podróżowania na obszarze ich obowiązywania. W przypadku podróży z obszaru z poza strefy bardzo często korzystniej było kupować dwa bilety – bilet strefowy i bilet odcinkowy. Obecnie taka sytuacja jest niemożliwa ponieważ Koleje Śląskie nie honorują biletów strefowych Przewozów Regionalnych, a Przewozy Regionalne nie honorują biletów liniowych Kolei Śląskich.
Honorowanie Biletów
Sytuacja wydaje się klarowna i jasna w przypadku podróży w pociągu tylko jednego przewoźnika. Problemy pojawiają się, gdy ktoś podróżuje w relacjach które wymagają zmiany przewoźnika np. Mysłowice – Gliwice (odcinek Mysłowice – Katowice przewoźnik PR, odcinek Katowice – Gliwice przewoźnik KŚ). Oczywiste są pytania: jaki bilet (bilety) należy kupić? Jakie bilety honorują KŚ i PR? Strona Kolei Śląskich (www.kolejeslaskie.com) nie zawiera, żadnej oficjalnej informacji nt honorowania biletów. Należy podkreślić, że informacja telefoniczna pracuje tylko od 8:00 do 18:00 w dni robocze. W weekendy lub w porannych i wieczornych godzinach podróżni są więc pozbawieni oficjalnej informacji ze strony KŚ. Przewozy Regionalne zamieściły w dziale aktualności regionalne krótką informację o honorowaniu w swoich pociągach biletów KŚ, a także które bilety PR honorują Koleje Śląskie w swoich pociągach.
Informacja o honorowaniu biletów ze strony PR:
1. Na odcinku Gliwice – Częstochowa na przejazdy pociągami uruchamianymi przez Koleje Śląskie bilety będą wydawane zgodnie z Taryfą Przewozową i Cennikiem Kolei Śląskich. Na przejazdy pociągami uruchamianymi przez Przewozy Regionalne bilety będą wydawane zgodnie z Taryfą Przewozową i Cennikiem Przewozów Regionalnych.
Bilety w relacjach od stacji spoza odcinka Gliwice – Częstochowa do stacji na tym odcinku wydawane będą zgodnie z taryfą przewozową i cennikiem Przewozów Regionalnych oraz honorowane również w pociągach Kolei Śląskich.
2. W pociągach REGIO uruchamianych przez Spółkę Przewozy Regionalne, na odcinku Chorzów Batory – Częstochowa będą honorowane następujące bilety ważne na przejazd pociągami Spółki Koleje Śląskie:
a) bilety odcinkowe miesięczne - wg taryfy normalne, z ulgami ustawowymi ( 37%, 49%, 51%, 78%, 93%), z ulgami handlowymi (20% - KŚ 26 i 30% - SENIOR 65+),
b) bilety SilesiaWeekend.
3. W pociągach osobowych uruchamianych przez Spółkę Koleje Śląskie, na odcinku Gliwice – Częstochowa będą honorowane następujące bilety ważne na przejazd pociągami Spółki Przewozy Regionalne:
a) REGIOkarnety,
b) bilety turystyczne,
c) bilety sieciowe (normalne oraz z ulgą 33%, 50%, 99%),
d) bilety dla posiadaczy REGIOkarty i REGIOkarty SENIOR,
e) bilety okresowe odcinkowe wg taryfy normalnej, z ulgami ustawowymi (37%, 49%, 51%, 78%, 93%) oraz z ulgami handlowymi: 33%, 50%, 70%, 80%, 99%,
f) bilety okresowe odcinkowe i sieciowe wydane dla posiadaczy Legitymacji Seniora.
4. W pociągach Spółki Koleje Śląskie nie będą honorowane „Bilety czasowe i strefowe miesięczne imienne ważne na obszarze aglomeracji katowickiej” oraz „Metropolitalne bilety miesięczne”.
Co z tego wynika? Przede wszystkim ogrom komplikacji i wzrost cen jakie czekają podróżnego. Kupując bilet np. z Rudy Śl. (brak kasy biletowej) do Opola z przesiadką w Gliwicach należy albo kupić dwa bilety: Ruda Śl. - Gliwice bilet KŚ, Gliwice – Opole bilet PR, albo jeden Ruda Śląska – Opole, w taryfie PR. W drugim przypadku należy podkreślić, że pojedynczego biletu nie wydadzą KŚ w pociągu; w Gliwicach trzeba będzie biec do kasy (i kupić bilet do Opola) lub kupić bilet w pociągu PR na stacji w Gliwicach płacąc dodatkowe 5 zł, za jego wydanie. Podróżni rozpoczynający podróż Kolejami Śląskimi jadący z stacji gdzie nie ma kas biletowych i przesiadający się na dużych stacjach gdzie są kasy biletowe będą zmuszeni kupić dwa bilety. Sytuacja dotyczy podróży z przykładowych stacji: Ruda Śląska, Ruda Śląska Chebzie, Świętochłowice, Katowice Załęże, Katowice Zawodzie, Katowice Szopienice, Będzin, Będzin Ksawera, Chruszczobród, Wiesiółka, Zawiercie Borowe Pole, Żarki Letnisko, Masłońskie Natalin, Korwinów.
Najgorsze jest jednak taryfowe rozbicie obszaru GOP woj. śląskiego. Dotychczasowe bilety strefowe PR nie są honorowane przez KŚ, a bilety liniowe KŚ nie są honorowane przez PR. Na części obszaru np. Gliwice – Katowice obowiązują inne bilety niż np. na Katowice – Tychy Miasto. Konieczna jest więc rezygnacja z kupowania biletów specjalnych, na rzecz zwykłych biletów w których płaci się za przejechany kilometr.
Przykładowe relacje i ceny biletów
Sytuacja I
Podróżny jadący z Mysłowic do Gliwic i z powrotem
Bilet jednorazowy:
- dotychczas: strefowy ABC: 2x 7,30= 14,60 zł
- obecnie: strefowy BC + bilet liniowy TL2: 2x 4,20 + 2x 4,00=16,40zł
Wzrost kosztów o 1,80zł (~11%).
Bilet miesięczny:
- dotychczasowy: strefowy ABC: 176 zł
- obecnie: strefowy BC + liniowy TL2 104,00 + 100,00 = 204,00 zł
Wzrost kosztów o 28zł (~15%) w skali roku wzrost o 336 zł.
Sytuacja II
Podróżny jadący z Tychów do Zabrza i z powrotem
Bilet jednorazowy:
- dotychczas: strefowy BC: 2x 4,20= 8,40 zł
- obecnie: strefowy B + bilet liniowy TL2: 2x 3,00 + 2x 4,00=14,00 zł
Wzrost kosztów o 5,60zł (~40%!).
Bilet miesięczny:
- dotychczasowy: strefowy BC: 104 zł
- obecnie: strefowy B + liniowy TL2 83,00 + 100,00 = 183,00 zł
Wzrost kosztów o 79 zł (~43%) w skali roku ekstremalny wzrost kosztów o 948 zł.
Sytuacja III
Podróżny jadący z Mikołowa do Sosnowca Gł. i z powrotem
Bilet jednorazowy:
- dotychczas: strefowy BC: 2x 4,20= 8,40 zł
- obecnie: strefowy B + bilet liniowy TL1: 2x 3,00 + 2x 3,00=12,00 zł
Wzrost kosztów o 3,60zł (~30% !!!)
Bilet miesięczny:
- dotychczasowy: strefowy BC: 104 zł
- obecnie: strefowy B + liniowy TL1 83,00 + 80,00 = 163,00 zł
Wzrost kosztów o 59zł (~36%) w skali roku wzrost kosztów o 708 zł.
Sytuacja IV
Podróżny jadący z Zawiercia do Gliwic
Określenie obecnie najtańszego biletu jest bardzo skomplikowane ze względu na brak jednolitych stref (w KŚ nie ma możliwości łączenia taryf liniowych). Poniżej przedstawiamy przykładową kalkulację jaką powinien wykonać podróżny, aby określić najtańszy bilet (czas przeprowadzania kalkulacji ok. 1 godziny).
Bilet jednorazowy:
1. dotychczas:
- strefowy ABC + bilet 23km: 2x 7,30 + 2x 6,30 = 27,20zł lub,
- bilet odcinkowy 71 km 2x 14,60zł = 29,20zł;
2. obecnie cała linia obsługiwana przez KŚ:
- liniowy TL2 + TL3 + bilet 15 km: 2x 4,00 +2x 5 zł + 2x 4=26 zł lub,
- liniowy TL2 + TL1 + bilet 23 km: 2x 4,00 + 2x 3,00 + 2x 6,00 = 26 zł lub,
- liniowy TL4 + bilet 28km: 2x 7,00 + 2x 7,00 = 28 zł lub,
- bilet 71 km: 30 zł.
Kombinacja dwóch biletów liniowych i biletu odcinkowego KŚ jest tańsza niż najtańszy bilet PR wydany na ten odcinek. Spadek cen wynosi 1,20zł ~4,5%. Istotne jest jednak to, że należy kupić aż trzy bilety! Jeżeli podróżny nie zdecyduje się godzinną analizę jaki bilet jest najtańszy, może kupić zwykły bilet na 71km. W tym wypadku bilet KŚ jest droższy niż bilet PR o 80gr tj. 2,5%. Zmiany w cenach są jednak minimalne (kilka procent) i przy jednorazowej podróży nie mają większego znaczenia. Można uznać, że cena nie uległa zmianie.
Bilet miesięczny:
1. dotychczas
- strefowy ABC + bilet 23 km: 176 + 165 = 341 zł
- bilet odcinkowy 71 km 280 zł
2. obecnie cała linia obsługiwana przez KŚ:
- liniowy TL2 + TL3 + bilet 15 km: 100 + 130 + 115 = 345 zł lub,
- liniowy TL2 + TL1 + bilet 23 km: 100 + 80 +155 = 336 zł lub,
- liniowy TL4 + bilet 28 km: 170 + 170 = 340zł lub,
- bilet 71km: 280 zł.
Jedynym rozsądnym wyborem jest bilet miesięczny na 71 km. Cena nie ulega zmianie.
Sytuacja V
Podróżny jadący z Katowic do Gliwic i z powrotem
Bilet jednorazowy:
- dotychczas: strefowy BC: 2x 4,20= 8,40zł
- obecnie: strefowy bilet liniowy TL2: 2x 4,00=8,00zł
Spadek kosztów o 40gr (~5%).
Bilet miesięczny:
- dotychczasowy: strefowy BC: 104zł
- obecnie: strefowy liniowy TL2 100,00 = 100,00 zł
Spadek kosztów o 4zł (~4%) w skali roku 48zł.
Wnioski
Nieznaczny kilkuprocentowy spadek cen biletów w niektórych relacjach w żadnym wypadku nie rekompensuje ogromnych, a w niektórych przypadkach wręcz ekstremalny wzrost kosztów podróży po wejściu nowego przewoźnika. Pasażerów którzy dojeżdżają z przesiadkami posiadających bilety strefowe czeka znaczna podwyżka cen biletów. Głównym powodem wzrostów kosztów podróży jest niehonorowanie przez KŚ dotychczasowych biletów strefowych, a także wprowadzenie oferty specjalnej: „taryfy liniowej” w której nie ma możliwości łączenia różnych odcinków - trzeba kupić nowy bilet. Wraz z wejściem KŚ marszałek Adam Matusiewicz zafundował nam znaczne podwyżki cen biletów ukrytych pod szyldem Koleje Śląskie. Na pewno tak znaczące wzrosty kosztów spowodują, kolejny odpływ podróżnych od kolei. Nie bez winy są Przewozy Regionalne blokujące wejście KŚ za wszelką cenę. Nawet za dzierżawę składów przez KŚ pieniądze popłyną do Kolei Mazowieckich, Äeskich Dráh i Lotosu zamiast do PRów.