KPO na razie bez wsparcia dla kolei regionalnych, ale ma być konkurs

PKP IC w ramach KPO ma otrzymać środki na 38 składów push-pull i 45 lokomotyw wielosystemowych. Przy cenie 115 mln zł za 1 skład daje to 4,37 mld zł. Zdaniem Stowarzyszenia Ekonomiki Transportu może to oznaczać odcięcie przewozów kolejowych w regionach od środków z KPO.

Do tej informacji w środę podczas Forum Bezpieczeństwa Kolejowego odniósł się Andrzej Bittel, podsekretarz stanu w Ministerstwie Infrastruktury: – Łatwiej nam wiedzieć, jakie projekty PKP IC chce finansować, bo jest tylko jeden taki przewoźnik dalekobieżny. Natomiast przewoźnicy regionalni będą na pewno startować w konkursach i będą mogli wykazać swoją wyższość nad innymi projektami – powiedział Bittel.

Na wtorkowej debacie w ramach konsultacji KPO w zakresie zielonego transportu pojawiła się jednak informacja, że przewoźnicy regionalni również zostaną uwzględnieni w planie. Waldemar Buda, Sekretarz Stanu w Ministerstwie Funduszy i Polityki Regionalnej, zapowiedział jednak wczoraj, że dla kolei regionalnych ma zostać przeprowadzony konkurs na środki z KPO, ale nie podał szczegółów. – Trzeba podzielić środki na poszczególne segmenty. Będziemy mieli ofertę dla kolei regionalnych, które powinny mieć dostęp w procedurze konkursowej – powiedział Buda.

– Nowoczesny tabor będzie zachęcał, aby korzystać z kolei i będzie zapewniał szybszą podróż, gdyż ma lepsze parametry techniczne, ale potrzebna jest przede wszystkim modernizacja linii, aby zwiększyć przepustowość. Dlatego większe środki będziemy kierować na ten cel, a nieco mniejsze na tabor – powiedział podczas debaty Andrzej Bittel, podsekretarz stanu w Ministerstwie Infrastruktury.

Duże środki na kolej

Środki przewidziane na kolej w ramach KPO (w tym intermodal oraz infrastruktura) to aż 2,7 mld euro, jednak to dużo mniej niż suma wniosków. Przykładowo, Polregio, największy przewoźnik pasażerski, w ramach KPO złożył aż trzy wnioski: na 4,6 mld zł na zakup 180 nowych elektrycznych zespołów trakcyjnych (ezt), 1,2 mld zł na zakup 40 hybrydowych zespołów trakcyjnych oraz 525 mln zł na modernizację 50 szt. obecnie eksploatowanych przez spółkę ezt.

– KPO powinno wspierać te sektory, które mocno ucierpiały przez pandemię, czyli właśnie transport zbiorowy – mówi Rynkowi Kolejowemu Artur Martyniuk, prezes zarządu Polregio. Ponadto celem Planu jest zwiększanie spójności gospodarczej, społecznej i terytorialnej. Tę rolę doskonale odgrywa nowoczesna kolej regionalna – podkreśla Martyniuk.

– Zielony transport to przeniesienie się przewozów, w pierwszej kolejności pasażerskich, na bardziej przyjazne środowisku formy transportu, w tym przypadku na kolej. Od tej strony powinien być dokonany ten wybór – wskazywał na wczorajszej debacie prof. Tomasz Komornicki, Przewodniczący KPZK PAN. – Będą to miejsca, gdzie mamy zintensyfikowany dojazd do pracy i to nie tylko w obrębie największych miast, ale również mniejszych miast wojewódzkich. Można tutaj wskazać projekty, takie jak Podkarpacka Kolej Aglomeracyjna, na których należy skupić środki, bo to przyniesie zakładane efekty – podkreślał prof. Komornicki. – Możemy zwiększyć udział transportu kolejowego w całym transporcie w Polsce i umocnić naszą pozycję w Europie. To ogromna szansa – powiedział Przemysław Gorgol z IPOPEMA Financial Advisory.

Waldemar Buda, Sekretarz Stanu w Ministerstwie Funduszy i Polityki Regionalnej powiedział, że kolej ma przeciwdziałać wykluczeniu komunikacyjnemu. – Nie wszędzie zasadne jest tworzenie nowych połączeń autobusowych – powiedział Buda.

– Będziemy poszukiwali synergii między transportem kolejowym a drogowym, bo tylko to zapewni zrównoważoną mobilność we wszystkich regionach. Rolą autobusu będzie obsługa pierwszej lub ostatniej mili – zapewniał Andrzej Bittel, Sekretarz Stanu w Ministerstwie Infrastruktury.

Zostało mało czasu, a tabor coraz starszy

W wielu przypadkach, aby otrzymać środki z KPO, będzie trzeba ogłosić przetarg maksymalnie w ciągu pół roku od zaakceptowania listy projektów. – Czasu jest mało, więc wybór projektów musi być szybki i precyzyjny – podkreślił prof. Komornicki. – Jeśli decyzje będą podejmowane w sposób przypadkowy, to nie osiągniemy zakładanych celów. Mimo ogromnego rozwoju transportu i poprawy jego dostępności w regionach wzrosły różnice w tym zakresie, gdyż nie wszyscy skorzystali na dotychczasowej modernizacji – zaznaczył.

Średni wiek elektrycznego składu pasażerskiego w Polsce według ostatnich danych UTK wynosi 26,5 lat – to ponad dwukrotnie więcej niż spalinowych zespołów trakcyjnych (12,4 lat). Większość kilkudziesięcioletnich składów jeździ właśnie w barwach Polregio. Spółka była w restrukturyzacji i nie mogła skorzystać ze środków na ich wymianę w perspektywie finansowej 2014-2020.

– Z konieczności na niektórych trasach w Polsce wciąż kursują niezmodernizowane składy pochodzące nawet z lat 60. Tego typu pociągi nie spełniają współczesnych oczekiwań pasażerów, jeśli chodzi o komfort podróży (np. brak klimatyzacji, czy też udogodnień dla osób z niepełnosprawnościami) i nie są atrakcyjną alternatywą dla autobusu czy samochodu. Mimo ogromnych wysiłków Polregio oraz samorządów, które we własnym zakresie inwestują, a następnie użyczają przewoźnikowi nowe lub zmodernizowane pociągi, nadal są ogromne potrzeby w zakresie wymiany wyeksploatowanego taboru. Dlatego liczymy na odpowiednią korektę KPO, jeśli chodzi o wymianę pociągów pasażerskich na nowe w taki sposób, aby beneficjentem planu byli przede wszystkim mieszkańcy mniejszych miast i miejscowości, dla których kolej to często jedyny środek transportu w drodze do pracy, specjalistycznej placówki służby zdrowia czy rodziny – zaznacza Martyniuk.

Konsultacje KPO mają się zakończyć na początku kwietnia br. Oficjalny formularz zgłaszania uwag do Planu można znaleźć pod tym adresem.

Artykuł powstał na bazie wypowiedzi z konferencji Forum Bezpieczeństwa Kolejowego zorganizowanej przez TOR Konferencje. Zachęcamy do udziału w naszych wydarzeniach!