Koszt remontu linii kolejowej do Mrągowa i Mikołajek stał się kuriozalny

Brak możliwości dotarcia pociągiem z Olsztyna czy Ełku do Mrągowa, Mikołajek czy Orzysza to od lat poważny problem niezmotoryzowanych miłośników Mazur. Po wielu latach zarówno Urząd Marszałkowski Województwa Warmińsko-Mazurskiego, jak i samorządy lokalne, leżące wzdłuż linii 223, zauważyły szansę na rewitalizację linii w ramach programu Kolej Plus. W sierpniu 2021 roku zrobiono w tym kierunku pierwszy znaczący krok i podpisana została umowa na wykonanie Wstępnego Studium Planistyczno-Prognostycznego dla odbudowy linii. Dokument jest gotowy i… budzi postrach samorządów lokalnych, które wcześniej ochoczo zdecydowały się na partycypację w programie.

Wysokie koszty zmieniły się w kuriozalnie wysokie

– Zarząd województwa przystąpił do przygotowania Wstępnego Studium Planistyczno-Prognostycznego dotyczącego linii nr 223, który został zrealizowany w całości w oparciu o środki z budżetu województwa. Wyniki analizy, wykonywanej pod wytycznymi PKP PLK, wskazały, że całkowite nakłady netto projektu znacznie wzrosły – z pierwotnie podawanej przez PKP PLK kwoty 535 mln zł do aż 851 mln zł, tj. wzrost o niemal 60%. Analogicznie wzrosła także wymagana od samorządów wartość wkładu własnego z ok. 80 mln zł do aż 128 mln zł – czytamy w stanowisku zarządu województwa.

Kwota przedstawiona w studium jest niezwykle wysoka. Jeśli weźmiemy pod uwagę, że z przyzwoitą prędkością 80 km/h można autobusami szynowymi już teraz jeździć (pociągi takie jednak tu nie kursują) między Ełkiem a Orzyszem i między Czerwonką a Biskupcem, remontu potrzebuje zaniedbany 77-kilometrowy odcinek między Orzyszem a Biskupcem, który przez lata nie był utrzymywany przez PKP PLK i obecnie jest częściowo ogołocony nawet z szyn. Po podzieleniu długości tego odcinka przez planowaną na remont sumę okazuje się, że osiągamy koszt 11 mln zł za kilometr jednotorowej, niezelektryfikowanej linii. Nawet biorąc pod uwagę kilkudziesięcioprocentowy wzrost cen materiałów i robocizny w stosunku do sytuacji sprzed 2-3 lat, trudno uzasadnić wydanie tak olbrzymiej kwoty na remont regionalnej linii.

Samorządy chcą rozmawiać o ograniczeniu kosztów

Zaznaczmy w tym miejscu, że w 2019 roku PKP PLK wyremontowały odcinek tej samej linii kolejowej nr 223 oraz stację w Biskupcu Reszelskim (bez peronów, zbędnych dla ruchu towarowego) za 18,6 miliona złotych. Oznacza to, że zrobiono to niemal… 5-krotnie taniej. Nie dziwi w tym momencie protest, zazwyczaj biednych, mazurskich samorządów.

– Skutkiem dobrego partnerstwa zarządu województwa z zainteresowanymi samorządami lokalnymi jest wspólne delegowanie pisma z dnia 17 listopada 2021 roku do PKP PLK. W treści pisma samorządy – na czele z zarządem województwa – zapraszają spółkę PKP PLK do wspólnych rozmów ze stroną samorządową celem analizy zakresu inwestycji dotyczącej rozbudowy linii kolejowej nr 223 oraz ewaluacji zapisów programu Kolej Plus, warunkujących prawną możliwość partnerskiego i podmiotowego uczestnictwa w nim samorządów – napisał w otwartym liście marszałek Warmii i Mazur Gustaw Marek Brzezin.

Koszty przedstawione przez autorów Studium Planistyczno-Prognostycznego są szokujące jeszcze bardziej, jeśli weźmiemy pod uwagę np. rewitalizację innych linii przez np. Dolnośląską Służbę Dróg i Kolei. W 2019 roku zarząd ten wyremontował niespełna 6-kilometrową linię z Dzierżoniowa do Bielawy za 11,5 mln złotych. To 1,9 mln zł za kilometr linii, wraz z położeniem nowego toru, budową przystanków, sygnalizacji i remontem przejazdów.

Cztery pociągi na linii za prawie miliard złotych

Koszty modernizacji linii 223 są niezwykłe także jeżeli weźmiemy pod uwagę konsumowanie jej efektów. Samorząd wojewódzki zamierza uruchamiać na nim liczbę pociągów, którą z wykluczeniem komunikacyjnym trudno będzie walczyć, nie mówiąc już o podjęciu rękawicy, którą rzuca transport indywidualny.

– Mimo rażącego wzrostu kosztów inwestycji, zarząd województwa konsekwentnie utrzymuje swoją deklarację dotyczącą sfinansowania połowy wymaganego wkładu własnego do wartości projektu, a ponadto uruchomienie i utrzymanie czterech par pociągów przez pięć lat na rzeczonej linii. Tylko to działanie wiąże się z kosztem ok. 13 mln zł rocznie z budżetu województwa – czytamy.

Województwo już zdecydowało, że weźmie na siebie nieco więcej niż połowę z 15% wartości całej inwestycji, których wymaga udział w programie Kolej Plus. Nawet w takiej sytuacji pozostała kwota dla samorządów jest jednak nie do zaakceptowania. Za te pieniądze mogłyby one finansować dobrze działającą komunikację autobusową przez wiele lat. Burmistrz Mikołajek, wcześniej zainteresowany powrotem kolei, mówi dziś, cytowany przez "Gazetę Wyborczą", że przystąpienie miasta do odbudowy linii oznaczałby finansowy wyrok na gminę.

Zwróciliśmy się do PKP PLK o przedstawienie planowanego zakresu inwestycji i wyjaśnienie przyczyn, dla których remont regionalnej linii ma pochłonąć tak gigantyczne środki.