Trwają przygotowania do uruchomienia na terenie Polski dwóch międzynarodowych korytarzy towarowych. Przebieg obu z nich ulega obecnie modyfikacjom. Korytarz północ-południe ma zostać doprowadzony do Świnoujścia, a korytarz wschód-zachód – do Medyki.
Utworzenie dziewięciu korytarzy towarowych jest pokłosiem „Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady UE nr 913/2010 z dnia 22 września 2010 r. w sprawie europejskiej sieci kolejowej ukierunkowanej na konkurencyjny transport towarowy”. Korytarze mają charakter ponadnarodowy: zarządzają nimi organa składające się z przedstawicieli rządów (Rada Wykonawcza, mająca przede za zadanie nakreślać generalne zasady funkcjonowania danego korytarza) i zarządców kolejowej infrastruktury z krajów, przez które dany korytarz przebiega (Rada Zarządzająca, odpowiedzialna bezpośrednio za bieżące funkcjonowanie korytarza). Dla każdego korytarza powołano osobne Rady Wykonawcze i Rady Zarządzające.
Pierwszeństwo pociągów towarowych bez uszczerbku dla pociągów pasażerskich
Zadaniem tych ostatnich – i to jest sedno funkcjonowania korytarzy – jest m.in. stworzenie mechanizmów umożliwiających wykonanie zaleceń UE, by w korytarzach uwzględniać priorytetowość przewozów towarowych przy konstruowaniu rozkładów. Przy czym muszą być to mechanizmy nie powodujące uszczerbku w funkcjonowaniu ruchu pasażerskiego. Rady Zarządzające mają też wypracować mechanizmy międzynarodowej współpracy na wypadek zakłóceń w ruchu wewnątrz korytarza, a także uruchomić punkt kompleksowej obsługi (one-stop shop; OSS).
Spośród dziewięciu korytarzy utworzonych rozporządzeniem z 2010 r., sześć rozpoczęło funkcjonowanie pod koniec 2013 r. Trzy pozostałe, w tym oba „polskie”, mają rozpocząć funkcjonowanie w listopadzie 2015 r.
W ostatnich tygodniach odbyło się posiedzenie organów zarządzających obu „polskich” korytarzy, podczas których podjęto decyzję o rozszerzeniu ich przebiegów.
Korytarz 5: do Świnoujścia
Rada Zarządzająca i Rada Wykonawcza dla Korytarza 5 (Bałtyk – Adriatyk) podjęła decyzję o utworzeniu odnogi do Szczecina i Świnoujścia już w momencie uruchomienia korytarza. Jest to o tyle istotne, że pod koniec 2013 r. Rada UE i Parlament Europejski opublikowały rozporządzenie, które rozszerzyło treść rozporządzenia z 2010 r. o nowe odcinki poszczególnych korytarzy. W przypadku Korytarza 5, dodano właśnie odcinek do Szczecina i Świnoujścia, przy czym zastrzeżono, że nowy odcinek ma być włączony do „korytarza” w ciągu 3 lat od jego uruchomienia, czyli do 2018 r. Organy zarządzające korytarza zdecydowały jednak, że powinno to nastąpić szybciej.
Obecnie, po modyfikacji, przebieg tego korytarza wytyczono następująco: Gdynia/Świnoujście – Katowice – Ostrawa/ Żylina – Bratysława/ Wiedeń/ Klagenfurt – Udine – Wenecja/ Triest/ Bolonia/ Rawenna/ Graz – Maribor – Lublana – Koper/ Triest.
Korytarz 8: do Medyki i Tallina
Z kolei niedawno w Warszawie obradowała Rada Zarządzająca i Rada Wykonawcza Korytarza 8 (pierwotny przebieg: Bremerhaven/ Rotterdam/ Antwerpia – Akwizgran/ Berlin – Warszawa – Terespol/Kowno). – Najważniejszą decyzją podjętą przez Radę Wykonawczą było uzgodnienie podpisania Listu Intencyjnego ws. przedłużeń korytarza, w tym przedłużeń na terenie Polski: po magistrali E-30 do węzła śląskiego w momencie uruchomienia korytarza oraz do Medyki w 2020 r., po dokonaniu dodatkowych analiz – informuje Mirosław Siemieniec, rzecznik PKP PLK.
Wydłużenie korytarza do Medyki oznaczać będzie, że system „korytarzowy” zostanie doprowadzony nie tylko, jak planowano pierwotnie, do granicy polsko-białoruskiej, ale także do granicy polsko-ukraińskiej. Jednocześnie korytarz ten ma zostać wydłużony, względem pierwotnie planowanego przebiegu, do Rygi i Tallina.