Niecały rok pozostał do uruchomienia dwóch przebiegających przez Polskę międzynarodowych korytarzy towarowych. Zapytaliśmy PKP PLK, jak idą przygotowania do ich otwarcia. PLK twierdzi, że zgodnie z planem.
Przypomnijmy, iż utworzenie 9 międzynarodowych kolejowych korytarzy towarowych jest pokłosiem „Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady UE nr 913/2010 z dnia 22 września 2010 r. w sprawie europejskiej sieci kolejowej ukierunkowanej na konkurencyjny transport towarowy”. Ideą funkcjonowania korytarzy jest przede wszystkim stworzenie mechanizmów umożliwiających wykonanie zaleceń UE, by na korytarzach stworzyć nowa ofertę dla międzynarodowego transportu towarowego oraz uwzględniać priorytetowość przewozów towarowych przy konstruowaniu rozkładów. Przy czym muszą być to mechanizmy nie powodujące uszczerbku w funkcjonowaniu ruchu pasażerskiego. Rady Zarządzające, powołane osobno dla każdego korytarza, mają też wypracować mechanizmy międzynarodowej współpracy na wypadek zakłóceń w ruchu wewnątrz korytarza, a także uruchomić punkty kompleksowej obsługi (one-stop shop; OSS – jeden dla każdego korytarza). Spośród 9 korytarzy utworzonych rozporządzeniem 913/2010, sześć rozpoczęło funkcjonowanie pod koniec 2013 r. Jak dotąd, w ich ramach nie są odnotowywane kolizje pomiędzy pociągami pasażerskimi i towarowymi. Trzy pozostałe korytarze, w tym oba przebiegające przez Polskę, mają rozpocząć funkcjonowanie najpóźniej w listopadzie 2015 r.
Przez Polskę mają przebiegać dwa korytarze:
• Gdynia/Świnoujście – Katowice – Ostrawa/ Żylina – Bratysława/ Wiedeń/ Klagenfurt – Udine – Wenecja/ Triest/ Bolonia/ Rawenna/ Graz – Maribor – Lublana – Koper/ Triest (Korytarz 5).
• Bremerhaven/ Rotterdam/ Antwerpia – Akwizgran/ Berlin – Warszawa – Terespol/ Kowno (Korytarz 8), z opcją przedłużenia go do Medyki (w perspektywie do 2020 r.) oraz o odcinek Kowno – Ryga – Tallin.
W jednej organizacji łatwiej niż samodzielnie
– Prace na obu korytarzach wkraczają w decydującą fazę zaawansowania. Trwają zaawansowane prace nad Planami Wdrożenia, które muszą zostać sporządzone najpóźniej sześć miesięcy przed uruchomieniem korytarza. Następnie Rady Zarządzające obu korytarzy przekazują te plany Radom Wykonawczym (złożonym z przedstawicieli Ministerstw) do zatwierdzenia. Przed złożeniem Planu, zostanie on skonsultowany w otwartych konsultacjach ze wszystkimi zainteresowanymi. Plany wdrożenia obejmują m.in. opis cech korytarza towarowego, w tym „wąskich gardeł”, opis procedur korytarza, oraz plan inwestycyjny, zatem szczególnie grupy robocze skupiają się obecnie na wykonywaniu odpowiednich analiz, służących następnie jako wkład do planów – mówi „RK” Maria Perkuszewska Zastępca Dyrektora Biura Strategii PKP Polskie Linie Kolejowe S.A.
W przypadku Korytarza 8, do końca 2016 r. biuro Korytarza zlokalizowane będzie w Warszawie. Jego dyrektorem, od września br., jest Jakub Kapturzak. Przewodniczącym Rady Wykonawczej (organ o charakterze koncepcyjno-nadzorczym nad pracą korytarza) na 2015 r. został natomiast Maciej Gładyga, wicedyrektor Departamentu Transportu Kolejowego w MIR.
OSS dla tego korytarza zostanie utworzony we Frankfurcie nad Menem. Rada Zarządzająca (organ zajmujący się bieżącym funkcjonowaniem korytarza) podjęła również decyzję o utworzeniu Europejskiego Ugrupowania Interesów Gospodarczych (EUIG), które zostanie założone na gruncie prawa polskiego z siedzibą w Warszawie. EUIG to organizacja gospodarcza funkcjonująca w obszarze międzynarodowym, którą powołuje się na bazie unijnego rozporządzenia (pochodzącego jeszcze z czasów EWG), 2137/85/WE. Rolą takiej organizacji jest ułatwianie lub rozwój działalności gospodarczej jego członków poprzez ustanowienie wspólnych środków, działań oraz kompetencji. Ideą EUIG jest nawiązanie współpracy międzynarodowej przy założeniu, że pozwoli to na osiągnięcie lepszych wyników niż gdyby każdy uczestnik realizował działalność indywidualnie.
W październiku w Berlinie odbyło się kolejne spotkanie przedstawicieli Rady Zarządzającej oraz Rady Wykonawczej Korytarza 8 z Grupami Doradczymi przewoźników i zarządców terminali intermodalnych. Celem tego spotkania było zgłoszenie uwag przez zainteresowane strony dotyczących organizacji korytarza, co ma posłużyć przy sporządzeniu finalnej analizy przepustowości. Odbył się też warsztat na temat wyników analizy rynku transportowego.
Odnoga do Świnoujścia gotowa nie w 2018, lecz już w 2015 r.
W przypadku Korytarza 5, dyrektorem tworzącego się aktualnie biura tego korytarza został Jarosław Majchrzak. Biuro będzie zlokalizowane w Warszawie, znajdować się w nim będzie także korytarzowy OSS. Także w tym przypadku trwają prace nad utworzeniem EUIG, na gruncie prawa polskiego z siedzibą w Warszawie.
W październiku w Wiedniu odbyło się spotkanie Grup Doradczych Przewoźników i Terminali. Na spotkaniu omówiono m.in. kwestie związane z przepustowością, sposobem zamawiania tras oraz inwestycjami. Spotkanie zaowocowało ustaleniem następujących priorytetów i postulatów:
• Dla Grup Doradczych Przewoźników: zaangażowanie w użytkowanie PCS; oferowanie elastycznych tras wstępnie ustalonych (PaPs) oraz położenie nacisku na koordynację wszelkich zamknięć na infrastrukturze;
• Dla Grup Doradczych Terminali: poprawa parametrów infrastruktury, nie tylko na liniach głównych, ale także na bocznicach; udostępnienie informacji nt. przejazdu pociągów, np. poprzez system TIS i PCS; otwarty dostęp do informacji nt. stanu infrastruktury kolejowej.
Warto też zauważyć, że na mocy unijnego Rozporządzenia 1316/2013 (częściowo modyfikującego wspomniane wcześniej rozporządzenie 913/2010), do Korytarza 5 Bałtyk – Adriatyk dodano na terytorium Polski odnogę do Szczecina i Świnoujścia. Zgodnie z rozporządzeniem z 2013 r., odnoga powinna zostać wdrożona do 2018 r., jednak zgodnie z decyzjami Rady Zarządzającej i Rady Wykonawczej Korytarza 5, nowa odnoga będzie uruchamiana wraz z całym korytarzem, czyli w 2015 r. Analiza rynku transportowego dla korytarza 5 została rozszerzona o odnogę do Szczecina i Świnoujścia, a jej wyniki będą znane w tym miesiącu.