Konsultacje społeczne projektu ustawy – zmiany dot. interoperacyjności i bezpieczeństwa

https://legislacja.gov.pl/projekt/12336306/katalog/12702412#12702412

Projekt zawiera bardzo liczne zmiany, dostosowujące krajowe przepisy do Dyrektywy 2016/797 w sprawie interoperacyjności systemu kolei i Dyrektywy 2016/798 w sprawie bezpieczeństwa kolei.

Zmiany te mają również na celu zapewnienie zgodności z dwoma rozporządzeniami KE określającymi tryb wydawania zezwoleń dla pojazdów i tryb wydawania jednolitych certyfikatów bezpieczeństwa (2018/545/UE i 2018/763/UE). Pierwotny, czerwcowy termin implementacji ww. dwóch dyrektyw, w związku z pandemią COVID-17 został przesunięty do 31 października 2020 r.

Ze względu na znaczący i szeroki zakres zmian, pozwalam sobie wybrać najciekawsze z nich:

- Głębokie przebudowanie rozdziałów 4 i 4a u.t.k. dotyczących bezpieczeństwa i interoperacyjności systemu kolei.

- Wprowadzenie kolei lekkiej tj. miejskiego lub podmiejskiego szynowego systemu transportowego charakteryzującego się wytrzymałością zderzeniową C-III lub C-IV, zgodnie z normą PN-EN 15227, oraz maksymalną wytrzymałością pojazdu wynoszącą 800 kN (wzdłużna siła ściskająca w obszarze sprzęgu).

- Objęcie przepisami ustawy o transporcie kolejowym funkcji nadawcy, odbiorcy, załadowcy, wyładowcy, napełniającego czy opróżniającego czyli istotnych uczestników łańcucha dostaw, które opisane były do tej pory m.in. w Regulaminie dla międzynarodowego przewozu kolejami towarów niebezpiecznych #RID.

- Odformalizowanie postępowań prowadzonych z wykorzystaniem #OSS (punktu kompleksowej obsługi). Projekt ustawy przewiduje możliwość przedkładania Organowi dokumentów w formie zwykłych kopii prowadzenie wymiany korespondencji w formie elektronicznej za pomocą OSS.

- Prezes UTK zyskuje nowe narzędzie administracyjne - zawieszenie lub ograniczenie działalności przewoźnika kolejowego posiadającego jednolity certyfikat bezpieczeństwa po stwierdzeniu, że jego działania stanowią istotne ryzyko dla bezpieczeństwa. Decyzje takie uzyskują, z mocy ustawy, rygor natychmiastowej wykonalności. Narzędzie to stanowi zatem bardzo silny instrument Krajowej Władzy Bezpieczeństwa. 

- Zmianie ulega termin składania przez przewoźników i zarządców corocznych raportów w sprawie bezpieczeństwa za poprzedni rok kalendarzowy. Obecnie terminem przedłożenia takiego raportu będzie 31 maja 2020 r. Do raportów w sprawie bezpieczeństwa za rok 2019 składanych przez przewoźników kolejowych i zarządców infrastruktury zastosowanie znajdą dotychczasowe zasady.

- Po zmianie przepisów przewoźnicy kolejowi będą uzyskiwać jednolite certyfikaty bezpieczeństwa na okres do 5 lat. Oznacza to że Prezes UTK będzie miał również możliwość (podobnie jak dzisiaj przedstawia się to w przypadku certyfikowanych ECM) wydania certyfikatu np. tylko na 3 lata lub na krótszy okres.

- Do ustawy wprowadzono pojęcie bezpiecznej integracji, której wykazanie będzie niezbędne w postępowaniu o wydanie podsystemów strukturalnych zabudowanych w torze lub w pojeździe kolejowym.

- Pojazdy kolejowe wpisane do Krajowego Rejestru Pojazdów (NVR) zostaną również automatycznie wpisane przez Prezesa UTK do Europejskiego Rejestru Pojazdów (EVR) w terminie 30 dni od wejścia w życie ustawy. Działanie to ma na celu uszczelnienie systemu rejestracji pojazdów, w szczególności może mieć to znaczenie, gdy pojazdy te zostały spolonizowane lub są przeznaczone do przewozów międzynarodowych.

- Rozporządzenie Ministra Infrastruktury i Budownictwa w sprawie interoperacyjności zostaje utrzymane w mocy przez okres 12 miesięcy od dnia wejścia w życie nowych przepisów ustawy. Możliwe będzie dokonywanie w tym czasie zmian w tym akcie prawnym.

- „System świadectwowy” dopuszczania wyrobów kolejowych (typów budowli i urządzeń) do eksploatacji nie ulega większym zmianom.

- Postępowania administracyjne w sprawie wydania, przedłużenia i aktualizacji certyfikatów bezpieczeństwa lub autoryzacji bezpieczeństwa, wszczęte i niezakończone przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy będą umarzane.

- Zgodnie z projektem, ustawa ma wejść w życie w terminie 3 miesięcy od publikacji. Zastanowienia jednak wymaga, czy nowelizowane przepisy nie powinny mieć określonej daty dziennej wejścia w życie czyli np. 1 listopada 2020 r. Takie określenie terminu ułatwiałoby zaplanowanie poszczególnych kroków w toczących się projektach dostaw taboru kolejowego i elementów infrastruktury.