Dworce doliny Popradu zwycięzcami konkursu Dworzec Roku 2023

Po wnikliwej selekcji, do audytów zakwalifikowano 24 obiekty. W finałowej ósemce znalazły się: Zajezierze koło Dęblina, Gdańsk Główny, Centrum Przesiadkowe Gogolin, Centrum Przesiadkowe Rokietnica, Węgliniec, Wieliczka Park, Wisła Uzdrowisko oraz – po raz pierwszy w dziejach konkursu – zespół 12 obiektów, zrealizowanych w ramach wspólnego projektu pod nazwą „Dworce Doliny Popradu”. I ta właśnie realizacja znalazła największe uznanie w oczach jury, składającego się z profesjonalistów różnych branż, które przyznało jej tytuł „Dworzec Roku 2023”.

12 dworców nad Popradem

Nagrodzony projekt inwestycyjny obejmuje 12 dworców, na odcinku wybudowanej w roku 1876 linii kolejowej nr 96 Tarnów – Leluchów (Muszyna), pomiędzy Starym Sączem i Muszyną. Dworce położone są w powiecie nowosądeckim, na terenie czterech gmin: Muszyna, Piwniczna-Zdrój, Rytro i Stary Sącz. Warto dodać, że choć linia jest cały czas eksploatowana, wszystkie te dworce były nieczynne dla pasażerów.

Założono podniesienie standardu obsługi i komfortu pasażerów, zwiększenie dostępności dla osób z ograniczoną możliwością poruszania się, a także przywrócenie dawnej świetności obiektom zabytkowym. Osiem obiektów (w Barcicach, Piwnicznej, Piwnicznej-Zdroju, Rytrze, Wierchomli Wielkiej, Żegiestowie, Żegiestowie-Zdroju oraz w Starym Sączu) poddano kompleksowej renowacji i przystosowano do współczesnych wymogów i przepisów budowlanych oraz przeciwpożarowych. W pozostałych czterech lokalizacjach (w Łomnicy-Zdroju, Młodowie, Miliku oraz Zubrzyku) wzniesiono zupełnie nowe budynki, dostosowane do otoczenia, z uwzględnieniem elementów charakterystycznych dla architektury Beskidu Sądeckiego.

Wszystkie budynki zostały dostosowane do obsługi podróżnych o ograniczonej mobilności: zlikwidowano bariery architektoniczne i wyposażono w udogodnienia jak: ścieżki naprowadzające, oznaczenia w alfabecie Braille’a, kontrastowa kolorystyka wnętrz, plany dotykowe budynków. Dworce stały się bardziej ekologiczne, dzięki zastosowaniu systemu BMS (Building Management System), który nadzoruje pracę instalacji i urządzeń. Dzięki temu nie tylko jest optymalizowane zużycie energii elektrycznej, cieplnej oraz wody ale także zapewnione jest bezpieczeństwo, poprzez monitoring, kontrolę dostępu, sygnalizację włamania i napadu, a także zagrożenia przeciwpożarowego. 

Wyróżnienie dla Gdańska Głównego

Internauci, którzy również mogli głosować w konkursie, przyznali swoje wyróżnienie (Nagrodę Publiczności) przebudowanemu w latach 2019-2023 dworcowi Gdańsk Główny. Jest to jeden z najbardziej rozpoznawalnych obiektów kolejowych na terenie Polski. Jego znaczna przebudowa i renowacja, pod ścisłym nadzorem służb konserwatorskich, stanowiła największe przedsięwzięcie PKP S.A. w ramach Programu Inwestycji Dworcowych.

Kosztem blisko 120 mln złotych przywrócono blask zabytkowemu budynkowi, w tym odtworzono wiele cennych detali, a co najważniejsze, dbałość o przywrócenie historycznej formy udanie połączono z wyposażeniem budynku w udogodnienia dla podróżnych. Zlikwidowano bariery architektoniczne i zainstalowano nowe windy, a funkcjonowaniem obiektu zarządza Building Management System, optymalizujący zużycie wody, energii elektrycznej i ciepła (o efektach modernizacji obszernie pisaliśmy w tekście "Jaki jest dworzec Gdańsk Główny po 4 latach remontu"). 

– Werdykt profesjonalistów i internautów, czyli pasażerów kolei i użytkowników dworców pokazuje trendy i wyznacza kierunek, w jakim kolej musi podążać by stawać się coraz bardziej atrakcyjnym sposobem podróżowania – komentuje Prezes Zarządu Fundacji „Pro Kolej” dr Jakub Majewski. To nie tylko punktualne i szybkie pociągi, ale także udogodnienia przed wejściem na pokład i po zejściu z niego. To m.in. dostosowanie do potrzeb osób o ograniczonej mobilności, infrastruktura dla rowerzystów, czytelna i przyjazna informacja, dostęp do portów USB i standardowych gniazd elektrycznych czy tak prozaiczna rzecz jak czynne toalety. Organizowany co roku konkurs promuje zachodzące pozytywne zmiany w infrastrukturze kolejowej i w standardach obsługi podróżnych.

Szósta edycja konkursu

Konkurs zorganizowany został już w po raz szósty. W poprzednich latach tytułu „Dworca Roku” zdobywały: Wągrowiec (2018), Ruda Śląska – Chebzie (2019), Goczałkowice-Zdrój (2020), Oświęcim (2021) oraz Cieszyn (2022). „Nagrodę publiczności” zdobywały w tych latach kolejno: Kartuzy, Tarnów, Przemyśl Główny, Wrocław Główny i Kąty Wrocławskie.

Organizatorem konkursu jest Fundacja „Pro Kolej”. Honorowym patronatem objęli go: Urząd Transportu Kolejowego, Fundacja Grupy PKP, Instytut Kolejnictwa, Stowarzyszenie Architektów Polskich oraz Towarzystwo Urbanistów Polskich. Organizację konkursu wspierają partnerzy: DASAG – wykonawca elementów architektonicznych z betonu szlachetnego, Lagardere Travel Retail – światowy lider w komercjalizacji przestrzeni dworcowych oraz czołowy generalny wykonawca inwestycji infrastrukturalnych na polskim rynku – PORR.