Eksploatowana na polskiej sieci kolejowej tzw. „żółta flota”, do której zaliczają się różnego rodzaju pojazdy będące maszynami do prac przy nawierzchni torowej, podtorzu i sieci trakcyjnej, liczy sobie ok. 2500 jednostek. Podbijarki, oczyszczarki i profilarki tłucznia, transportery materiałów sypkich, czy pociągi sieciowe są kluczowym zasobem wielu przedsiębiorstw wykonawczych i utrzymaniowych, których posiadanie jest niezbędne dla realizacji inwestycji infrastrukturalnych oraz prac utrzymaniowych na liniach kolejowych. Najnowszy raport Zespołu Doradców Gospodarczych TOR: „Kolejowe maszyny torowe i pojazdy specjalne” w kompleksowy sposób opisuje i analizuje polski rynek produkcji, dostaw i eksploatacji tych pojazdów.
W porównaniu do sytuacji innych państw regionu Europy Środkowo-Wschodniej, potrzeby modernizacyjne i utrzymaniowe polskiej sieci kolejowej są duże. Wydatki na infrastrukturę szynową do 2027 r. będą wzrastać - bo choć Polska może liczyć na środki z różnych źródeł unijnych na poziomie zbliżonym do poprzednich lat, to planowana budowa megalotniska (CPK) w centralnej części kraju oznacza zdecydowane zwiększenie wydatków na budowę nowych linii kolejowych. Od 2024 r. spodziewać się więc można rekordowych wartości realizowanych kolejowych projektów infrastrukturalnych.
Choć obecna sytuacja działających na polskim rynku firm wykonawczych z branży infrastrukturalnej jest trudna (luka pomiędzy perspektywami budżetowymi UE oraz kolejnymi edycjami wieloletniego kolejowego planu inwestycyjnego), to jednak ich kierownictwa zdają sobie sprawę z konieczności przygotowania się do zwiększonych zamówień w kolejnych latach – również jeżeli chodzi o bazę sprzętową.
Wyspecjalizowane maszyny torowe i inne pojazdy specjalne to kluczowe aktywa niezbędne do realizacji projektów budowy nowych linii kolejowych, modernizacji i remontów istniejącej infrastruktury, a także do efektywnego wykonywania prac utrzymaniowych. W ostatnich latach (zwłaszcza w 2018 i 2019 r.) niemal wszystkie największe podmioty wykonawcze inwestowały w rozbudowę swojej bazy sprzętowej. Szczególnie duże zakupy poczyniły m.in. Budimex i Torpol. W połowie 2021 r. ta pierwsza spółka informowała o dalszych planach inwestycyjnych zakładających wydanie ok. 129 mln zł na maszyny torowe. PKP PLK realizowały natomiast program zakupu pojazdów specjalnych o wartości ponad 277 mln zł, wsparty przez Unię Europejską ze środków POIiŚ. Ekspansję rozpoczęły także spółki zależne PKP Polskich Linii Kolejowych (PNUIK Kraków, PPM-T, Dolkom oraz ZRK-DOM), dofinansowane przez spółkę-matkę w wysokości 850 mln zł.
Motywacje dotyczące pozyskiwania nowych maszyn torowych i pojazdów specjalnych na polskim rynku dotyczą przede wszystkim konieczności wymiany najstarszych (nieefektywnych i kosztochłonnych) jednostek oraz poszerzania własnych możliwości technicznych (głównie jeśli chodzi o budowę i modernizację linii dla prędkości powyżej 160 km/h). Zakupy takie mają również na celu ograniczenie kosztów związanych z wynajmem pojazdów od firm zewnętrznych, czy zwiększanie wydajności posiadanego taboru. Część podmiotów (przede wszystkim spółki-córki PKP PLK) dąży także do budowy swojego potencjału wykonawczego w branży elektroenergetyki niskonapięciowej oraz sieci trakcyjnej.
Zgodnie z danymi za 2021 r., w Polsce eksploatowanych jest ok. 2500 kolejowych pojazdów specjalnych, w tym ponad 540 jednostek do prac przy nawierzchni kolejowej i podtorzu oraz ok. 120 związanych z budową i utrzymaniem sieci trakcyjnej. Pośród nich najwyższym średnim wiekiem (33-38 lat) cechują się pociągi do transportu odsiewek, żurawie kolejowe, podbijarki, oczyszczarki tłucznia oraz profilarki ław torowiska.
W ostatnich latach szacunkowa roczna wartość kontraktów na zakup maszyn torowych i pojazdów specjalnych wynosiła od ok. 100 mln do nawet ponad 500 mln zł. Pojazdy tego typu kupowane są z myślą o cyklu eksploatacyjnym wynoszącym 15-20 lat, a czas oczekiwania na dostawę nowego pojazdu to ok. 2 lata. Wymiana części z nich, w kontekście przyszłych spodziewanych nakładów inwestycyjnych na infrastrukturę kolejową, będzie w najbliższych latach koniecznością.
Raport Zespołu Doradców Gospodarczych TOR pt. „Kolejowe maszyny torowe i pojazdy specjalne” to pierwsze tego typu opracowanie na polskim rynku. W kompleksowy sposób przedstawia zagadnienie ilostanu oraz wieku eksploatowanych w Polsce kolejowych szynowych maszyn torowych i innych pojazdów o specjalnym przeznaczeniu. Prezentuje także obecną sytuację rynkową w tym sektorze oraz opisuje motywacje zakupowe, zrealizowane projekty i zasoby największych graczy rynkowych.
Raport stworzony przez analityków ZDG TOR to kopalnia wiedzy na temat eksploatowanych w Polsce pojazdów m.in. do prac przy nawierzchni kolejowej i podtorzu (podbijarki, oczyszczarki, pociągi potokowe, profilarki, transportery materiałów sypkich), pociągów sieciowych, drezyn i wózków motorowych, żurawi kolejowych i palownic oraz pojazdów diagnostycznych. Opracowanie opisuje jednostki taborowe wykorzystywane przez PKP Polskie Linie Kolejowe, PKP Energetyka, firmy wykonawstwa infrastrukturalnego, Metro Warszawskie oraz komunalne przedsiębiorstwa tramwajowe.
Dokument w przekrojowy sposób analizuje zakupy poczynione w ostatnich latach w sektorze, przedstawia specyfikę techniczną, ilostan oraz wiek poszczególnych grup pojazdów. Zawiera także informacje na temat rynku ich producentów. Łącznie to ponad 65 stron danych na temat ważnego elementu polskiego rynku kolejowego. Raport jest niezastąpionym źródłem specjalistycznej wiedzy dla m.in.:
- producentów taboru kolejowego,
- podmiotów zajmujących się zapewnieniem wsparcia finansowego transakcji pozyskiwania pojazdów szynowych,
- instytucji finansowych zainteresowanych polskim rynkiem kolejowym,
- firm doradczych.
Więcej informacji na temat raportu pod adresem e-mailowym:
Zapisz się do newslettera:
