KAPE: Kolej ma wielki potencjał ekologiczny

Transport jest jedną z niewielu gałęzi gospodarki, w których w ostatnich latach wzrosło zużycie energii oraz emisja dwutlenku węgla. Tymczasem, według założeń Nowego Zielonego Ładu, w 2050 r. gospodarka całej UE (w tym również Polski) ma być już neutralna klimatycznie. – Cała emisja musi więc zostać skompensowana innymi działaniami, a poszczególne sektory – w tym kolej – trzeba dekarbonizować. Ponieważ kolej jest stosunkowo efektywnym energetycznie środkiem transportu, wszystkie działania powinny zmierzać do przesuwania jak największych potoków pasażerskich z transportu indywidualnego na zbiorowy. Poza tym duża część linii jest zelektryfikowana, zatem transport kolejowy ma potencjał, by być jeszcze bardziej niskoemisyjny – mówił o perspektywach ekologii na kolej dr Węglarz.

Potrzebne wsparcie finansowe

Do czynników sprzyjających transportowi kolejowemu będzie należała kongestia. Należy pamiętać, że samochody elektryczne też będą tworzyć korki. – Wiele osób będzie ze względu na nie przesiadać się do metra, kolei aglomeracyjnej i dalekobieżnej – przewidywał mówca. Jeśli chodzi o efektywność energetyczną i ograniczanie śladu węglowego spółek kolejowych, ich atutem są przestrzenie wokół torów i budynki kolejowe. – Jest w Polsce pewnie kilka tysięcy budynków, na których można montować panele fotowoltaiczne. Można też umieszczać je na zboczach nasypów. Są też możliwości budowy przy torach farm wiatrowych. Technologie oszczędzania energii, takie jak choćby rekuperacja i eco-driving, mogą ograniczyć zużycie nawet do 50% – wyliczał przedstawiciel KAPE. Niewykorzystaną przez siebie nadwyżkę energii kolej może sprzedawać okolicznym mieszkańcom.

Dwa lata temu z inicjatywy branży powstało Centrum Efektywności Energetycznej Kolei. Organizacja przeprowadza szkolenia z zakresu oszczędzania energii oraz promuje dobre praktyki. Wiele jednak jest jeszcze do zrobienia. – Wymiana lokomotyw na nowocześniejsze pozwala na kilkunastoprocentowe oszczędności. Niestety, wiele budynków jest nadal opalanych węglem lub ogrzewanych prądem: takie urządzenia są najprostsze do sterowania, ale najmniej wydajne. Trzeba iść w kierunku budynków autonomicznych i tworzenia magazynów energii. Ponieważ te oparte o akumulatory są dość drogie, rozpatrywane są inne koncepcje, np. magazynowanie w złożu lub w zbiornikach – stwierdził dr Węglarz. Nawet zwykła termomodernizacja budynków wymaga jednak dużych środków. – Jeśli nie pomoże państwo, trzeba będzie przenieść koszty na klientów, a wtedy ci odejdą do konkurencji – ostrzegał.

Mentalność – klucz do sukcesu

Najtańszym i najszybszym działaniem będzie natomiast wymiana opraw oświetleniowych na diody LED (efektywne energetycznie oświetlenie ma najkrótszy okres zwrotu). Gdy to możliwe, energia powinna być dostarczana lokalnie z odnawialnych źródeł, tak by system się bilansował. – O wszystkim zdecydują koszty oraz otoczenie prawne i biznesowe. Kolej ma swoje specyficzne rozwiązania, ale większość środków można stosować w całej gospodarce. Na przykład silniki z lokomotyw da się z powodzeniem montować w stacjach pomp – uzupełnił przedstawiciel KAPE.

Za największy problem w polskiej transformacji energetycznej dr Węglarz uznał niski poziom świadomości. – Walka ze smogiem toczy się bardzo powoli. Kluczową rolę odgrywają trudne do przezwyciężenia bariery nie tyle techniczne, co mentalne. Wprawdzie młodzi są zaniepokojeni perspektywami klimatu, ale starsze pokolenia przyzwyczaiły się do gospodarki permanentnego wzrostu – ocenił. Kolej może odegrać ważną rolę w edukowaniu społeczeństwa, zarówno poprzez przykłady dobrych praktyk, jak i udostępniając nośniki informacji na dworcach i w pociągach. – Musimy przejść na gospodarkę o obiegu zamkniętym. Trzeba w tym celu rozwiązać problemy techniczne, przede wszystkim – efektywne ekonomicznie magazynowanie energii jako wsparcie dla OZE oraz wykorzystywanie energii odpadowej. Wszystko to wymaga dużych zmian w mentalności społeczeństwa – podsumował.

Artykuł powstał na bazie wypowiedzi z konferencji Nowe technologie w branży kolejowej zorganizowanej przez TOR Konferencje. Zachęcamy do udziału w naszych wydarzeniach!