Jakie są plany taborowe województwa wielkopolskiego?

W ostatnich dniach cała branża kolejowa żyje kwestią rozstrzygnięcia konkursu na dofinansowanie do zakupu nowych pociągów w ramach Krajowego Planu Odbudowy. Jednym z wnioskodawców, który uzyskał dotację, choć tylko częściową, jest województwo wielkopolskie.

Wielkopolskie musi znaleźć dodatkowe 160 mln złotych

Samorząd otrzymał niespełna… 68 milionów złotych dotacji, podczas gdy wnioskował o kwotę nieco ponad 215 milionów złotych na zakup ośmiu elektrycznych zespołów trakcyjnych, mieszczących co najmniej 240 pasażerów na miejscach siedzących. Całkowita, szacunkowa wartość tego zakupu to prawie 315,5 miliona złotych.

Oznacza to więc, że region będzie musiał znaleźć ponad 160 mln złotych, żeby kupić nowe pojazdy, bowiem przetarg na ich dostawę już trwa, a swoje oferty złożyło w nim dwoje producentów, a więc Pesa oraz FPS. Obie z nich mają podobną wartość, FPS chce zrealizować dostawę za niecałe 330 milionów złotych brutto, natomiast Pesa za kwotę 333 milionów złotych brutto. Budżet samorządu to niewiele ponad 315 milionów złotych brutto.

Oferty poznaliśmy w październiku ubiegłego roku i wciąż oczekujemy na rozstrzygnięcie postępowania. Jak mówi nam Wojciech Jankowiak, wicemarszałek województwa wielkopolskiego odpowiedzialny za kolej, wybór najkorzystniejszej oferty może nastąpić do końca pierwszego kwartału bieżącego roku – Województwo zastrzegło sobie możliwość unieważnienia postępowania w przypadku gdy środki publiczne, które Zamawiający miał przeznaczyć na sfinansowanie części zamówienia nie zostaną mu przyznane – dodaje Jankowiak.

Jak na razie nie wiadomo więc, czy przetarg zostanie rozstrzygnięty, czy też zamówienie będzie unieważnione.

Kolejne pojazdy, elektryczne lub bateryjne/wodorowe

Poza ośmioma pojazdami z KPO, Wielkopolska planuje także dalsze zakupy nowych pociągów, o czym mówi nam marszałek Jankowiak.

– Województwo Wielkopolskie planuje się ubiegać o dofinansowanie z następujących programów: Fundusze Europejskie dla Wielkopolski 2021-2027 na zakup 6 szt. jednostek taboru zeroemisyjnego wykorzystywanego do przewozów pasażerskich o charakterze regionalnym i aglomeracyjnym. W aktualnej wersji harmonogramu naboru wniosków dla Programu Fundusze Europejskie dla Wielkopolski 2021-2027 obowiązującym od grudnia 2023 r. nie przewidziano jeszcze konkursów na zakup taboru. Ponadto planujemy też wnioskować o środki z programu Fundusze Europejskie na Infrastrukturę, Klimat, Środowisko 2021-2027 (FEnIKS) na zakup co najmniej 5 sztuk pojazdów zeroemisyjnych – wylicza Wojciech Jankowiak.

Co istotne, region nie precyzuje pojęcia tabor zeroemisyjny, za którym może się kryć zarówno zakup pociągów elektrycznych jak też wodorowych lub bateryjnych – Na tą chwilę nie podjęto jeszcze decyzji jaki tabor zostanie zakupiony w ramach programu regionalnego oraz FEnIKS-a – mówi decydent.

Tabor wodorowy wciąż w grze

W 2022 roku informowaliśmy o tym, że województwo planuje inwestować w tabor wodorowy, który miałby pomóc w obsłudze linii niezelektryfikowanych, zwłaszcza, że przy pomocy środków unijnych nie można już kupować pojazdów spalinowych oraz dwutrakcyjnych, spalinowo-elektrycznych. Czy region wciąż myśli więc o zakupach takich pociągów?

– Województwo Wielkopolskie podtrzymuje swoje zainteresowanie zakupem taboru wodorowego. Niemniej jednak ostateczne decyzje podejmowane będą po przeprowadzeniu rozeznania rynku i szczegółowej analizy, w szczególności w zakresie kosztów zakupu i utrzymania takich pojazdów, budowy stacji tankowania oraz środków, które mogłyby być przeznaczone na ten cel przez Samorząd Województwa Wielkopolskiego – mówi Jankowiak.

Wicemarszałek przypomniał też, że w produkcji pozostają już cztery pojazdy Elf 2, które mają dotrzeć do zamawiającego w przyszłym roku. Województwo zakupiło je dzięki ogromnej, ponad 100-milionej, dotacji z budżetu państwa w ramach tzw. Polskiego Ładu.

Nowe linie wymagają kolejnych pociągów

Osobną kwestią jest konieczność zapewnienia taboru do obsługi linii kolejowych, które zostaną zrewitalizowane w ramach programu Kolej Plus. W województwie wielkopolskim mają być to cztery odcinki (piąty, związany z budową nowej linii kolejowej do Turku jest mocno wątpliwy, o czym więcej tutaj). Tylko w przypadku trasy do Śremu planowana jest jej elektryfikacja, natomiast trzy pozostałe linie, do Gostynia, Międzychodu oraz Czarnkowa mają mieć jak na razie charakter spalinowy (w przyszłości elektryfikację mógłby przejść chociażby odcinek do Międzychodu, który ma stać się drugą linią łączącą Poznań z Gorzowem Wielkopolskim oraz Szczecinem).

Oznacza to, że jak na razie na trzech wspomnianych liniach niezbędne będzie uruchamianie jednostek spalinowych, dwutrakcyjnych lub bateryjnych/wodorowych. Wojciech Jankowiak mówi, że samorząd nie zdecydował jeszcze, jakie pojazdy będzie kupował do obsługi nowych niezelektryfikowanych tras, lecz zakup kolejnych pojazdów jest pewny. W grę wchodzi również sięgnięcie po używany tabor spalinowy.

– W związku z zamiarem uruchomienia nowych połączeń na liniach niezelektryfikowanych oraz planowanymi w latach 2024-2027 ciągłymi wyłączeniami z ruchu taboru spalinowego z uwagi na konieczność przeprowadzenia napraw okresowych pociągów, wspólnie z Kolejami Wielkopolskimi rozważamy możliwość zakupu taboru używanego. Mając na względzie bardzo ograniczony rynek wtórny taboru kolejowego, w sposób ciągły prowadzone jest rozeznanie rynku krajowego i zagranicznego w tym zakresie – deklaruje Jankowiak.

Samorząd nie skorzystał jednak z możliwości zakupu używanych jednostek należących do województwa zachodniopomorskiego, które ostatecznie kupiło Polregio.

Po raz kolejny usłyszeliśmy też, że województwo stale monitoruje rynek pojazdów piętrowych i nie wyklucza inwestycji w taki tabor w przyszłości i to mimo tego, że pociągi Kolei Wielkopolskich przewożą coraz większą liczbę pasażerów i biją rekordy popularności, a samorząd dołożył kolejne kursy w ramach Poznańskiej Kolei Metropolitalnej.

„Kible” w końcu pójdą w odstawkę?

Zakupy nowych pociągów mają też pozwolić na ostateczne wycofanie zmodernizowanych EN57, które są użytkowane przez Koleje Wielkopolskie. Przypomnijmy, że samorząd województwa posiada 12 zmodernizowanych „kibli”. Siedem z nich przeszło modernizację w latach 2011-2015, dokonaną przez Newag, natomiast pozostałe pięć jednostek zmodernizowano w 2017 roku, czego dokonały ówczesne ZNTK Mińsk Mazowiecki, aktualnie wchodzące w skład grupy Pesa.

– Planując modernizację zakładaliśmy, że pojazdy te będą eksploatowane przez okres około 15 lat. Siedem tych zmodernizowanych przez NEWAG poddawanych jest aktualnie drugiej naprawie okresowej P4 po modernizacji. Biorąc pod uwagę stopień wyeksploatowania tych pociągów, prawdopodobne jest ich wycofanie z użytkowania po osiągnięciu przebiegu 500 tys. km lub upływie 5 lat kwalifikującego je do kolejnej naprawy okresowej. Z kolei te zmodernizowane w ZNTK Mińsk Mazowiecki, w latach 2021-2022 poddane zostały pierwszej naprawie okresowej P4. Przewidujemy, że pojazdy te będą eksploatowane podobnie do momentu osiągnięcia przebiegu 500 tys. km lub czasu 6 lat kwalifikującego je do trzeciej naprawy P4. Ostateczne decyzje w sprawie wycofania z użytkowania zmodernizowanych EN57 uzależnione będą od stanu technicznego tych pojazdów oraz ilostanu posiadanej floty taboru elektrycznego – tłumaczy Wojciech Jankowiak.

Plany taborowe mają być odpowiedzią na dalsze plany regionu, który chce nie tylko reaktywować kolejne linie kolejowe (w ramach programu Kolej Plus), ale myśli także o dalszym zagęszczaniu połączeń na już istniejących odcinkach.