Jaki jest „rozsądny zysk” operatora transportu zbiorowego?

Rozporządzenie stanowi wykonanie dyspozycji zawartej w ustawie o publicznym transporcie zbiorowym poprzez szczegółowe uregulowanie zasad ustalania rekompensaty w odniesieniu do poniesionych kosztów w związku ze świadczeniem przez operatora usług w zakresie publicznego transportu zbiorowego. Jak czytamy w uzasadnieniu do projektu, zgodnie z ww. ustawą minister właściwy do spraw finansów publicznych w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw transportu określi, w drodze rozporządzenia, sposób określenia wysokości rozsądnego zysku, mając na uwadze:

1) rodzaj transportu,
2) kapitał, od którego należy liczyć wysokość rozsądnego zysku,
3) konieczność zapobiegania nadmiernemu poziomowi rekompensaty.

Rozporządzenie przenosi do polskiego systemu prawnego pojęcie „rozsądnego zysku”, jakim posługuje się załącznik do rozporządzenia (WE) nr 1370/2007 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 23 października 2007 r., dotyczące usług publicznych w zakresie kolejowego i drogowego transportu pasażerskiego oraz uchylające rozporządzenie Rady (EWG) nr 1191/69 i (EWG) nr 1107/70 (Dz. Urz. UE L 315 z 3.12.2007 r., str. 1; dalej: rozporządzenie nr 1370/2007). Jednocześnie należy wskazać, że rozporządzenie nr 1370/2007 nie wskazuje zasad określenia wysokości rozsądnego zysku. Zatem istnieje potrzeba doprecyzowania i uszczegółowienia powyższego zagadnienia poprzez regulacje krajowe.

Istotą rozporządzenia jest szczegółowe określenie sposobu ustalania wysokości rozsądnego zysku przez operatora publicznego transportu zbiorowego. Zgodnie z Załącznikiem do rozporządzenia nr 1370/2007 rozsądny zysk stanowi element rekompensaty. Zgodnie ustawą o publicznym transporcie zbiorowym finansowanie przewozów o charakterze użyteczności publicznej może polegać w szczególności na przekazaniu operatorowi rekompensaty z tytułu:

a) utraconych przychodów w związku ze stosowaniem ustawowych uprawnień do ulgowych przejazdów w publicznym transporcie zbiorowym lub
b) utraconych przychodów w związku ze stosowaniem uprawnień do ulgowych przejazdów w publicznym transporcie zbiorowym ustanowionych na obszarze właściwości danego organizatora, o ile zostały ustanowione lub
c) poniesionych kosztów w związku ze świadczeniem przez operatora usług w zakresie publicznego transportu zbiorowego.

Operatorowi przysługuje rekompensata, jeżeli wykaże, że podstawą poniesionej straty z tytułu realizacji usług w zakresie publicznego transportu zbiorowego są utracone przychody i poniesione koszty proporcjonalnie do poniesionej straty. Stosownie natomiast do art. 52 ust. 2 ustawy o publicznym transporcie zbiorowym operatorowi przysługuje rozsądny zysk, o którym mowa w załączniku do rozporządzenia nr 1370/2007, w ramach rekompensaty w części dotyczącej poniesionych kosztów w związku ze świadczeniem przez operatora usług w zakresie publicznego transportu zbiorowego.

Zgodnie z ustawą o publicznym transporcie zbiorowym wysokość rozsądnego zysku należy ustalać w taki sposób, aby zapobiegać nadmiernemu poziomowi rekompensaty. Rozporządzenie zawiera zatem regulacje nakazujące obliczanie rozsądnego zysku od skorygowanej wartości kapitału zaangażowanego, który stanowią wyłącznie aktywa wymienione w rozporządzeniu, wycenione w wartościach bieżących, które nie są obciążone żadnymi zobowiązaniami i które zostały zakupione wyłącznie z majątku operatora.

Ponadto w celu zapobiegania nadmiernemu poziomowi rekompensaty przyjmuje się, iż stopa rozsądnego zysku dla przedsięwzięć transportowych wynosi nie więcej niż 6 proc. (w transporcie kolejowym, innym szynowym, linowym, linowo – terenowym, morskim oraz w żegludze śródlądowej) oraz nie więcej niż proc. (w transporcie drogowym).

Zgodnie z projektem, rozporządzenie wchodzi w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia.