PKP PLK sukcesywnie przygotowują Centralną Magistralę Kolejową do prędkości 250 km/h. Częścią tych prac jest szlifowanie szyn oraz rozjazdów, a efektem wygładzenie nierówności na powierzchni szyn, redukcja hałasu oraz zwiększenie komfortu podróży. Wartość zadania współfinansowanego ze środków Krajowego Planu Odbudowy i Zwiększania Odporności (KPO) to ponad 20 mln zł. Pociągi nie będą jednak mogły wykorzystać tych możliwości bez uruchomienia systemu łączności GSM-R, którego realizacja jest już opóźniona o kilka lat.
Szlifowanie szyn w torze nr 1 i 2 oraz rozjazdów na całej 224-kilometrowej trasie od Grodziska Mazowieckiego do Zawiercia jest elementem dostosowania CMK do najwyższych prędkości na polskiej sieci kolejowej. – Zadanie zrealizowane w 2024 roku polegało na wyprofilowaniu szyn i rozjazdów, aby zapewnić parametry wymagane dla kolei dużych prędkości. Podczas prac ruch pociągów na CMK był utrzymany – informuje zarządca infrastruktury.
Gładsze szyny i ETCSSzlifowanie szyn znacząco wpływa na jakość i bezpieczeństwo podróży. W trakcie przejazdu specjalistycznej maszyny torowej usuwane są nierówności i wady na powierzchni szyn, co pozwala pociągom poruszać się szybciej i płynniej. Usunięcie defektów i nierówności zmniejsza ryzyko awarii, co przekłada się na bezpieczeństwo ruchu kolejowego. Gładkie szyny redukują hałas generowany przez pociągi, co jest korzystne zarówno dla pasażerów, jak i mieszkańców okolicznych terenów. Ponadto lepiej wyprofilowane szyny przedłużają żywotność i zmniejszają zużycie kół, co przekłada się na niższe koszty utrzymania infrastruktury i pojazdów kolejowych.
Kluczowym przedsięwzięciem na Centralnej Magistrali Kolejowej jest budowa systemu ETCS poziomu 2 na 200-kilometrowym odcinku Szeligi – Zawiercie oraz budowa nowoczesnych urządzeń sterowania ruchem kolejowym. ETCS to nowoczesny system kontroli jazdy na kolei, który w sposób ciągły nadzoruje prowadzenie pojazdu przez maszynistę, monitorując dopuszczalną prędkość oraz miejsca zatrzymania. Komunikacja pomiędzy pociągiem a systemem przytorowym odbywa się drogą radiową z wykorzystaniem kolejowej sieci telekomunikacyjnej. Jego wdrożenie przyczyni się do zwiększenia bezpieczeństwa prowadzenia ruchu kolejowego oraz oszczędności w zużyciu energii poprzez poprawę przepustowości i płynności przejazdu pociągów.
Szybsze podróże po CMK: tak blisko, a tak daleko
W ramach prac zabudowane zostaną m. in. nowe komputerowe urządzenia zabezpieczające ruch kolejowy (np. samoczynna blokada liniowa), które zapewnią bezpieczeństwo większej liczbie pociągów znajdujących się w tym samym czasie na danym szlaku. Urządzenia stacyjne będą dostosowane do współpracy z systemem ETCS poziomu 2. Nowe urządzenia zapewnią wymagany poziom bezpieczeństwa dla szybkich pociągów. Po wykonaniu wszystkich niezbędnych prac, uruchomieniu systemu ERTMS/GSM-R, systemu ERTMS/ETCS poziomu 2 oraz przeprowadzeniu procesu certyfikacji i uzyskaniu zezwolenia na dopuszczenie do eksploatacji całej linii CMK będzie możliwy przejazd pociągów z prędkością do 250 km/h.
Inwestycja jest jednak znacznie opóźniona. W 2019 r., w momencie podpisywania kontraktu, ówczesne władze PKP PLK i Ministerstwa Infrastruktury
zakładały zakończenie prac w roku 2023. Termin był następnie
wielokrotnie przesuwany, aż w końcu
nawet rok 2025 przestał być uznawany przez resort za realny. Główna przyczyna to
poślizg w realizacji ogromnego kontraktu na system GSM-R: choć przedstawiciele PKP PLK zapewniają o postępach w negocjacjach z wykonawcą, porozumienia wciąż nie osiągnięto. Zaawansowanie kontraktu w przypadku CMK jest większe niż na innych objętych nim liniach: wynosi ok. 90%, a do ustawienia pozostał tylko jeden maszt. Tymczasem jednak z powodu wymiany urządzeń ETCS z poziomu 1 na poziom 2 prędkość pociągów na magistrali
musiała zostać ograniczona z 200 do 160 km/h.