Flirty LEO Express będą dwusystemowe

LEO Express to drugi po RegioJet kolejowy przewoźnik pasażerski w Czechach, który postanowił uruchomić komercyjne połączenia dalekobieżne na magistrali łączącej Pragę i Ostrawę. Od początku funkcjonowania przewoźnika posiada on wyłącznie 5 sztuk pięcioczłonowych elektrycznych zespołów trakcyjnych typu Flirt produkcji Stadlera, oznaczonych jako seria 480 (pojazdy spalinowe, wykorzystywane do obsługi połączeń regionalnych w kraju pardubickim, są wynajmowane). Co ciekawe, w trzecim członie nie ma żadnych drzwi, dzięki czemu jednostki te są dość pojemne – mieściły początkowo 237 pasażerów w trzech klasach (później, wraz z wprowadzeniem klasy Economy Plus, liczba miejsc siedzących uległa zmniejszeniu). Flirty zakupiono jako pojazdy jednosystemowe, dostosowane wyłącznie do systemu zasilania 3 kV DC.

Duża część czeskiej sieci kolejowej od początku była jednak zelektryfikowana z wykorzystaniem systemu zasilania 25 kV AC 50 Hz, który docelowo ma być jednolitym standardem w Czechach, a także na Słowacji. Choć transformacja w Czechach przebiega na razie bardzo powoli (co każe poddać w wątpliwość realność przedstawianych do tej pory harmonogramów), przewoźnicy zdążyli już podjąć zakrojone na szeroką skalę przygotowania do tego procesu – zamawiane przez nich pojazdy elektryczne są przeważnie dwusystemowe, o ile nie zostały zakupione z myślą o obsłudze południowej i północno-zachodniej części sieci kolejowej, gdzie standardem jest system zasilania 25 kV AC 50 Hz.

Zmianę systemu zasilania na fragmencie linii kolejowej nr 330 Přerov – Břeclav odczuł już LEO Express. Przewoźnik oferował przez wiele lat połączenia do Starého Města u Uherského Hradiště przez Hulín i Otrokovice, zapewniając możliwość atrakcyjnego dojazdu z Pragi do szeregu miast w kraju zlińskim. Jednak w 2022 roku latem z uwagi na zmianę systemu zasilania na 25 kV AC 50 Hz na odcinku Nedakonice – Říkovice stało się to niemożliwe. Dlatego przewoźnik obsługuje dziś jedynie relację Praga – Ostrawa – Bohumín z codziennym przedłużeniem dwóch par do Koszyc przez Żylinę, Poprad i Preszów oraz w wybrane dni do Krakowa przez Oświęcim.

Już wkrótce LEO Express zyska jednak możliwość obsługi całej czeskiej i słowackiej sieci kolejowej. Przewoźnik podpisał bowiem 23 stycznia z producentem pojazdów, czyli Stadlerem, na ich przebudowę, w efekcie której stanie się możliwa jazda na liniach kolejowych z systemem zasilania 25 kV AC 50 Hz. Prace mają zostać zrealizowane w zakładzie produkcyjnym we Frauenfeld w Szwajcarii. Modernizacja 5 jednostek pochłonie ok. 400 mln CZK, co przy obecnych kursach walut odpowiada ok. 68 mln zł, przy czym 40% nakładów inwestycyjnych pokryje dotacja przyznana przez Ministerstwo Transportu Republiki Czeskiej.

Tzw. dualizacja elektrycznego taboru trakcyjnego nie jest czymś nowym w Czechach. W ubiegłym roku latem RegioJet zlecił modyfikację 9 lokomotyw elektrycznych serii 162 wraz z zabudową urządzeń pokładowych systemu ETCS, choć udało się znaleźć wykonawcę prac dopiero za piątym razem, mimo że dualizację tych samych maszyn zlecało już wcześniej ČD Cargo. Z kolei České dráhy przeprowadziły dualizację 12 elektrycznych zespołów trakcyjnych RegioPanter, obsługujących połączenia w kraju usteckim. Warto dodać, że zwłaszcza w przypadku EZT dualizacja wiąże się z koniecznością przeprowadzenia modyfikacji w systemach sterowania. Pojazdy zasilane prądem zmiennym są bowiem cięższe z uwagi na transformator.