Prezentujemy pierwszą część odpowiedzi kandydatów w wyborach do Parlamentu Europejskiego, na temat priorytetów rozwoju transportu kolejowego na terenie UE.
Poniżej zamieściliśmy odpowiedzi kandydatów na pierwsze z pytań zawartych w ankiecie „Rynku Kolejowego”, jakie działania związane z rozwojem transportu kolejowego (w ujęciu „ogólnoeuropejskim”) należy przede wszystkim podjąć na forum UE w trakcie kadencji PE 2014-19.
Dziś jeszcze, po południu, zaprezentujemy odpowiedzi na temat najbardziej pożądanej alokacji środków pomocowych w ramach perspektywy 2014-20 (ile procent środków powinno być przeznaczone na kolej, a ile na drogi), natomiast jutro przybliżymy opinie kandydatów na temat budowy Kolei Dużych Prędkości i zasadności wdrożenia zapisów IV Pakietu Kolejowego.
PO: Ciągle podnosić jakość usług, uregulować stawki dostępu do infrastruktury
Danuta Huebner (liderka listy warszawskiej): Popieram urzeczywistnianie europejskich sieci transeuropejskich TEN-T także w ich wymiarze kolejowym. Popieram także tworzenie jednolitego europejskiego obszaru kolejowego, którego finansowanie miałoby charakter zrównoważony.
Joanna Skrzydlewska („dwójka” na liście w woj. łódzkim): Przede wszystkim należy mieć na uwadze konieczność ciągłego podnoszenia jakości usług świadczonych przez przewoźników kolejowych, a także włączenia sieci kolejowych w poszczególnych państwach członkowskich w ogólnoeuropejską modalną sieć transportową oraz umożliwienia pasażerom korzystania z jednego biletu kolejowego w pociągach różnych przewoźników, świadczących usługi w kraju i w połączeniach trasngranicznych. Poprawa działania przewoźników kolejowych w tych dziedzinach z pewnością zwiększy atrakcyjność transportu kolejowego dla pasażerów. Pozwoli wyeliminować też z naszej codzienności absurdalny wymóg obowiązujący na przykład w Polsce, by pasażerowie musieli kupić bilet na przejazd pociągiem konkretnego przewoźnika, a nie bilet na przejechanie danej trasy.
Bogdan Marcinkiewicz (7. miejsce w woj. śląskim): Transport kolejowy stoi obecnie przed ogromnym wyzwaniem. Z jednej strony ma on odpowiadać na potrzeby związane z coraz powszechniejszą mobilnością obywateli. Z drugiej natomiast ma zapewnić dobrą alternatywę dla innych form transportu w obliczu wzrostu cen paliwa oraz coraz większej uwagi poświęcanej wpływowi transportu na środowisko. To sprawia, że koleje muszą być bardziej wydajne. Nadal transport kolejowy cierpi na brak pewnego dynamizmu, niezawodności, elastyczności i ukierunkowania na klienta. W nadchodzącej kadencji PE powinniśmy skupić się na interoperacyjności pomiędzy krajowymi sieciami kolejowymi oraz dalszych inwestycjach w większą konkurencję, promowania normalizacji technicznej poszczególnych systemów kolejowych i modernizacji europejskiej infrastruktury kolejowej.
Marcin Święcicki (7. miejsce w Warszawie): Doprowadzić szlaki między głównymi miastami do końca.
Ryszard Świlski (5. miejsce na liście pomorskiej): Po pierwsze: „Pasażer” – tu należy rozumieć integrację transportu, określenie wymagań pod względem honorowania biletów innych operatorów. Jeśli „Pasażer”, to transport publiczny – nadanie rangi priorytetowej dla transportu zbiorowego, rowerowego i pieszego względem indywidualnego. Podobnie jak edukacja i opieka zdrowotna, transport publiczny winien stać się dobrem. Poza tym, należy uregulować kwestię stawek dostępu do infrastruktury kolejowej: powszechnie wiadomo, że wysokość stawek jest największą barierą dla konkurencyjności transportu kolejowego względem drogowego.
PiS: zakończyć prace nad IV Pakietem, promować rozwój kolei w Europie
Ryszard Czarnecki (lider listy w Wielkopolsce): Po pierwsze, zakończenie prac nad IV Pakietem Kolejowym. Aby pobudzić europejski wzrost gospodarczy, konieczne jest dalsze wzmacnianie wspólnego rynku transportowego. Pomogą w tym odpowiednie zapisy IV Pakietu Kolejowego, o które należy aktywnie zabiegać. Z polskiego i europejskiego punktu widzenia jest to m.in. możliwość wsparcia modernizacji infrastruktury kolejowej, co przyniesie korzyści zwłaszcza pasażerom, ale również przewoźnikom czy producentom taboru. Po drugie, Zagwarantowanie rozwoju sektora kolejowego w UE. Kolej jawi się jako bardzo ekologiczny i wydajny środek transportu, co wpisuje się doskonale w unijną strategię rozwoju transportu niskoemisyjnego. Na poziomie UE konieczne jest forsowanie rozmaitych inicjatyw, które wesprą rozwój sektora, np. nacisk na duże inwestycje infrastrukturalne obejmujące modernizację i rozwój transeuropejskich linii kolejowych. Pozwoli to przyspieszyć wydawanie środków unijnych i ukierunkuje środki na rozwój europejskiego kolejnictwa. Po trzecie, uproszczenie przepisów na poziomie UE. W sytuacji, kiedy polski rząd nie radzi sobie z wydawaniem pieniędzy na kolei z powodu zbyt skomplikowanych przepisów prawnych na poziomie krajowym, zachodzi konieczność uproszczenia przepisów uchwalanych w UE. Unia nie może przeprowadzić za Polskę kluczowych inwestycji, ale może starać się uprościć życie przedsiębiorcom poprzez redukcję biurokracji i gąszczu unijnych przepisów prawnych do absolutnego minimum.
Ryszard Legutko (lider listy w okręgu małopolsko-świętokrzyskim): Po pierwsze, rozwój transportu towarowego, który jest tańszy i pewniejszy niż drogowy; tylko w Polsce trwa jego degradacja. Po drugie, modernizacja taboru w Polsce. Nie jest to wątek ogólnoeuropejski ale przyniesie korzyść nie tylko Polakom. Po trzecie, rozwój połączeń Północ-Południe (Bałtyk – Adriatyk). Połączenia na tej osi w naszej części Europy są skrajnie niefunkcjonalne; należy jak najszybciej postawić na ich rozwój w ramach europejskich korytarzy transportowych.
Tomasz Poręba (lider listy na Podkarpaciu): Po pierwsze, dalsza integracja wspólnego unijnego rynku transportowego poprzez zakończenie prac nad częścią polityczną IV Pakietu Kolejowego. Ważne jest, aby pakiet ów uwzględniał różne modele funkcjonowanie kolei w poszczególnych krajach członkowskich i kondycję ich sektorów kolejowych. UE powinna zagwarantować odpowiednio długie okresy przejściowe dla europejskich przewoźników na przygotowanie się do konkurencji o klienta na w pełni otwartym europejskim rynku przewozów pasażerskich. Ponadto należy zagwarantować, że UE nie będzie ingerować w modele biznesowe przewoźników, które różnią się w poszczególnych krajach członkowskich (model zintegrowany vs. model rozdzielony). Po drugie, wspieranie kolei jako transportowego środka przyszłości. Kolej jest jednym z najbardziej efektywnych i przyjaznych środowisku środków transportu, którego potencjał pozostaje wciąż niewykorzystany. Kluczowe jest więc wspieranie w Parlamencie Europejskim inicjatyw, które zapewnią dalszy rozwój europejskiego kolejnictwa, zarówno jeśli chodzi o przewóz towarów jak i osób (w Polsce mieliśmy akcję „Tiry na tory”, w Europie mamy kampanię „Shift2Rail”). Po trzecie, zagwarantowanie finansowania na rozwój sektora kolejowego w Polsce i Europie. Dalsza integracja europejskiego rynku kolejowego oraz rozwój tego sektora w Europie wiąże się z poważnymi wydatkami. Wspomniane wyżej kampanie „Tiry na tory” czy „Shift2Rail” wymagają ogromnych nakładów finansowych np. na rozwój infrastruktury multimodalnej czy usprawnienie metod sterowania ruchem. Kluczową rolę przy zagwarantowaniu tych środków będzie odgrywał Parlament Europejski, który w kwestii ustalania unijnego budżetu ma ogromne uprawnienia.
Hanna Foltyn Kubicka („dwójka” w Warszawie): Po pierwsze, walka o budżet na rozwój kolei. Trzeba zagwarantować, aby środki przyznane państwom członkowskim na rozwój kolei rzeczywiście (m.in. Polsce) służyły temu celowi. Nie można dopuścić do tego, że środki te są przerzucane gdzie indziej, ponieważ zbyt skomplikowane przepisy i procedury nie pozwalają na ich pełne wykorzystanie. Zachodzi więc konieczność uproszczenia niektórych przepisów uchwalanych na poziomie europejskim. Po drugie, promowanie rozwoju kolei w Europie. W kontekście unijnej dyskusji o konieczności redukcji CO2 i usprawnienia transportu w UE, kolej jawi się jako środek transportu, który może pomóc w osiągnięciu tych celów. Kolej już jest jednym z bardziej przyjaznych środowisku środków transportu, a przy wsparciu odpowiednich inicjatyw na forum UE, jej potencjał jeszcze wzrośnie. Po trzecie, zagwarantowanie płynnego otwarcia rynków przewozów pasażerskich w Europie. W przypadku otwarcia europejskich rynków przewozów pasażerskich (w tym polskiego), na konkurencję z zagranicy, co w tej chwili zakłada unijny IV Pakiet Kolejowy, konieczne jest odpowiednie przygotowanie do tego przewoźników w poszczególnych krajach UE. W tym celu konieczna jest walka o wydłużenie terminu wejścia w życie nowych przepisów unijnych, celem odpowiedniego przygotowania się polskich przewoźników do konkurencji ze strony kolei czeskich czy niemieckich.
SLD: zbudować KDP we wschodniej UE, przejrzyście rozliczyć środki pomocowe
Joanna Senyszyn („jedynka” w okręgu małopolsko-świętokrzyskim): Po pierwsze, harmonizacja praw pasażerów we wszystkich gałęziach transportu (tak aby prawa i obowiązki pasażerów pociągów były porównywalne z prawami i obowiązkami np. pasażerów samolotów). Po drugie, promowanie ekologicznego taboru kolejowego (z uwzględnieniem ekologicznych materiałów konstrukcyjnych, ograniczenia emisji hałasu, CO2). Po trzecie, rozwój zintegrowanego europejskiego systemu zakupu biletów kolejowych
Lidia Geringer de Oedenberg (liderka listy dolnośląsko-opolskiej): Za najważniejsze działania konieczne do poprawy sytuacji kolei we wschodniej części Unii Europejskiej uważam zharmonizowanie połączeń narodowych, które już istnieją. Dobry rozkład pociągów z pewnością przyczyni się do częstszego korzystania z transportu kolejowego. Ponadto wydaje mi się, że należy zainwestować część środków w nowe połączenia międzynarodowe, zwłaszcza tam, gdzie nie ma dogodnych połączeń autobusowych czy lotniczych. Kolejny kierunek rozwoju, jaki należy obrać, to budowa Kolei Dużych Prędkości we wschodniej UE.
Bogusław Liberadzki (otwiera listę lubusko-zachodniopomorską): Po pierwsze, modernizacja infrastruktury, szczególnie interoperacyjność. Po drugie, monitorowanie realizacji IV Pakietu Kolejowego w poszczególnych państwach członkowskich. Po trzecie, czytelna ocena wykorzystania środków z perspektywy 2007-13 i ustanowienie mechanizmów egzekwujących rozwój infrastruktury transportowej i kolejowej w szczególności takich państwach jak Polska, gdzie są duże zaniedbania w infrastrukturze kolejowej.
PSL: Ujednolicić ERTMS, uwzględniać regionalne realia funkcjonowania kolei
Andżelika Możdżanowska („dwójka” w Wielkopolsce): Priorytetem jest ujednolicenie przepisów w zakresie sterowania ruchem – ERTMS. System ten umożliwi osiągnięcie większych prędkości w istniejących już korytarzach polskich i europejskich.
Grzegorz Benedykciński (lider listy w Warszawie): Po pierwsze, zapewnienie niezbędnego poziomu środków finansowych w budżecie Unii Europejskiej na rozwój i modernizację transportu kolejowego. Priorytetem finansowym powinno być wprowadzanie nowoczesnych technologii tak w zakresie rozwiązań technicznych i technologicznych taboru i infrastruktury kolejowej jak również w zakresie organizacji i zarządzania ruchem pociągów. Skrócony czas podróży i poprawa komfortu jazdy wpłynie na wzrost konkurencyjności transportu kolejowego zwłaszcza w przewozach międzyaglomeracyjnych i aglomeracyjnych. Niebagatelnym efektem jest poprawa stanu środowiska naturalnego (powietrza) i zmniejszenie ruchu drogowego w aglomeracjach. Po drugie, kontynuacja działań rozwojowych i modernizacyjnych sieci i transportu kolejowego w ramach paneuropejskiej sieci TEN-T. Niezwykle istotny czynnik integracyjny zwłaszcza dla krajów „nowej” Unii z Europy Środkowo Wschodniej. Po trzecie, wzmocnienie działań związanych z wprowadzaniem Europejskiego Systemu Zarządzania Ruchem ERTMS w obu jego zasadniczych elementach (GSM-R i ETCS). Mam tu na myśli poprawę bezpieczeństwa ruchu pociągów ale także usprawnienie zarządzania i kontroli oraz wzrost przepustowości linii, co przyczyni się do obniżenia kosztów i wzrostu konkurencyjności transportu kolejowego.
Adam Struzik („trójka” na liście mazowieckiej): Po pierwsze, dokończenie prac nad wdrożeniem IV Pakietu Kolejowego. Obecnie Parlament Europejski w pierwszym czytaniu przyjął propozycję zmian w dokumentach kształtujących europejski system kolejowy. Ze względu na złożoną tematykę i odmienne stanowiska można oczekiwać, że ostateczne rozstrzygnięcia zapadną w kolejnej kadencji PE. Istotne jest zatem, aby promując rozwój rynku poprzez jego otwarcie na konkurencję, uwzględniać regionalne uwarunkowania funkcjonowania tego rynku jak choćby przeobrażenia krajowego systemu przewozów regionalnych. Po drugie, kontynuacja prac nad rozwojem europejskiej sieci transportowej w tym kluczowego jej elementu jakim jest kolej poprzez podwyższenie poziomu środków obecnie przeznaczonych na transport i mobilność, stworzenie funduszu na rzecz sektora transportu oraz zaciągnięcie zobowiązania budżetowego w ramach wieloletnich perspektyw finansowych z przeznaczeniem na politykę transportową. Konieczny jest zatem przegląd, monitoring i udoskonalanie instrumentów finansowych tj. „Łącząc Europę”. Po trzecie, podjęcie prac nad wdrożeniem w życie „europejskiego systemu rezerwacji biletów” w celu zwiększenia skuteczności różnych środków transportu oraz ułatwienia i zwiększenia ich interoperacyjności. Działanie to jest spójne z rezolucją PE z dnia 6 lipca 2010 r. w sprawie zrównoważonej przyszłości transportu. Pomyślna realizacja tego projektu przyczyni się m.in. do ujednolicenia systemu sprzedaży biletów w Polsce, który dzisiaj jest niedoskonały w odniesieniu do realizacji podróży za pośrednictwem co najmniej dwóch przewoźników.
Europa Plus – Twój Ruch: nadrobić zaległości, skoncentrować się na transporcie w miastach
Marta Niewczas (liderka listy podkarpackiej): Po pierwsze, modernizacja podstawowej sieci transportowej. Po drugie, stworzenie inteligentnej, zmodernizowanej i w pełni wzajemnie połączonej infrastruktury transportowej. Po trzecie, zapewnienie skoordynowanej realizacji projektów infrastrukturalnych w ramach sieci bazowej TEN-T. Po czwarte, koncentracja na transporcie w miastach, które są źródłem zagęszczenia ruchu i emisji. Wyzwaniem w zakresie stworzenia zintegrowanego systemu transportowego w Polsce, w okresie do 2020 roku, będzie nadrobienie zaległości w rozbudowie i modernizacji infrastruktury transportowej oraz połączenie najważniejszych ośrodków wzrostu z obszarami o niższej dynamice rozwoju i włączenie ich w sieć transportu europejskiego. Ponadto działaniem wspierającym będzie wzrost konkurencyjności polskich regionów i osiągnięcie znacznego stopnia zaawansowania procesu tworzenia wysokiej, jakości powiązań transportowych pomiędzy 18 ośrodkami aglomeracyjnymi oraz pomiędzy nimi a ośrodkami zlokalizowanymi w UE.
Nowa Prawica: Prywatyzować i nie decydować o kolei na szczeblu unijnym
Zdzisław Kościelak (4. miejsce na pomorskiej liście): Programowo nie jestem zwolennikiem podejmowania ogólnoeuropejskich działań w jakiejkolwiek dziedzinie, w tym także transportu. Sądzę, że należy to pozostawić poszczególnym państwom członkowskim, w których interesie będzie dostosowanie swoich kolei do kolei sąsiadów i zawieranie odpowiednich dwu- i wielostronnych porozumień. Regulowanie tej kwestii jakimś aktem ogólnoeuropejskim zawsze będzie oznaczało narzucenie części państw rozwiązań dla nich akurat niekorzystnych.
Konrad Berkowicz (2. miejsce na liście małopolsko-świętokrzyskiej): Kolej powinna być sprywatyzowana, tak jak inna ważna dziedzina życia, gastronomia, została sprywatyzowana za komuny. To potrzeby klientów powinny decydować o tym, jak wygląda kolej – nie jakikolwiek parlament.