EN57 wiecznie żywe. Niezmodernizowane w PKP SKM do 2042 roku

Szczegółowe informacje na temat niezmodernizowanych jednostek EN57 poznaliśmy dzięki interpelacji posłanki Poli Matysiak. W odpowiedzi na jej zapytanie Ministerstwo Infrastruktury przekazało informacje o tym ile niezmodarnizowanych jednostek jest obecnie użytkowanych przez poszczególnych przewoźników oraz o planach ich wycofania.
W odpowiedzi na interpelację przedstawiciele strony rządowej podkreślają, że składy te nie są wykorzystywane do realizacji przewozów w ramach umowy ramowej na świadczenie usługi w zakresie międzywojewódzkich i międzynarodowych kolejowych przewozów pasażerskich, zawieranej przez ministra właściwego do spraw transportu z PKP Intercity oraz przypominają, że za nabywanie modernizacje i utrzymanie tego taboru odpowiadają organizatorzy przewozów wojewódzkich, czyli samorządy regionalne.

138 niezmodernizownych jednostek w eksploatacji

Zgodnie z informacjami przekazanymi przez przewoźników realizujących kolejowe przewozy pasażerskie w ramach przewozów wojewódzkich, niezmodernizowane, elektryczne zespoły trakcyjne EN57 znajdują się aktualnie w posiadaniu:

• Kolei Dolnośląskich: jeden eksploatowany pojazd o oznaczeniu EN57-1703;
• Kolei Mazowieckich: 47 pojazdów, z czego 28 zostało wyłączonych z ruchu i przeznaczonych do likwidacji;
• PKP SKM w Trójmieście: 19 pojazdów;
• POLREGIO: 98 sztuk EN57 użytkowanych przez zakłady w Bydgoszczy, Białymstoku, Gdyni, Kielcach, Krakowie, Lublinie, Łodzi, Olsztynie, Opolu, Wrocławiu, Rzeszowie, oraz Zielonej Górze;
• Kolei Śląskich: jeden 1085.

Najstarszą aktualnie eksploatowaną jednostką EN57 jest wyprodukowany w 1963 roku pojazd o numerze EN57-038 użytkowany przez Koleje Mazowieckie i pozyskany z lubelskiego zakładu Przewozów Regionalnych.

Wycofanie nawet w 2042!

Z przekazanych przez Ministerstwo Infrastruktury danych wynika, że fani popularnych „kibli” mogą spać spokojnie. Część przewoźników nie ma bowiem sprecyzowanych planów ich wycofania, a trójmiejska SKM, zakłada możliwość eksploatacji niezmodernizowanych jednostek aż do roku 2042. Szczegółowo sytuacja u poszczególnych operatorów wygląda tak:

• Koleje Mazowieckie: spółka planuje eksploatację ostatnich pojazdów serii EN57 przynajmniej do roku 2026.
• PKP SKM w Trójmieście jako datę graniczną wskazuje osiągnięcie przez ostatnie niezmodernizowane zespoły trakcyjne serii EN57 przebiegu, kwalifikującego go na skierowanie do przeglądu poziomu „P5”m czyli ok. roku 2042.
• Koleje Śląskie planują wykorzystywać tabor z serii EN57 do obsługi pasażerskich przewozów do końca roku 2021.
• Koleje Dolnośląskie przekazały, że nie istnieją aktualnie przesłanki uzasadniające wycofanie eksploatowanego pojazdu, a data zakończenia eksploatacji nie może zostać wskazana.
• POLREGIO poinformowało, że ze względu na liczbę posiadanego taboru z serii EN57 oraz związanych z nimi cyklami przeglądowymi, nie jest aktualnie możliwe ustalenie planowanej daty wycofania składów z eksploatacji

EN57 – krótka historia

Te składy zna każdy. Jeżdżą po polskich torach nieprzerwanie od 59 lat. Dzisiaj pojazd jest znany przede wszystkim pod niezbyt chlubną określeniem „kibel”, które przylgnęło do niego gdzieś w okolicach lat 80. Jedna z teorii mówi o charakterystycznym zapachu w jego wnętrzu, z kolei jeszcze inna – o szafkach wysokiego napięcia, które zamiast w skrzyni pod podłogą (powodowało to liczne awarie) zaczęto montować w miejscu WC w środkowym wagonie, tzw. silnikowym. Stąd tłumaczenie, gdyż serce EN57 mieści się w miejscu po dawnym WC.

EN57 z oznaczeniem 001 wyjechał na polskie tory 2 lutego 1962 roku. Wyprodukowała go Państwowa Fabryka Wagonów Pafawag we Wrocławiu. Tak naprawdę jego historię poprzedza jednak wyprodukowanie jednostki EW55, na kanwie której powstał później popularny „kibel”. Jego produkcja w Pafawagu ruszyła już w 1958 roku. Jednostkę przewidziano do obsługi wysokich peronów i do ruchu regionalnego w okolicach Warszawy oraz Górnego Śląska. Do czasu zmontowania EN57, wyprodukowano 72 składy EW55.

Do końca produkcji w 1993 roku polskie fabryki opuściło w sumie 1429 sztuk EN57. Mimo że z założenia miały obsługiwać ruch lokalny, to z powodzeniem jeżdżą nawet na kilkuset kilometrowych trasach. Serię tę uważa się także za najdłużej produkowaną jednostkę na świecie.

Bez modernizacji z KPO

Ministerstwo Infrastruktury poinformowało także, że w ramach komponentu "Pasażerski tabor kolejowy" Krajowego Planu Odbudowy nie są przewidywane środki na modernizację pojazdów starszych typów. Wsparcie będą mogły otrzymać jedynie pojazdy zeroemisyjne, tj. zasilane energią elektryczną lub hybrydowe wykorzystujące obok energii elektrycznej inne zeroemisyjne rozwiązania.

„W chwili obecnej trudno przesądzać o decyzjach, jakie podejmą organizatorzy przewozów wojewódzkich, jednak alokowane na zakupy taboru przeznaczonego na ich potrzeby środki finansowe KPO (w ramach mechanizmów grantowego i pożyczkowego) wystarczą na zakup większej liczby pojazdów niż obecnie używanych w Polsce ezt EN57” – odpowiada ministerstwo.