Unijni urzędnicy szacują, że koszt rozwoju infrastruktury w krajach członkowskich w celu zaspokojenia zapotrzebowania na transport w okresie do 2030 r. to ponad 1,5 tryliona euro. Kwota ta nie obejmuje inwestycji w pojazdy, sprzęt i infrastrukturę płatniczą. Cele w zakresie ograniczenia emisji z transportu, postawione przez UE mogą wymagać inwestycji o wartości dodatkowego tryliona euro. Łącznie więc transport pochłonąć może nawet 2,5 tryliona euro.
Celem podstawowym UE jest ograniczenie do 2050 r. emisji gazów cieplarnianych z transportu o 60 proc. w odniesieniu do poziomu z roku 1990. Cele pomocnicze to rozwój i wprowadzenie nowych paliw oraz systemów napędowych zgodnych z zasadą zrównoważonego rozwoju, optymalizacja działania multimodalnych łańcuchów logistycznych przez większe wykorzystanie energooszczędnych środków transportu oraz wzrost efektywności korzystania z transportu i infrastruktury dzięki systemom informacji i zachętom rynkowym.
Unia zakłada do 2030 r. zmniejszenie o 50 proc. liczby samochodów o napędzie konwencjonalnym w transporcie miejskim oraz całkowitą likwidację ich udziału do 2050 r. Planowane jest także osiągnięcie wolnej od emisji CO2 logistyki w dużych miastach do 2030 r. i wykorzystywanie niskoemisyjnych paliw w lotnictwie na poziomie 40 proc. do 2050 r. Unia wyraźnie chce premiować transport szynowy. Przewóz towarów na odległości mniejsze niż 300 km w 30 proc. ma zostać przeniesiony z dróg na kolej i żeglugę w 2030 r. i w 50 proc.. w 2050 r. Za 17 lat ma również trzykrotnie zwiększyć się sieć szybkich kolei oraz powstać multimodalna sieć TEN-T. Wszystkie lotniska bazowe mają zostać połączone z siecią kolejową do 2050 r. Podobnie ma stać się z portami morskimi.
Jak zrealizować te zadania? Poza implementacją nowoczesnych technologii, UE zamierza zastosować zasady „użytkownik płaci” oraz „zanieczyszczający płaci”, a także zaangażować sektor prywatny dla ograniczenia dotacji, zwiększania przychodów i zapewnienia finansowania inwestycji.
A tymczasem nakłady na komunikację publiczną zwiększają się z roku na rok. W 2009 r. w Polsce przeznaczono na transport lokalny (gminy i powiaty) 5,4 mld zł, a na transport regionalny (województwa) – 1,14 mld zł. Łącznie było to ponad 6,5 mld zł. Tymczasem w 2010 r. było to już odpowiednio ok. 5,9 i 1,6 mld zł, czyli wzrost do prawie 7,5 mld zł. - Chodzi o wydatki z budżetu na utrzymanie, nie mówimy o inwestycjach. W tej chwili łącznie na transport wydajemy ok. 10 mld zł rocznie. Ok. 75 proc. z tego pochodzi z budżetów. Reszta - z przychodów z biletów. To tłumaczy podwyżki cen – podkreśla Bogusław Kowalski z Zespołu Doradców Gospodarczych TOR.
Część z tych kosztów można zdjąć z barków rządu lub samorządów. Niezbędny jest kapitał prywatny i realizacja przedsięwzięć na zasadzie partnerstwa publiczno-prywatnego. - PPP to kwestia ryzyka. Każda ze stron chce, aby ta druga poniosła je w jak największym stopniu. To jest największy powód niepowodzenia realizacji takich projektów w Polsce – mówi Kowalski. - Wprowadzenie odgórnie, administracyjnie kategorii rozsądnego zysku, powinno odblokować tego rodzaju projekty, albo przynajmniej ułatwić zawieranie tego typu umów. Ryzyko w takim przypadku przyjmuje na siebie Minister Finansów w drodze rozporządzenia – tłumaczy ekspert ZDG TOR.
Zapisz
się do newslettera:
