Dlaczego bilety kolejowe na krótkich odcinkach są tak drogie?

Generalnie wysokość ceny biletu uzależniona jest od liczby kilometrów. Wyjątkiem jest PKP IC, które dla pociągów wyższych kategorii (Ekspres Intercity Premium, Ekspres Intercity) ustaliło odcinkowe ceny biletów. Z porównania taryf podstawowych kilku przewoźników wynika, że ceny za przejazd na najkrótszych odcinkach kształtują się w granicach od 3 zł do…48 zł, czyli różnica jest kilkunastokrotna. Najtaniej można podróżować pociągami PKP SKM Trójmiasto, korzystającymi z infrastruktury zarządzanej przez własną spółkę, wykonującymi głównie połączenia aglomeracyjne, zaś najwyższe ceny ma PKP IC w pociągach najwyższych kategorii. W takich pociągach cena za przejazd np. z Warszawy Centralnej do Warszawy Zachodniej wynosi niespełna 50 zł.

W pociągach międzywojewódzkich pierwszy przedział kilometrów zawiera się 1-40. Ceny biletów są również mało atrakcyjne – od 11 zł w IR do 14 w TLK. W środku stawki, choć zdecydowanie bliżej SKM, są przewoźnicy regionalni – w przedziale odległości 1-5 stawki kształtują się pomiędzy 3,7 w Kolejach Mazowieckich do 4 zł w większości przewoźników regionalnych. W kolejnym przedziale 6-10 stawki mają większy „rozstrzał” – od 4,2 zł w Kolejach Śląskich do 5,8 zł w Kolejach Mazowieckich. Zatem ceny biletów z taryfy podstawowej raczej są wyższe niż u przewoźników komunikacji miejskiej i lokalnej. 

Skąd biorą się ceny biletów?

Przewoźnicy w kształtowaniu cen biletów muszą brać pod uwagę wiele różnych czynników Michał Stilger z biura prasowego Przewozów Regionalnych wskazuje na kilka z nich. – Tworząc taryfę podstawową, Przewozy Regionalne biorą pod uwagę zarówno przeciętne koszty uruchamiania pociągów, jak i wielkość dopłat wynikających z umów z samorządami wojewódzkimi. Każdorazowa zmiana taryfy poprzedzona jest szczegółowymi analizami finansowymi – informuje Michał Stilger.

Jolanta Maliszewska z Biura Prasowego Kolei Mazowieckich podaje, że zasadnicze znaczenie dla ustalenia cen biletów mają takie czynniki jak koszt dostępu do infrastruktury kolejowej, koszt energii trakcyjnej oraz opłaty i taryfy innych przewoźników, w tym także drogowych. Marcin Głuszek, dyrektor ds. Marketingu i Sprzedaży PKP SKM w Trójmieście również wskazuje na zachowania otoczenia rynkowego przewoźnika, na pierwszym miejscu stawiając jednak długoterminowe „prognozowane przychody i koszty spółki. Zastrzega przy tym, że wszelkie ruchy związane z podwyżkami cen biletów mają pogodzić przysłowiowy „ogień z wodą”, czyli przynieść pożądane efekty finansowe przy jednoczesnym niewielkim obciążeniu korzystających z usług.

Promocje

Mimo relatywnie dość wysokich taryf podstawowych koszty przejazdu mogą być obniżone na wiele sposób. Podstawowym są ulgi ustawowe. W kraju obowiązuje dość szeroki ich katalog. Znajduje się w nim rozróżnienie na bilety jednorazowe i okresowe. Dzięki temu wskazane grupy mogą podróżować ze zniżką od 37% do 95%, a nawet za darmo. Warto podkreślić, że w zakresie ulg ustawowych transport kolejowy jest uprzywilejowany względem publicznej komunikacji autobusowej (regionalnej i lokalnej).

Ponadto przewoźnicy oferują liczne promocje, inaczej zwane ulgami handlowymi. Są one ustanawiane przez właściwe organy spółki, choć czasem we współpracy z organizatorami przewozów. Dotyczą one zarówno ruchu międzywojewódzkiego, regionalnego, jak i aglomeracyjnego czy lokalnego. Można przyjąć różne kryteria ich podziału – ze względu na terytorium (obowiązują na całym obszarze działania przewoźnika lub na wybranych trasach), kanał sprzedaży (można kupić we wszystkich lub tylko w wybranych, np. przez Internet), liczbę podróżnych (np. skierowane dla małych kilka osób) czy aktywny udział pasażera (bilet promocyjny wydawany na żądanie kupującego lub automatycznie, niezależnie od wiedzy podróżnego o promocji).

Czasem ceny biletów promocyjnych są bardzo atrakcyjne – do takich promocji należy SuperBilet Przewozów Regionalnych (ceny za przejazd zaczynają się od 1 zł, którą można obniżyć ulgą ustawową) czy najnowsza promocja regionalna – Bilet Podkarpacki, gdzie ceny biletów jednorazowych, w tym tych na najkrótszych odcinkach, obniżono nawet o 70%. Ceny za przejazd na najkrótszych odcinkach zaczynają się w niej od 1,5 zł.

Jak wyjaśnia Michał Stilger wprowadzenie niższych taryf to element walki z klienta. – Aby móc konkurować z przewoźnikami drogowymi na trasach lokalnych, Przewozy Regionalne wprowadzają szereg ofert promocyjnych, dzięki którym nasi klienci mogą podróżować znacznie taniej. Doskonałym przykładem jest promocja Połączenie w Dobrej Cenie, w ramach której możemy zaoferować tańsze bilety na bardzo wielu trasach w całym kraju. Posiadamy również oferty specjalne obejmujące swym zasięgiem całe regiony, np. Bilet Świętokrzyski czy wprowadzoną niedawno Taryfę Podkarpacką, w ramach której bilety są tańsze nawet o 68% – wyjaśnia.

Drożej nie będzie?

Z informacji uzyskanych w spółkach Koleje Mazowieckie, PKP SKM w Trójmieście i Przewozy Regionalne wynika, że na razie nie należy spodziewać się większych ruchów cenowych odnośnie cen biletów na najkrótszych odcinkach. Jedynie przedstawiciel PKP SKM podaje, że „nie wykluczamy wprowadzenia nowych czy udoskonalenia dotychczasowych ofert promocyjnych”. Nie wiadomo, czy zmiany w cenach za przejazd na najkrótszych odcinkach będzie wprowadzało PKP IC – mimo monitu biuro prasowe przewoźnika nie odpowiedziało na nasze pytania.