Czechy: Będzie zmiana systemu zasilania na trasie Chomutov – Kadaň-Prunéřov

Czechy, podobnie jak Słowacja, eksploatują dziś zasadniczo dwa systemy zasilania na zelektryfikowanych liniach kolejowych – stosowany m.in. w Polsce, Włoszech i Belgii 3 kV DC oraz coraz bardziej powszechny 25 kV AC 50 Hz, obecny jako jedyny system zasilania np. w Danii i Finlandii oraz stosowany na wybranych trasach (np. liniach kolei dużych prędkości) lub części sieci kolejowej w szeregu innych państw. Obydwa państwa zamierzają jednak sukcesywnie rezygnować z pierwszego spośród wyżej wymienionych na rzecz drugiego, przy czym perspektywa zakończenia konwersji jest znacznie bliższa na Słowacji.

System 25 kV AC 50 Hz jest bowiem znacznie bardziej efektywnie ekonomicznie – z jednej strony koszty elektryfikacji są znacznie niższe, choćby z uwagi na mniejszy przekrój sieci trakcyjnej oraz większe odległości pomiędzy podstacjami trakcyjnymi, a z drugiej strony z uwagi na ograniczenie strat jego eksploatacja jest tańsza niż w przypadku systemu 3 kV DC, a tym bardziej obecnego m.in. w Holandii i Francji systemu 1,5 kV DC. W przypadku czeskiej sieci kolejowej konwersacja będzie postępować przez kolejne dekady. W ostatnich latach zmieniono system zasilania na 25 kV AC 50 Hz np. na odcinku Říkovice – Nedakonice na linii kolejowej Přerov – Břeclav.

Podkrušnohorská magistrála zmieni swoje oblicze na wielu fragmentach

W tej dekadzie zmiana systemu zasilania nastąpi na 12-kilometrowym odcinku w północnej części kraju. Mowa o fragmencie Chomutov – Kadaň-Prunéřov (bez stacji kolejowej w Chomutově) na magistrali łączącej Chomutov i Cheb, określanej po czesku jako Podkrušnohorská magistrála, która zapewnia m.in. połączenie Pragi i Ústí nad Labem z Karlowymi Warami. Správa železnic, czyli czeski zarządca infrastruktury kolejowej, ogłosiła bowiem przetarg na jej modernizację, w efekcie czego maksymalna prędkość eksploatacyjna wzrośnie ze 100 km/h do 160 km/h. Inwestycja obejmie również całkowitą przebudowę stacji kolejowej Kadaň-Prunéřov oraz przystanku osobowego Málkov.

Trzeba jednak podkreślić, że powyższa inwestycja, która zgodnie z harmonogramem dostępnym na stronie internetowej SZ powinna zostać zrealizowana już w przyszłym roku (początek prac zaplanowano na czerwiec 2025), jest jedną z wielu, które zmienią oblicze trasy łączącej Ústí nad Labem i Karlowe Wary. Czeski zarządca infrastruktury kolejowej planuje w ramach odrębnych zadań choćby wielką przebudowę stacji kolejowej w Chomutově wraz z przesunięciem dworca bliżej centrum miasta oraz przeniesieniem fragmentu linii kolejowej do Chomutov – Vejprty do tunelu pod ruchliwą drogą krajową nr 13, na które dziś znajduje się przejazd drogowo-kolejowy w poziomie szyn.

Ujednolicenie systemu zasilania w Czechach – praca na kilka dekad

Przebudowa węzła kolejowego Chomutov rozpocznie się jednak dopiero w 2029 roku. Wcześniej SZ zamierza zakończyć modernizację odcinków Chomutov – Kyjice oraz Chomutov – Most wraz z przygotowaniem do zmiany systemu zasilania na 25 kV AC 50 Hz. Nastąpi ona po zakończeniu stacji kolejowej w Chomutově. Wówczas punkt styku systemów zasilania zostanie przeniesiony do Mostu. Przypomnijmy, że obecnie system 25 kV AC 50 Hz w Czechach stosowany jest na trasach w południowej, zachodniej i północno-zachodniej części kraju. Z kolei system 3 kV DC występuje m.in. w węźle praskim, magistrali Praga – Pardubice – Ołomuniec – Ostrawa wraz z przyległościami, czy w kraju usteckim.

Plany transformacji czeskiej sieci kolejowej na system zasilania 25 kV AC 50 Hz zakładają, że w ostatniej kolejności nastąpi konwersja w węźle praskim. Co ciekawe, na czeskiej sieci kolejowej eksploatowane są de facto wszystkie najpopularniejsze europejskie systemy zasilania. Linia kolejowa Tábor – Bechyně została zelektryfikowana jako pierwsza w Czechach z wykorzystaniem systemu 1,5 kV DC, który funkcjonuje na niej do dziś. Trasa ta słynie także z mostu w miejscowości Bechyně, na którym szyny ułożone są w asfalcie, podobnie jak na ulicznych torowiskach tramwajowych. Z kolei przygraniczny odcinek Znojmo – Šatov w kierunku Retz w Austrii został zelektryfikowany w systemie 15 kV AC 16,7 Hz, stosowanym oprócz Austrii także w Niemczech, Szwajcarii, Szwecji i Norwegii.