Cyfrowa łączność na kolei. Ponad 2 mld zł na budowę systemu ERTMS/GSM-R

PKP Polskie Linie Kolejowe rozpoczynają realizację jednego z kluczowych projektów modernizacyjnych na polskiej kolei – budowę infrastruktury systemu ERTMS/GSM-R na 13 800 km zarządzanych linii. Dziś – 29 marca zarządca infrastruktury podpisał 2 umowy na budowę systemu ERTMS/GSM-R. Część I obejmuje zabudowę sieci GSM-R na 13 800 km linii kolejowych na terenie całej Polski. Wartość umowy to ponad 2,1 mld zł netto. Prace wykona konsorcjum firm Nokia Solutions and Networks Sp. z o.o. SPC-1 Sp. z o.o., SPC-2 Sp. z o.o. oraz SPC-3 Sp. z o.o. Wartość umowy to ponad 2,1 mld zł netto. Części II zamówienia zakłada wdrożenie Szkieletowej Sieci Teletransmisyjnej na platformie DWDM i IP MPLS. Wartość umowy 36,8 mln zł netto. Umowę na wykonawstwo PLK podpisały z konsorcjum firm Alcatel-Lucent Polska Sp. z o. o. i Longside Investment Sp. z o. o.

– Dzięki podpisanym dzisiaj umowom nadrabiamy wieloletnie zaległości w stosowaniu nowoczesnych systemów zwiększających bezpieczeństwo na kolei. Umowy dotyczące GSM-R to przełom na polskiej kolei i wejście na wyższy poziom technologiczny. Naszym celem jest kolej bezpieczna, komfortowa i punktualna. Dzisiejsze wydarzenie przybliża nas do tego ambitnego celu – powiedział minister infrastruktury Andrzej Adamczyk.

– Polska kolej, aby być konkurencyjna i bardziej bezpieczna musi się rozwijać oraz inwestować w nowoczesne technologie, takie jak GSM-R, rozwiązania – dodał wiceminister Andrzej Bittel.

PLK wdrażają najwyższe europejskie standardy w zarządzaniu ruchem pociągów. Dotychczas stosowane technologie nie pozwalały na jednoczesne nadawanie i odbieranie komunikatów, co wydłużało wymianę kluczowych informacji. Dzięki zastosowaniu systemu GSM-R możliwa jest łączność głosowa równocześnie w obu kierunkach oraz przesyłanie wiadomości tekstowych. GSM-R zapewni również wdrożenie systemu ERTMS/ETCS poziomu drugiego, jako podstawowego systemu bezpiecznej kontroli jazdy pociągów.

– Realizacja tego projektu umożliwia m.in. lepszą komunikację między pracownikami odpowiedzialnymi za ruch pociągów. Przekazywanie komunikatów stanie się szybsze i sprawniejsze, co przyczyni się do lepszego zarządzania ruchem pociągów – podkreśla Ireneusz Merchel, prezes PKP Polskich Linii Kolejowych SA.

Nowe technologie na polskiej kolei

GSM-R zapewnia również transmisję danych dla potrzeb ETCS poziomu drugiego, czyli Europejskiego Systemu Sterowania Pociągiem. To drugi nowoczesny systemem wdrażany na polskiej kolei. ETCS poziomu drugiego opiera się na tzw. „sygnalizacji tor – pojazd”, która pozwala na zobrazowanie sytuacji panującej na linii kolejowej. Umieszczone na torach czujniki, tzw. eurobalisy, przesyłają informacje o bieżącej sytuacji na trasie do wyposażonej w komputer lokomotywy (eurokabiny). System nie tylko przekazuje dane maszyniście, ale także „kontroluje” jego pracę i w przypadku zignorowania komunikatu oraz ostrzeżeń, automatycznie dostosowuje prędkość pociągu do panujących warunków.

GSM-R wraz z ETCS poziomu drugiego tworzą ERTMS, czyli Europejski System Zarządzania Ruchem Kolejowym. Wdrożenie systemu ERTMS na liniach kolejowych w Polsce pozwoli m.in. na szybszą jazdę pociągów przy jednoczesnym zachowaniu wysokiego poziomu bezpieczeństwa. Sprawniejsze zarządzanie ruchem kolejowym pozytywnie wpłynie na ograniczenie ryzyka zdarzeń na kolei i zapewni większą punktualność pociągów. Wprowadzenie systemu umożliwi także pociągom, poruszającym się po europejskich liniach kolejowych, swobodne przekraczanie granic.

Kolejowy system łączności

GSM-R, czyli dedykowany dla kolei system bezprzewodowej łączności cyfrowej (Globalny System Kolejowej Radiokomunikacji Ruchomej), to system łączności oparty o standardowe rozwiązania sieci komórkowych dostosowane do potrzeb kolejnictwa. Bazując na standardzie sprawdzonej technologii GSM, został rozbudowany i dostosowany do specyfiki pracy związanej z eksploatacją i utrzymaniem infrastruktury kolejowej oraz zarządzaniem ruchem pociągów. Umożliwia komunikację między pracownikami odpowiadającymi za bezpieczeństwo i płynność ruchu – dyżurnymi, dyspozytorami, maszynistami i personelem kolejowym. Nad prawidłowym działaniem sieci GSM-R czuwa Centrum Zarządzania Siecią. Tu odbywa się koordynacja działań związanych z ewentualnym przywróceniem poprawnego funkcjonowania systemu.

GSM-R na sieci kolejowej

Obecnie system GSM-R zamontowany jest m.in. liniach Warszawa – Gdańsk, Warszawa – Łódź; Kunowice – Terespol i Węgliniec – Opole. Do 2023 roku PLK zbudują system na prawie 14 tys. linii kolejowych, w tym trasach o znaczeniu regionalnym (np. Poznań – Piła, Olsztyn – Działdowo) jak i międzyregionalnym (Warszawa – Białystok czy Poznań – Szczecin).