Do przewozów towarowych koleją potrzebni są nadawcy ładunków, przewoźnicy z taborem i obsługą oraz droga kolejowa z odpowiednio zamówioną trasą.
Jest jednak jeszcze jeden, kluczowy element, bez którego tego procesu nie uda się zrealizować. To miejsce, w którym następuje załadunek lub rozładunek, a operacja ta odbywa się na bocznicy kolejowej. W dużych organizacjach przy transporcie towarów masowych, takich jak węgiel czy surowce chemiczne nikt nie zadaje pytania o sensowność funkcjonowania bocznicy. Natomiast w przedsiębiorstwach, które mogą rozważyć alternatywnie wybór środka transportu, utrzymanie bocznicy kolejowej nie jest takie oczywiste. Stąd decydenci, biorąc pod uwagę koszty oraz uciążliwości formalne i techniczne, często rezygnują z transportu kolejowego a bocznice są likwidowane.
Problem udziału kolei w „modal split” jest oczywiście bardziej skomplikowany, jednak kwestie związane z bocznicami mają w tym znaczny udział. Bocznica kolejowa pełni też w wielu przypadkach dodatkową rolę jako droga kolejowa prowadząca do obiektów infrastruktury usługowej. Od lat zjawisko zamykania albo degradacji bocznic kolejowych jest znane i komentowane, lecz nie przynosi to oczekiwanych rezultatów i zarówno ilość, jak i stan bocznic pozostawia wiele do życzenia. Wśród przyczyn takiej sytuacji wymienia się m.in. wysokie koszty administracyjne oraz operacyjne, dużą ilość formalności i potencjalnych kar, likwidację podmiotów eksploatujących bocznice kolejowe bądź też zmianę technologii pracy zakładów.
Postulat rewitalizacji, modernizacji i rozbudowy bocznic kolejowych musi być poparty rozwiązaniami zawierającymi rzeczywiste udogodnienia dla zarządców infrastruktury oraz instrumenty prawno-organizacyjne likwidujące nadmierne bariery dla takiej działalności. Konieczne jest też wsparcie finansowe np. w formie ulg podatkowych czy innych preferencji o charakterze ekonomicznym.
Pozostawienie zarządców „samych sobie” w nadziei, że rynek samoistnie ureguluje ten problem, prowadzić będzie do dalszej degradacji a plany unijne oraz krajowe dotyczące przeniesienia transportu towarowego z dróg na kolej będą trudne do realizacji. Potrzebny jest program typu Bocznica +, który doprowadzi do rozwoju bocznic poprzez ułatwienia formalno-prawne i zachęty finansowe.
O tych zagadnieniach, a w szczególności o diagnozie stanu aktualnego i pomysłach optymalizacji pracy bocznic kolejowych będzie mowa podczas konferencji Bocznica +, która odbędzie się 23 lipca w Warszawie. Informacje o konferencji można znaleźć
TUTAJ.