W budżecie unijnego Instrumentu „Łącząc Europę” wydzielono specjalną pulę na inwestycje podwójnego przeznaczenia cywilno-wojskowego. Na przedsięwzięcia, których jednym z efektów będzie poprawa mobilności wojska, można pozyskać łącznie 790 mln euro (ok. 3,55 mld zł) dofinansowania. Organy UE ogłosiły już nabór wniosków.
Propozycje przyjmuje Europejska Agencja Klimatu, Infrastruktury i Środowiska (CINEA). Aby uzyskać dofinansowanie, inwestycja musi spełnić kilka kryteriów: być zlokalizowana na sieci bazowej TEN-T, obejmować dostosowanie jej fragmentu do obecnych wymagań w zakresie przepustowości oraz innych parametrów, a także służyć zarówno przewozom wojskowym, jak i cywilnym. Nabór jest jednym z elementów realizacji unijnego Planu Działania na rzecz Mobilności Militarnej 2.0. Jego cel to przyspieszenie i usprawnienie przemieszczania sił zbrojnych w całej Europie, co z kolei ma umożliwić szybszą i lepszą reakcję na następne zagrożenia i kryzysy międzynarodowe.
Nabór jest otwarty dla wszystkich rodzajów transportu: kolejowego, drogowego, wodnego oraz lotniczego. Wsparcie można pozyskać zarówno na prace budowlane, jak i projektowe. Wnioski może zgłosić państwo członkowskie, grupa państw, organizacje międzynarodowe i inne podmioty publiczne lub prywatne (w każdym wypadku – za zgodą państw, na których terytorium mają być przeprowadzone inwestycje).
Termin składania wniosków upływa 23 września bieżącego roku. Do grudnia ma potrwać ocena propozycji przez ekspertów CINEA (specjalnie w tym celu agenda UE ogłosiła też nabór nowych specjalistów). Wyniki powinny być znane na początku roku 2024. Następnym etapem będzie już podpisywanie umów o dofinansowanie (do czerwca przyszłego roku).
Według danych Komisji Europejskiej pula wszystkich środków dostępnych w CEF na lata 2021-2027 wynosi 25,8 mld euro. Jak dotąd (biorąc pod uwagę również poprzednią, rozpoczętą w roku 2014 unijną perspektywę budżetową) z instrumentu dofinansowano ponad 1250 inwestycji transportowych łączną kwotą 29,17 mld euro.
Warto przypomnieć, że CEF to jedno z najchętniej wykorzystywanych przez PKP PLK źródeł finansowania inwestycji. Wyniki poprzednich konkursów (dotyczących inwestycji „cywilnych”) były
bardzo pomyślne dla inwestorów z Polski – zarówno narodowego zarządcy infrastruktury, jak i CPK. Inaczej, niż w większości programów unijnych, pula funduszy przeznaczonych na dofinansowanie jest rozdzielana bez „kopert narodowych” – oznacza to, że polskie wnioski muszą obronić się merytorycznie w rywalizacji z tymi zgłoszonymi przez podmioty z pozostałych państw UE. Można spodziewać się, że – jako że Polska od ponad roku jest krajem przyfrontowym i głównym zapleczem broniącej się Ukrainy – również w zakresie inwestycji cywilno-wojskowych nasz kraj będzie należał do największych beneficjentów.