Transport kolejowy towarów niesie ze sobą ryzyko przypadkowego uszkodzenia, ubytku lub nawet utraty przewożonych ładunków. Z tego powodu coraz więcej firm poszukuje optymalnych kosztowo i skutecznych metod zabezpieczania transportowanych dóbr (m.in. poprzez transfer ryzyka na Ubezpieczyciela). Pomimo widocznych zmian trendów rynkowych w zakresie zapewnienia właściwej ochrony ubezpieczeniowej dla przewożonych towarów, wciąż obserwujemy sytuacje, w których dodatkowa polisa okazuje się zbędnym kosztem. Nadal panuje przekonanie, że profesjonalny przewoźnik kolejowy ubezpiecza ładunki w procesie przewozu i odpowiada za wszystkie szkody. Nie jest to jednak prawdą!
Problem pojawia się w momencie wystąpienia szkody, gdy po uwzględnieniu ograniczeń odpowiedzialności przewoźnika za szkodę powstałą w transporcie kolejowym międzynarodowym (realizowanym na podstawie Konwencji o międzynarodowym przewozie kolejami COTIF) poszkodowany może otrzymać niewielką rekompensatę za utracony towar. Ponadto, zgodnie z Konwencją COTIF, wypłata odszkodowania z polisy OC przewoźnika może w ogóle nie nastąpić jeżeli zaginięcie, uszkodzenie lub opóźnienie spowodowane zostało winą osoby uprawnionej, wadą własną towaru lub wskutek okoliczności, których przewoźnik nie mógł uniknąć i których skutkom nie mógł zapobiec. Podobne przesłanki zwalniające przewoźnika od odpowiedzialności obowiązują w treści Umowy o międzynarodowej kolejowej komunikacji towarowej SMGS, na bazie której realizowane są przewozy kolejowe głównie na rynki wschodnie.
Polskie Prawo Przewozowe, które ma zastosowanie dla przewozów krajowych, stanowi natomiast, że „Przewoźnik nie ponosi odpowiedzialności określonej w ust. 1, jeżeli utrata, ubytek lub uszkodzenie albo opóźnienie w przewozie przesyłki powstały z przyczyn występujących po stronie nadawcy lub odbiorcy, nie wywołanych winą przewoźnika, z właściwości towaru albo wskutek siły wyższej.”
Poniżej prezentujemy przykłady szkód w transporcie – sytuacje, w których odszkodowanie z polisy Odpowiedzialności Cywilnej Przewoźnika kolejowego nie zostanie wypłacone lub może być ograniczone:
1. Uszkodzenie lub utrata towaru wskutek siły wyższej, np. powodzi, huraganu, pożaru. Siła wyższa oznacza brak odpowiedzialności przewoźnika (zakładając brak przyczynienia się przewoźnika do szkody), a tym samym brak odpowiedzialności wynikającej z polisy ubezpieczeniowej.
2. Transport międzynarodowy sprzętu elektronicznego o łącznej wartości 1 000 000 EUR i wadze 500 kg. W przypadku wystąpienia szkody całkowitej, za którą odpowiedzialność ponosi przewoźnik, zgodnie z konwencją COTIF wypłata odszkodowania z polisy OC przewoźnika kolejowego w większości przypadków będzie ograniczona do kwoty 17 jednostek SDR za kilogram wagi ładunku brutto. Biorąc pod uwagę przykładowy kurs SDR (z dnia 11 lipca 2018 roku), odszkodowanie wyniesie zaledwie 44 214 PLN (1 SDR = 5,2017 PLN).*
*Wysokość odszkodowania nie będzie ograniczona stosownie do masy ładunku w przypadku szkód w przewozach realizowanych na gruncie Prawa Przewozowego oraz Umowy SMGS (za wyjątkiem szkód w rzeczach przesiedlenia).
Dodatkowa ochrona – o czym warto pamiętać?
Aby zapewnić właściwą i kompleksową ochronę towaru podczas przewozu należy zadbać zarówno o wybór przewoźnika kolejowego z odpowiednią polisą OC, jak i bezwzględne wykupienie ubezpieczenia cargo. Polisa OC zwiększa szansę na zrekompensowanie straty, gdy odpowiedzialność za szkodę ponosi przewoźnik, polisa ubezpieczenia cargo stanowi natomiast gwarancję ochrony towarów niezależnie od przyczyny powstania szkody (z uwzględnieniem zwyczajowo przyjętych wyłączeń w zakresie ubezpieczenia).
Warto podkreślić, że ubezpieczenie cargo jest istotnym elementem zarządzania ryzykiem w polityce logistycznej przedsiębiorstwa. Powierzenie przewozu profesjonalnemu przewoźnikowi nie gwarantuje uzyskania rekompensaty za ewentualne uszkodzenie czy zaginięcie towaru, a proces likwidacji szkody z polisy OC przewoźnika może znacząco przedłużać się w czasie – nawet doprowadzić do zachwiania równowagi w działalności przedsiębiorstwa. Taką gwarancję może zapewnić jedynie ubezpieczenie mienia w transporcie (cargo), przy założeniu poprawnie zdefiniowanych warunków polisy.
Podanie adresu e-mail oraz wciśnięcie ‘OK’ jest równoznaczne z wyrażeniem zgody na:
przesyłanie przez Zespół Doradców Gospodarczych TOR sp. z o. o. z siedzibą w Warszawie, adres: Pl. Bankowy 2, 00-095 Warszawa na podany adres e-mail newsletterów zawierających informacje branżowe, marketingowe oraz handlowe.
przesyłanie przez Zespół Doradców Gospodarczych TOR sp. z o. o. z siedzibą w Warszawie, adres: Pl. Bankowy 2, 00-095 Warszawa (dalej: TOR), na podany adres e-mail informacji handlowych pochodzących od innych niż TOR podmiotów.
Podanie adresu email oraz wyrażenie zgody jest całkowicie dobrowolne. Podającemu przysługuje prawo do wglądu w swoje dane osobowe przetwarzane przez Zespół Doradców Gospodarczych TOR sp. z o. o. z siedzibą w Warszawie, adres: Sielecka 35, 00-738 Warszawa oraz ich poprawiania.