W opinii Fundacji Pro Kolej nowelizacja ustawy o transporcie kolejowym zawiera szereg istotnych i potrzebnych zmian – w tym w szczególności powrót pochopnie usuniętych 16 listopada 2016 r. przepisów, które dają ministrowi właściwemu do spraw transportu podstawy do decydowania o likwidacji linii kolejowych.
Organizacja pozytywnie zaopiniowała zmiany prawa obejmujące ochronę spójności korytarzy transportowych związanych z infrastrukturą kolejową, ograniczenie barier towarzyszących realizacji inwestycji kolejowych, uproszczenie procedur zaciągania przez PKP PLK S.A. zobowiązań́ finansowych, a także uporządkowanie kwestii utrzymywania nowo budowanej infrastruktury drogowej i powstrzymanie komunalizacji gruntów Skarbu Państwa zajętych pod infrastrukturę kolejową.
Fundacja zwróciła jednak uwagę, że – zgodnie z deklaracją ministerstwa – najważniejszym celem ustawy było wdrożenie Programu Uzupełniania Lokalnej i Regionalnej Infrastruktury Kolejowej czyli hasła „Kolej+”. A w tym zakresie niezbędne są trzy elementy: organizacja przewozów i ochrona infrastruktury przed likwidacją i inwestycje. Dwa rzeczywiście są objęte nowelizacją, ale niestety najważniejszego – czyli rozwoju sieci kolejowej – brakuje. Tymczasem bez odtworzenia i uzupełnienia odcinków pozwalających dotrzeć do mniejszych ośrodków misja przywrócenia dostępu do kolei szerokiej grupie mieszkańców i przedsiębiorców nie może się udać.
W związku z tym stanowisko złożone w konsultacjach ustawy zawiera przede wszystkim postulat uzupełnienia projektu o zawarte w Programie Uzupełniania Lokalnej i Regionalnej Infrastruktury Kolejowej regulacje umożliwiające planowanie i realizację inwestycji w lokalną. Proponuje również rezygnację z arbitralnie wyznaczanego kryterium 30 km wydłużania relacji pociągów w głąb sąsiedniego województwa i zastąpienie go możliwością dojazdu do węzła przesiadkowego lub ośrodka o znaczeniu regionalnym. I wnosi o wzmocnienie przepisów ustawowych, tak aby formalnie zlikwidowane linie i bocznice, na których pozostała infrastruktura mogła być przekazywana wyłącznie na cele związane z działalnością kolejową – a nie transportem w ogóle.
W opinii Fundacji Pro Kolej bez powyższych zmian Program „Kolej+” nie spełni swojej roli. A w negatywnym scenariuszu stanie się wręcz instrumentem wsparcia konkurencji transportu szynowego – służąc rozwojowi dróg i tyczeniu ścieżek rowerowych na rozebranych torowiskach.
Więcej na temat nowelizacji ustawy o transporcie kolejowym i innych ustaw w ramach tzw.
komponentu prawnego programu Kolej Plus piszemy tutaj. Natomiast
tutaj można zapoznać się ze stanowiskiem Railway Business Forum.